Adalet Komisyonu, AK Parti Bartın Milletvekili Yılmaz Tunç'un başkanlığında toplandı.
Teklif sahibi AK Parti Grup Başkanvekili Cahit Özkan, kanun teklifinin, kamuda ve özel sektördeki hukuk fakültesi mezunlarının stajının nasıl yapılacağı ile çoklu baro sistemiyle beraber İstanbul ve Ankara'da kurulan 2 nolu barolara yapılacak adli yardım ödeneğinin hangi puantaja göre belirleneceğine ilişkin düzenlemeyi içerdiğini söyledi.
Getirdikleri kanun teklifi ile staj konusunda fiilen bir standart ortaya koyduklarını belirten Özkan, "Fiilen stajını yapmasına engel olmamak şartıyla bir hukuk fakültesi mezununun gerek özel sektörde gerekse kamuda stajını yapmasına imkan sağlıyoruz. Bir memur eğer stajını yapmak istiyorsa, mesai saatleri itibarıyla da fiilen buna imkanı yoksa ücretsiz izne ayrılıyor. Ücretsiz izin süresi diğer memurlarla aynı değil stajını tamamlayana kadar. 1 yıl 1 ay veya 1,5 yıl gibi bir sürede stajını bitirebilirse memuriyetini de kaybetmeden kendi kamu kurumuna dönebilecek" dedi.
Özel sektörde sigortalı çalışan bir hukuk fakültesi mezununun da fiili bir engeli yoksa stajını yapabileceğini aktaran Özkan, kanun teklifi ile adli yardım ödeneğinin ildeki vatandaş sayısı dikkate alınarak paylaştırılacağını da belirtti.
CHP İstanbul Milletvekili Zeynel Emre, Türkiye'de ciddi bir ekonomik krizin yaşandığını, suç oranının yüksek olduğunu ve komisyonun bu alanda çalışması gerektiğini belirterek, "Bugünkü düzenleme şunu gösteriyor, ortada kamu yararı düşüncesi ile yani halkın faydası düşüncesiyle getirilen bir düzenleme yok. Mevcut iktidarın, AKP, MHP ittifakının ciddi bir oy kaybı var ve 'bu oy kaybını yasal düzenlemelerle nasıl telafi ederiz?' endişesi var. Kişisel ikbal bekleme ve özel arzuya dayanan düzenlemeler var" değerlendirmesini yaptı.
Yapılan düzenlemelerde baroların görüşlerinin alınması gerektiği halde alınmadığını öne süren Emre, avukatlık mesleğinde yeterli olanakların olmadığını, stajyerlerin staj yapacak yer bulamadığını, geçinemediklerini vurguladı.
'Başka bir geliri olmayan stajyer avukatlar için sigorta ve ücret desteği verilmeli'
MHP İstanbul Milletvekili Hayati Arkaz ise Türk milletinin adaleti ve huzuru için atılan her adımın arkasında olduklarını vurguladı.
Kanun teklifini desteklediklerini dile getiren Arkaz, "Herhangi bir sigortalı işi olmayan, kamu kurum ve kuruluşlarında çalışmayan, yalnızca avukatlık stajı yapan gençlerimiz için de yeni düzenlemeler yapılması gerekiyor. Yeni bir çalışma daha yapılarak başka bir geliri olmayan stajyer avukatlar için sigorta ve ücret desteği verilmelidir. Ayrıca teklifte öngörülen adli yardım büroları, ihtiyacı olan vatandaşlarımıza daha iyi hizmet verilebilmesi için yaygınlaştırılmalı ve desteklenmelidir" diye konuştu.
İYİ Parti Aksaray Milletvekili Ayhan Erel de iddia, savunma, hüküm olmak üzere yargının üç ayağı olduğunu anımsatarak avukatların içinde yer aldığını savunma ayağının kuvvetli olması gerektiğini dile getirdi.
2 nolu barolara para aktarımı olacağı iddialarının önüne geçilmesi gerektiğini belirten Erel, 2 nolu barolara ekonomik anlamda rant sağlandığı düşüncelerini ortadan kaldırmak için tarafsız olduğuna inanılan, adaletin savunucusu avukatların üye sayısına göre bir düzenleme yapılması gerektiğini söyledi.
HDP İstanbul Milletvekili Züleyha Gülüm, barolar birliğinin ve avukatların yasal düzenlemelere ilişkin süreçlerde etkin olmadığını savundu.
