2. Dünya Savaşı döneminde Almanya ve İtalya'daki faşist yönetimlerin ittifakının işlediği suçların günümüze yansıması, Berlin'in Roma'ya karşı Uluslararası Adalet Divanı'na dava açmasına yol açtı.
Roma'daki meşhur Alman Okulu haraç mezat mı?
İki ülke arasında 2. Dünya Savaşı dönemi tazminatları konusundaki anlaşmazlık, İtalya'nın Nazi savaş suçları için açılan davalardan çıkan tazminatları ödemek için Roma'daki Alman mülklerini satmaya kalkışmasını da kapsıyor. Açık artırmaya çıkarılmaları gündeme gelenler ise Alman Arkeoloji Enstitüsü, Alman Tarih Enstitüsü, Goethe Enstitüsü'nün ofisleri ile Alman Okulu binası.
Anlaşmazlık ikinci kez, kararları nihai ve bağlayıcı olan BM'nin en yüksek yargı organı Uluslararası Adalet Divanı'nın önüne geldi.
BM'nin her üyesinin kararlarına uymak zorunda olduğu Uluslararası Adalet Divanı, 2012'deki ilk davada, Nazi savaş suçu kurbanlarının Almanya'ya karşı yabancı mahkemelerde dava açamayacağına ve İtalyan yargısının bu davalarda tazminata karar vererek Almanya'nın egemenliğini ihlal ettiğine hükmetmişti.
İtalyan yargısı, 2012'deki bağlayıcı kararı uygulamıyor
Almanya bu kez İtalya'daki mahkemelerin 2012 tarihli kararı sürekli ihlal ettiği gerekçesiyle BM mahkemesine gitti.
Zira Nazi vahşetinden kaynaklanan zararlar nedeniyle Alman devleti aleyhine yerel İtalyan mahkemelerinde 25'ten fazla yeni tazminat davası açıldı. Çoğunda, İtalyan mahkemeleri Almanya'nın ödeme yapmasına karar verdi.
Diğer yandan Berlin de Almanya'nın egemenliğinin dokunulmazlığı hakkının ihlal edilmesinden kaynaklanan zararlar için İtalya'dan maddi tazminat talep ediyor.
Berlin açısından en acil mesele, İtalya mahkemesinin Almanya'nın sahip olduğu binaların zorla satışına kararı verip vermeyeceği.
'Almanya'nın egemenliğinin dokunulmazlığının ihlali'
Dava başvurusunda "İtalya, Nazi suçlarının mağdurlarının şikayetlerini ödemek için binalara el koymakla tehdit ederek Almanya'nın egemenliğinin dokunulmazlığına saygı gösterme yükümlülüğünü ihlal etti ve ihlal etmeye de devam ediyor" denildi.
İtalyan mahkemesi, binaların açık artırmaya çıkarıp çıkarılmamasıyla ilgili kararını 25 Mayıs'ta açıklayacak. Almanya ise tazminat talepleriyle ilgili büyük dava değerlendirilirken mülklerin açık artırmaya çıkarılmasına dair durdurma kararı çıkarma çabasında.
Tazminat taleplerinden biri 1944'te Almanya'ya gönderilen bir erkeğin cephanelik fabrikasında köle işçi olarak çalıştırılmasıyla, bir kısmı da Alman ordusunun 1944'te Civitella'da 203 sivili katletmesiyle ilgili.
Almanya, 2. Dünya Savaşı'nın sona ermesinden beri Nazi rejiminin vahşeti için milyarlarca euro tazminat ödediğini ve etkilenen ülkelerle geniş kapsamlı tazminat ve barış anlaşmalarına taraf olduğunu savunuyor.