Teknoloji, baskı teknikleri, kağıt kalitesi ve dijital olanakları kullanan dolandırıcıların, daha kaliteli sahte paralar üretmeye başladığı öğrenildi.
Son teknoloji kullanılarak üretilen sahte paraların çıplak gözle anlaşılmasının mümkün olmadığını belirten Para Piyasaları uzmanı İslam Memiş, şunları söyledi:
"Daha önceki sahte paraları insanlar, biraz dikkat ederek çıplak gözle ayırt edebiliyordu. Bugünkü teknolojik imkanlar karşısında sahte paranın ayırt edilmesi neredeyse imkansız. Bizim gibi uzmanların bile çok dikkat etmesi gerekiyor. Hatta bunu destenin arasına koysanız, çoğu dövizci ve tüccarın gözden kaçırma olasılığı çok yüksek. Para sayma makinelerinden hızlıca geçiyor. Hatta ATM'lerden geçtiği bilgisi bile kulaklarımıza geliyor. Örneğin bu elimdeki sahte dolar, sesine, kabartmalarına baktığınız zaman birebir taklit, çok kaliteli bir sahte basım yapmışlar."
‘Tatil ve bayram öncesi sahte dolar artar’
Memiş, piyasada son yıllarda sahte dolarlara sıklıkla rastlandığını belirtti:
"Özellikle tatil ve bayram sezonları öncesi çok oluyor. Sadece dövizde değil, TL'de de sahteler piyasada dolaşmaya başladı. O yüzden bayram arefelerinde ticarethanelerin, tüccarların çok dikkat etmesi gerekiyor" dedi. Memiş son bir yıldır piyasada en fazla sahte 50 dolar görüldüğünü belirterek "Ondan önceki yıl piyasada 20 dolar daha fazla vardı. Sahte 100 doları eskisi kadar yapmıyorlar çünkü insanlar çok dikkat ediyor. Ama 10, 20 ve 50 dolara eskisi kadar dikkat edilmiyor. Düşük miktarlar olduğu için bozdurulması daha kolay oluyor."
‘İyi niyeti suistimal ederek sahte paraları eritiyorlar’
Tanımadığımız insanların para bozma tekliflerine temkinli yaklaşılması gerektiğini belirten Memiş, "Hastane bahçesinde, sağda solda işte tanımadığınız insanların para bozma teklifine dikkat edin. İnsanların iyi niyetini suistimal ederek bu sahte paraları eritiyorlar" diye konuştu.
Kalpazanların işyerlerine sahte parayı verirken 'bozdurma' teklifiyle gelmediğini belirten Memiş, "Sahte parayla sizinle alışveriş yapar. Siz sahte parayı alır para üstü verirsiniz. Ama küçük şeyler alır genelde, mesela 50 lira verir, bir çikolata alır. Siz 45 lira para üzeri verirsiniz. Paraları bu şekilde eritiyorlar. İnsanların bugünlerde çok dikkat etmesi gerekiyor" dedi.
Memiş, kalpazanların bir diğer yönteminin de döviz büroları ve bankaların kapalı olduğu saatlerde sözde döviz bozdurmak isteyen yabancı uyruklu kişiler olduğunu belirtti. Memiş, "Genelde yabancı uyruklu kişileri turist gibi kullanarak sahte paraları piyasada erittiriyorlar" ifadelerini kullandı.
‘Para kağıdının sesine ve kalitesine dikkat’
İslam Memiş, sahte parayı fark etmek için kağıdın kalitesi ve sesine dikkat edilmesi gerektiğini söyledi. Memiş, "Kağıttaki mürekkep koyu ve leke bırakıyor mu buna bakmak gerekiyor. Kaliteli sahte paralarda kağıt ve mürekkep çok kaliteli oluyor. Dijital imkanları kullanabiliyorlar. Kalıplarını çok özel bir şekilde hazırlayabiliyorlar. Dediğim gibi ayırt edebilmek çok güçleşti" diye konuştu.