Kanun teklifin gerçek muhataplarına yönelik demokratik bir yaklaşım gösterilmediğini iddia eden Gülüm, "Çoklu baroda istediğinizi elde edemediniz, kendinize bağlı, istediğiniz yandaş barolarınızı kuramadınız. Şimdi 'Baroları çoğaltmanın yolunu nasıl buluruz?' diye bir düzenleme getiriyorsunuz. Yandaş baroları büyütme, diğer barolar üzerinde baskı oluşturma, diğer barolardan üyeliklerin istifasını zorlamaya ve kendi barolarınıza üyeliğe zorlamanın mali koşullarını yaratmak için getirilen bir yasa tasarısı." dedi.
Gülüm, avukatların birçok sorunu olduğunu ama bu sorunların bu teklifte yer almadığını ileri sürdü.
Teklif görüşmelerine katılan Türkiye Barolar Birliği Başkanı Erinç Sağkan, kanun teklifi hazırlanırken kendi fikirlerinin alınmadığını belirterek, bu durumu eleştirdi.
Hukuk fakültelerinin yılda 20 bin mezun verdiğini, yılda 15 bin avukatın stajyerlik yaptığını aktaran Sağkan, hukuk fakültelerinin ve mezun sayılarının artmasının beraberinde nitelik sorununu da getirdiğini söyledi.
Kanun teklifinin stajyer avukatların temel sorunlarına bir çözüm içermediğini dile getiren Sağkan, stajyer avukatların ciddi ekonomik sorunları olduğunu, bu ekonomik sorunların getirisi olarak da bir sömürüye teslim olduklarını ifade etti.
Sağkan, stajyer avukatlara asgari ücret verilmesi ve kamu tarafından desteklenmesi gerektiğini belirtti.
Birden fazla baronun bulunduğu illerde her bir baro tarafından "adli yardım bürosu" oluşturmasına ilişkin maddeyi de eleştiren Sağkan, "Bu maddenin hangi ihtiyaçtan kaynaklandığını anlayamadık. Gerekçelere baktık göremedik. Şu anda İstanbul ve Ankara'da 2 nolu ve 1 nolu barolar bakımından böyle sorun yok. Her iki baroda sorunsuz olarak sistemlerine entegre olmuş durumdalar ve her iki baroda bu şekilde sorunsuz olarak bu sistemi yürütüyorlar" dedi.
AK Parti Grup Başkanvekili Cahit Özkan'ın bu maddeye ilişkin "vatandaşın avukat seçme serbestisi olmalı" ifadesini kullandığını aktaran Sağkan, şunları kaydetti:
"Adli yardım sistemlerinde vatandaşların avukat seçme özgürlüğü yoktur. Vatandaş talepte bulunur, robot sistem vardır, manuel müdahaleye tamamen kapalı olacak şekilde sıradan bir puanlama ile avukat ataması yapar. Burada temel olan vatandaşın adalete erişimini kolaylaştırmaktır. Bunu da barolar bir eşitlik içinde yapmalıdır. Vatandaşlar avukat seçmez, barolar eşitlik içinde avukat tahsis eder. Bu yaptığınız vatandaşların avukat seçmesi değil, bu vatandaşın baro seçmesidir. Bu neye tekabül edecek? Bu teklif çok tehlikelidir. Yurttaşı bölme noktasına getirir. Çok tehlikeli bir maddedir."
Sağkan, yapılacak düzenlemenin adaleti ve eşitliği getirdiğinden söz edilemeyeceğini iddia etti.
İstanbul Baro Başkanı Mehmet Durakoğlu, kanun teklifinde yer alan "adli yardım" konusundaki düzenlemeyi eleştirdi.
Komisyon Başkanı Yılmaz Tunç'un Durakoğlu'nun "adli yardım" konusundaki eleştirilerine yanıt vermesi üzerine CHP İstanbul Milletvekili Sezgin Tanrıkulu, "Neden böyle bir uygulama yapıyoruz? Kaostan mı besleniyoruz? Bir deli bir kuyuya taş attı..." ifadesini kullandı.
AK Parti Grup Başkanvekili Cahit Özkan, Tanrıkulu'nun kullandığı "Bir deli bir kuyuya taş attı" ifadesine tepki gösterdi, bunun üzerine Komisyonda milletvekilleri arasında kısa süreli bir tartışma yaşandı. Komisyon Başkanı Yılmaz Tunç, Tanrıkulu'dan kullandığı söz nedeniyle özür dilemesini istedi.
Komisyonda kanun teklifinin tümü üzerindeki görüşmelerin tamamlamasının ardından yarın saat 13.00'da maddelerin görüşülmesi için toplanılmasına karar verildi.