ZDF'ye demecinde Ukrayna'yı ziyaret etmeme sebebi sorulan Başbakan Olaf Scholz'un geçen ay ziyaret girişiminde bulunan Cumhurbaşkanı Frank-Walter Steinmeier'in Ukrayna'da istenmemesini gerekçe göstermesi ve Kiev'in Steinmeier'e yönelik tutumunu eleştirmesinin ardından, Ukrayna'nın Berlin Büyükelçisi Andriy Melnyk'ten diplomatik teamüllere aykırı bir tepki geldi.
Ukraynalı Büyükelçi'nin Sosyal Demokrat Partili (SPD) Şansölye Scholz'u Almancada Grimm Masalları dahil halk edebiyatına dayanan bir deyim olan ve 'hakarete uğramış mağdur rolünü oynamak' anlamına gelen 'gücenik ciğerli sosis rolü oynamakla' eleştirmesi, Almanya'da kızgınlıkla karşılandı.
'Bir başbakan nelere katlanmak zorundadır?'
Yabancı dillerde de yayın yapan kamusal yayın kuruluşu Deutsche Welle, Almanca haberine "Bir büyükelçi ne kadar ileri gidebilir ve bir başbakan nelere katlanmak zorundadır? Cumhuriyet bu sorunla meşgul" diye giriş yaptı.
Zira Scholz'un ZDF'ye demecinin ardından Alman Haber Ajansı'na (DPA) konuşan Melnyk, Almanya Başbakanı'na "Gücenik ciğerli sosis (hakarete uğramış mağdur) rolünü oynamak devlet adamlığı gibi durmuyor. Nazi işgalinden sonraki en yok edici savaş yaşanıyor. Orası çocuk yuvası değil" yanıtını verdi.
Scholz, ise Almanya Cumhurbaşkanı'nın Ukrayna'yı ziyaret talebinin reddedilmesinin kendi ziyaretine 'engel' oluşturduğunu şöyle anlatmıştı:
"Bu kadar askeri ve mali yardım yapan, Ukrayna'nın geleceği için önemli olacak güvenlik garantileriyle ilgili bir durum olduğunda ihtiyaç duyulacak ülkeye, 'ancak Cumhurbaşkanı gelemez’ denmesi olamaz."
Bu yüzden şansölyeyi aşağılayıcı bir deyimle hedef alan Ukrayna'nın Berlin Büyükelçisi, Almanya'da yavaş yavaş homurtularla karşılanmaya başlanan ağır silah talebini de arkasına eklemeyi ihmal etmedi:
"Ukrayna Devlet Başkanı Vladimir Zelenskiy, Scholz'u Kiev'de kabul etmekten yine de mutlu olur. Ancak Ukrayna'nın herhangi bir sembolik ziyaretten çok daha fazla sabırsızlıkla beklediği şey, koalisyon hükümetinin Federal Meclis'in ağır silahların teslimi talebini hızla hayata geçirmesi ve bugüne kadar verilen taahhütleri yerine getirmesi."
Ukrayna'yı görüşmek üzere bakanlarıyla birlikte NATO üyelikleri gündemde olan İsveç ve Finlandiya'nın başbakanlarını da davet ederek Meseberg Sarayı'nda iki günlük toplantı düzenleyen Scholz, bu sözlere hemen tepki vermedi.
'Olaf Scholz bir sosis değildir'
Alman Meclisi Başkan Yardımcısı, koalisyon ortağı Hür Demokrat Parti'nin (FDP) önde gelen ismi Wolfgang Kubicki ise net tavır koydu: "Olaf Scholz bir sosis değildir, Federal Almanya Cumhuriyeti'nin Şansölyesidir. Buna saygı gösterilmelidir."
'Protestoyla terbiye olmazsa Kiev'e geri postalansın'
Keskin muhalefetiyle öne çıkan Almanya için Alternatif'in (AfD) Meclis Grup Başkanı Tino Chrupalla, Ukraynalı Büyükelçi'nin 'sözlerinin sonuçlarıyla karşılaşması gerektiğini' söyledi. 'Böyle provokasyon ve hakaretlerin hiçbir şey yapılmaksızın kabul edilemeyeceğini' belirten Chrupalla, Melnyk'in 'Almanya Dışişleri Bakanlığına çağrılarak uyarılmasını' istedi. AfD Grup Başkanı, 'Melnyk'in nedamet getirmemesi halinde Alman hükümetinin Kiev'e geri çağrılması için ısrar etmesi gerektiğini' vurguladı.
'Derhal sınırdışı etmeyen özsaygısını kaybetmiştir'
Muhalefetteki Sol Parti'nin (Die Linke) Dış Politika, Silah İhracatı, Silahsızlanma Sözcüsü Sevim Dağdelen, paylaşımlarında Ukraynalı Büyükelçi'nin 2. Dünya Savaşı döneminde Nazilerle işbirliği yapan Stephan Bandera'dan "Kahramanımız" diye söz ettiğini, 2015'te Bandera'nın Münih'teki mezarına çiçek bırakıp saygı duruşunda bulunduğunu, neo-Nazi Azov Taburu'nu 'cesur' diye savunduğunu hatırlattı.
Alman hükümetine "'Nazilerden çok iyi anlayan' Melnyk'i derhal sınırdışı etmeyen her türlü özsaygısını kaybetmiştir" tepkisini gösteren Türkiye kökenli milletvekili Dağdelen, paylaşımlarına Bandera ve Azov etiketlerini de ekledi.
'Cumhurbaşkanından özür dilesin'
Meclis Savunma Komisyonu Başkanı FDP'li Marie-Agnes Strack-Zimmermann, Scholz'u savunurken gerilimi yatıştırmaya da çalıştı: "Ukrayna, Almanya Cumhurbaşkanı'nın ziyaretini reddedip Almanya Başbakanı'nın Kiev'e gitmesini bekleyemez. Belki de sevgili Bay Melnyk, Cumhurbaşkanı'ndan özür dilemeli ve ardından Şansölye'yi kibarca davet etmeli."
CDU en alçak tondan
Anamuhalefetteki Hristiyan Birlik (CDU/CSU) partilerinin Meclis Grup Başkanı Johann Wadephul, Ukraynalı elçinin sözlerini 'uygunsuz' bularak, "Özel durumlarda da diplomatik temsilciler hükümet temsilcilerine karşı uygun bir şekilde davranmalı" dedi.
SPD ve Schröder'in ekibi hedefte
Bu, Melnyk'in özellikle SPD'yi hedef alan ilk saldırısı değil. Daha önce uzun yıllardır iktidarda ya da iktidar ortağı olan önde gelen SPD politikacılarının 'Rusya'ya son derece endişe verici bir yakınlık içinde olduğunu' söyleyen Ukraynalı elçi, SPD'li Steinmeier'e özel yer ayırdı. Eski SPD'li Başbakan Gerhard Schröder'in kara kutuluğundan Almanya Cumhurbaşkanlığına yükselen Steinmeier için "Onlarca yıldır Rusya ile örümcek ağı örer gibi bağlar kurdu" ifadesini kullandı.