Soğuk Savaş sırasında Sovyetler Birliği ve sosyalizm ‘tehlikesine’ karşı 1948'de ABD Dış işleri Bakanı George C. Marshall'ın talimatıyla Pentagon'da bir araya gelen Avrupalı liderlerin kurduğu NATO, Sovyetler Birliği dağılmasına rağmen doğuya doğru genişlemesini sürdürüyor.
Başlangıçta 12 ülkeden oluşurken, 2022 itibarıyla 30 üyesi bulunan NATO’nun, kuruluş yılından itibaren doğuya doğru genişlemesi ise şu şekilde:
Sovyetler Birliği’nin dağılmasının ardından NATO, 14 ülkeyi daha üye yaptı
Eski Sovyetler Birliği Devlet Başkanı Mihail Gorbaçov, 1990 ilkbaharında NATO’nun Doğu yönünde genişlememesi konusunda karar alındığını beyan etmişti. ABD Ulusal Güvenlik Konseyi’nin yayınlanmasına onay verdiği belgelerle de tasdiklenen bu karar, ABD'nin, Sovyet liderine NATO'nun askeri varlığını ‘1 milim doğuya doğru genişletilmeyeceğine’ dair söz verdiğine işaret ediyordu. Oysa ki 1991’de Sovyetler Birliği’nin dağılmasının ardından 14 ülke daha NATO’nun teklifi üzerine ittifaka katıldı.
Putin: NATO’nun doğuya doğru genişlemesi konusundaki endişelerimiz ve uyarılarımız görmezden gelindi
Daha önce konu ile alakalı farklı zamanlarda röportaj veren Rusya Federasyonu Devlet Başkanı Vladimir Putin, bu yayılmanın yapılan tüm anlaşmalara aykırı olduğunu dile getirerek şu ifadeleri kullanmıştı:
“NATO'nun doğuya doğru genişlemesinin kabul edilemez olduğunu açık bir biçimde belirttik. Bunda anlaşılmayacak ne var? ABD sınırlarına füzeler yerleştiren biz miyiz? ABD dahil Batı ile ilişkilerimizin benzersiz, hatta neredeyse müttefiklik seviyesinde olduğu dönem NATO’nun doğuya doğru genişlemesi konusundaki endişelerimiz ve uyarılarımız tamamen görmezden gelindi. Bu, Rusya için en ciddi meydan okuma. Batılı meslektaşlarımızın bariz saldırgan tutumu devam ederse askeri ve teknik önlemler alacağız ve dostça olmayan adımlara karşı sert bir şekilde karşılık vereceğiz.”