Science Advances dergisindeki araştırmaya göre, Şili'nin kuzeyinde yaklaşık 3 bin 800 yıl önce 9.5 büyüklüğündeki deprem meydana geldi.
Arkeologlar tarafından yürütülen çalışma, depremin, bir tektonik plakanın diğerinin altında zorlandığı bir mega bindirme sarsıntısı olduğunu ortaya çıkardı. Bu depremlerin genellikle kendi sarsıntılarından daha yıkıcı tsunamilere neden olduğu biliniyor.
20 metreyi aşan dev dalgalar
Günümüzden yaklaşık 3 bin 800 yıl önce Şili’nin kuzey bölgelerinde meydana gelen depremin ardından yaşanan megatsunamide, dalga boyunun 20 metreyi aştığı ve dalgaların Yeni Zelanda'ya kadar ulaştığı tespit edildi.
Southampton Üniversitesi tarafından yapılan açıklamaya göre söz konusu tsunami, Şili ve civarındaki kıyı şeritlerini bin yıl boyunca yaşanmaz, yerleşim kurulamaz hale getirdi.
'Basit bir fırtına olamazdı'
Southampton Üniversitesi'nden Prof. Dr. James Goff, arkeologların çok yüksekte ve iç kesimlerde tortul deniz yığınlarına dair kanıtlar bulduğunu belirtti. Goff, "Onları oraya yerleştiren basit bir fırtına olamazdı" dedi.
Arkeologlar ayrıca Şili'nin kuzey kıyısındaki tsunami birikintilerinin altında bulunan ve insanlar tarafından inşa edilen antik taş yapılara da ulaştı.
Goff, "Bu yapılar geriye doğru uzanıyor, denize bakıyorlardı. Bu da tsunaminin geri tepmesiyle devrildiklerini gösteriyordu" ifadelerini kullandı.
Avustralya'ya kadar ulaşmış olabilir
Çalışma, Goff ve ekibinin Yeni Zelanda'nın Chatham Adası'nın iç kesimlerinde, bazıları araba büyüklüğünde çok sayıda kaya keşfetmesinin ardından tsunaminin Avustralasya'ya kadar ulaşmış olabileceği sonucunu ortaya çıkardı. Araştırma sonucunda, kayaların depremle aynı zamana tarihlendiğini tespit edildi.
Bu çalışmadan önce, şimdiye kadar kaydedilen en büyük deprem ise 1960 gerçekleşti. Güney Şili'de meydana gelen Valdivia depremi, yine 9.5 büyüklüğündeydi. Yıkıcı deprem, Hawai'ye kadar ulaşan ve 6 binden fazla kişinin ölümüyle sonuçlanan bir tsunamiye neden olmuştu.
Valdivia depreminde yaşanan fay kırığının genişliği 800 kilometreyi bulurken, 3 bin 800 yıl önce gerçekleşen depremin ise bin kilometrelik bir kırılmaya yol açtığı ortaya çıktı. Bu sebepten, antik çağda yaşanan depremin Valdivia depreminden çok daha büyük bir etkiye yol açtığı belirlendi.