Rusya Tarım Bakanlığı’nın açıklamasına göre, gümrük ve tarife düzenlemesi alt komitesinin bir toplantısında yağlı tohum ve bunların işlenmesinden elde edilen ürünlerin kısıtlanmasına ilişkin teklifler sunuldu. Komite teklifleri destekledi.
Böylelikle 15 Nisan’dan itibaren, ayçiçek yağı ihracatına 1.5 milyon tonluk kota getirilecek. 1 Nisan itibarıyla da yurtdışına ayçiçeği ve kanola sevkiyatının yasaklanması planlanıyor.
Ayrıca küspe ihracatına da 700 bin tonluk kota getirilmesi teklif edildi.
Kota 31 Ağustos’a kadar yürürlükte
Yağ ve küspe için getirilen kotanın 31 Ağustos 2022’ye kadar geçerli olması öngörülüyor.
Ayçiçeği ve kanola ihracatına ilişkin yasak da 31 Ağustos’a kadar yürürlükte olacak.
Bununla birlikte yağ ürünlerinin ihracatının gerçekleştirilebileceği kontrol noktalarının sayısının da azaltılması önerildi. Soya küspesi için sadece Kaliningrad bölgesindeki deniz kontrol noktasının, soya için de Uzak Doğu Bölgesi’ndeki kontrol noktalarının muhafaza edilmesi teklif edildi.
Gerekçe yağ ve yağ tohumları fiyatlarındaki keskin artış
Bakanlığa göre, kararın gerekçesi, şu anda dünyadaki yağ ve yağ tohumlarının fiyatlarındaki keskin bir yükseliş yaşanması ve Rus ürünlerine yönelik taleplerde artışın gözlenmesi oldu. Bu çözüm yöntemleriyle iç pazarın korunması ve tesislerin imalat ihtiyaçlarının karşılanması hedefleniyor.
Ayçiçeği yağı ihracatı da 1 Eylül 2021’den beri değişken gümrük vergisi ile sınırlı tutuluyor. İhracat hacmi, taban fiyat (ton başına 1000 dolar) ve gösterge fiyat (aylık piyasa fiyatlarının aritmetik ortalaması) arasındaki farkın yüzde 70’i kadara tekabül ediyor ve düzeltme faktörü (ton başına 50 dolar) kadar düşürülüyor. Bu mekanizma da 31 Ağustos 2022’ye kadar tutulacak.
Ayçiçeği ihracatında ton başına 320 dolardan olmak kaydıyla yüzde 50 oranında, kanola için de ton başına 165 eurodan az olmamak kaydıyla gümrük vergisi uygulaması mevcut. Bu vergi tarifesi 31 Ağustos 2022’ye kadar sabit olacak.
Agroeksport Merkezi’ne göre, Rusya’dan sıvı yağ ürünleri ihracatı 2021 yılında yüzde 5.2 azalarak 7.7 milyon tona düştü, ancak dünyadaki fiyatlarda yaşanan önemli artış nedeniyle bu hacim parasal anlamda yüzde 48 oranında (7.3 milyar dolar) yükseldi.
Rusya’dan özellikle de geçen yıl ayçiçek yağı ihracatı yüzde 15 azalarak 3.1 milyon tona düştü, parasal anlamda ise yüzde 42 artışla 4 milyar dolarlık hacme ulaşıldı.
Rusya Yağ Birliği Genel Müdürü Mihail Maltsev, ihracattaki azalmanın 2020 yılında ayçiçeği hasatındaki düşüş ve tarım üreticilerinin 2021-2022 sezonu başında yeni hasatın yağlı tohum hammaddelerindeki satışları kısıtlaması olduğunu ifade etti.
Türkiye Rusya’dan yağ ürünleri ithalatında lider konumdaydı
Türkiye, 2021 yılında Rusya’dan yağ ürünleri ithalat hacmini 2.3 kat artırarak 1.3 milyar dolara çıkardı ve bu alanda lider oldu. Türkiye, Rusya’dan ayçiçeği yağı (1.1 milyar dolarlık), küspe ve hayvan yemi olarak kullanılan pres keki (168 milyon dolarlık) sevkiyatında birinci sıraya yerleşti.