Daha çok Eylül 2021'den beri bitcoini resmi para birimi olarak kullanmasıyla gündem olan Orta Amerika ülkesi El Salvador'da 25-27 Mart'ta en az 87 kişinin öldürülmesi üzerine olağanüstü hal ilanına koşut çetelerle mücadele tırmandırılıyor. Cinayetlerin Mara Salvatrucha (MS-13) ve Barrio 18 çetelerinin işi olduğu üzerinde duruluyor.
El Salvador Devlet Başkanı Nayib Bukele, önceki gün, çete üyelerinin haklarında yakalama kararı aranmaksızın gözaltına alınmasını da içeren OHAL icraatıyla ilgili açıklama yaptı.
Başkent San Salvador'daki polis akademisi mezunları töreninde konuşan Bukele, halihazırda El Salvador hapishanelerinde bulunan 16 bin çete üyesinin yanına bir haftadan kısa sürede 6 binini daha gönderdiklerini söyledi.
'Uluslararası örgütlerin ne diyeceği hiç umurumda olmaz'
Çete üyelerinin devasa gözaltı operasyonlarına karşı halka intikam saldırıları düzenleyeceklerine dair kamuoyundaki endişeye de değinen Bukele, "İntikam saldırısı düzenlerlerse hapishanelerde bir öğün yemek bile çıkmaz" diyerek ekledi:
"Tanrıya yemin ederim, tek bir pirinç tanesi bile yiyemezler, o zaman görürüz bakalım, ne kadar dayanabilirler, buna uluslararası örgütlerin ne diyeceği de hiç umurumda olmaz."
20 bin mahkum kapasiteli maksimum güvenlikli cezaevi inşa edilecek
2019'da seçilen ve geniş halk desteğini koruyan 40 yaşındaki devlet başkanı, 20 bin mahkum kapasiteli maksimum güvenlikli cezaevi inşa edilmesi emrini verdiğini duyurarak "İki yol var: Hapis ya da ölüm" vurgusunu yaptı.
Geçen hafta El Salvador Kongresi'nde kabul edilen ceza yasası değişikliğiyle çete üyeliğinin maksimum cezası 9'dan 45 yıl hapse çıkarılmıştı.
Asker ve polise geniş yetki, insan hakları örgütlerini alarma geçirdi
En az 1 ay sürecek OHAL önlemleri yakalama kararı aranmaksızın gözaltının yanısıra toplanma özgürlüğünün kısıtlanması ve telefon görüşmeleri ile e-postaların mahkeme kararı aranmaksızın takibe alınmasını da içeriyor. Asker ve polise bu kadar geniş yetkiler verilmesi hem yerel hem de uluslararası insan hakları örgütlerini alarma geçirdi.
Medyada çetelerden söz etmeye 10-15 yıl hapis cezası
Dün El Salvador Kongresi'nin medyada çete ilintili mesajların yayılmasına 10-15 yıl hapis cezası getiren ceza yasası değişikliğini onaylaması da gazetecilerde sansür endişesi yarattı.
Bukele'nin talebiyle yapılan değişiklik, 'genel nüfus arasında endişe ve panik yayan sözkonusu suç gruplarından kaynaklanan veya bu gruplardan kaynaklandığı iddia edilen mesajları veya iletişimleri çoğaltan ve iletenleri' hedef alıyor.
Çete üyelerinin kendilerini yetkililere bildirenleri tehdit etmek için kullandıkları bir uygulama olan 'hakimiyet alanlarını' kısaltmalarla işaretlemeleri de aynı ceza kapsamına alındı.
Gazetecilere göre yayın yasağından farkı yok
El Salvador Gazeteciler Derneği, 'hükümetin açık sansür girişiminden endişe açıklayan' bir bildiri yayımladı.
Değişikliği 'yayın yasağı reformu' diye niteleyen Gazeteciler Derneği, "Bukele yönetimi, saklamaya çalıştığı bir gerçeği haber yapan medyayı ve gazetecileri hapisle tehdit ediyor. Bu, gazetecilik çalışmalarını suç haline getirmek için yeni bir araçtır" dedi.
Bukele, Nazizmin ortadan kaldırılmasıyla kıyasladı
Bukele ise Twitter'da "Almanlar Nazizmi ortadan kaldırmak istediğinde, tüm Nazi sembolojisini, mesajları, özürleri ve Nazizmi teşvik etmeye yönelik her şeyi kanunen yasakladı... Şimdi biz de aynısını çeteler için yapacağız" açıklamasını getirdi.
El Salvador'da hükümetin 'terörist' olarak nitelediği çete üyelerinin sayısının 70 bini bulduğu sanılıyor.