Diyarbakır Barosu Çocuk Hakları Merkezi, çocuklara yönelik hak ihlalleri ile ilgili hazırladığı raporu paylaştı.
‘Zırhlı Araç, Mayın ve Çatışma-Savaş Atıkları Kaynaklı Çocuk Hakkı İhlalleri’ adıyla paylaşılan ve 2011-2021 tarih aralığındaki güncel istatistiki verileri kapsayan rapor, hem çözüm sürecinden önceki dönemler hem de çözüm sürecinden sonraki dönem ile OHAL süreci ve sonrasında yaşananları kapsıyor.
Basın kaynaklarının kronolojik olarak taranması ve karşılaştırılması yoluyla elde edilen veriler, bazı olayların basına yansımamış olma ihtimali nedeniyle ‘en az’ olacak şekilde değerlendiriliyor.
Rapor, Diyarbakır Baro Başkanı Nahit Eren’in de katıldığı basın toplantısı ile açıklandı.
‘Zırhlı Araç, Mayın ve Çatışma-Savaş Atıkları Kaynaklı Çocuk Hakkı İhlalleri’
© Sputnik
‘Şehirlerde yaşayan çocukların sınırlı olan sosyal yaşam alanlarında zırhlı araçlar var’
Raporda, 2011-2022 yılları arasında 22 çocuğun zırhlı araç çarpması sonucu yaşamını yitirdiği, 27 çocuğun da yaralandığı belirtiliyor. Raporda, yaşanan ölüm ve yaralanmalar ile ilgili şöyle denildi:
“Şehirlerdeki çatışmalı durumlar ve OHAL süreçlerinin bir sonucu olarak şehir içi trafikte, sokak ve mahalle aralarında varlık gösteren zırhlı araçların sayıları giderek artmakta ve belirlenen yasal hız limitlerine uymayan bu araçlar, çocukların yaşam ve oyun alanlarını daraltmaktadır. Bu daraltmanın bir sonucu olarak, zırhlı araçların şehir içindeki varlıkları çocukların oyun ve yaşam gibi temel haklarını ihlal etmektedir. Çocukların yaşam ve oyun alanlarında bulunan zırhlı araçların çocuklara çarpması veya zırhlı araçlardan çıkan ateş sonucu çocuklar hayatını kaybetmekte ya da sürekli bir engellilik durumu oluşmaktadır. Şehirlerde yaşayan çocukların halihazırda sınırlı olan sosyal yaşam ve oyun alanlarının zırhlı araçlarla işgal edilmiş olması, çocukların en temel faaliyetlerini dahi gerçekleştirememesine neden olmaktadır.”
‘Mayın ve çatışma-savaş atığı: 45 çocuk yaşamını yitirdi, 135 çocuk yaralandı’
Raporda, mayın ve çatışma-savaş atıkları nedeniyle 2011-2021 tarihleri arasında 45 çocuğun yaşamını yitirdiği, 135 çocuğun da yaralandığı belirtiliyor.
Mayın ve Çatışma-Savaş Kaynaklı Hak İhlalleri
© Sputnik
“Mayınlı bölgeler ve çatışma-savaş atıklarının bulunduğu diğer alanlar, çocukların sağlıklı bir çevrede yaşama, gelişme ve oyun oynama haklarının önündeki en büyük engellerden biridir” ifadelerinin yer aldığı raporda “Çocukların sağlıklı bir şekilde gelişimi için gerekli olan ‘oyun’ faaliyeti sırasında mayınlar ve çatışma-savaş atıkları yüzünden çocukların yaşam hakkı ihlal edilmekte veya çocuklar kalıcı olarak sakatlanmaktadır. Çevre, gelişme ve yaşam hakkı devletlerin çocuklara dönük hem pozitif hem de negatif yükümlülüğü altında olan haklardır. Genellikle kırsalda yaşayan çocukların yaşam alanlarının mayınlı bölgelerle iç içe olması ve bu bölgelerin mayından temizlenmemesi nedeniyle bu hakların bizzat devletlerin eliyle ihlal edildiği görülmektedir. Sınırları içerisinde en az 900 bine yakın gömülü mayın bulunan ve yine çocukların yaşam alanlarında çatışma-savaş atıkları barındıran Türkiye'de devlet, pozitif ve negatif yükümlülüklerine riayet etmemektedir” denildi.
Mayın ve Çatışma-Savaş Kaynaklı Hak İhlalleri
© Sputnik
‘Zırhlı araçların şehir içi kullanımı yasaklanmalı’
Raporda yer alan bazı öneriler şöyle:
Devlet Ottowa Sözleşmesi ile taahhüt ettiği mayın temizleme yükümlülüğünü ivedilikle yerine getirmelidir.
Mayın temizlemeye ilişkin yapılacak yasal düzenlemeler ve uygulamalar, mayının bir çevre ve insan hakları ihlali sorunu olduğu kabulüyle gerçekleştirilmeli, bu sorun bir ihale ve arazi ıslahı sorununa indirgenmemelidir.
Mayınlı bölgelerin fazla olduğu veya mayınlı bölgelere yakın olan özellikle kırsal bölgelerdeki okullarda çocuklara mayın ve çatışma-savaş atıklarına ilişkin risklerden korunma eğitimleri verilmelidir.
Öncelikle Karayolları Trafik Yönetmeliğinde düzenleme yapılmak suretiyle zırhlı araçların şehir içi kullanımı yasaklanmalı, bu mümkün değilse zırhlı araçların şehir içi kullanımı asgari düzeye indirilmeli ve bu durumda dahi zırhlı araçlar için belirlenmiş şehir içi yasal hız limitlerine uyulması gerekir.
Zırhlı aracı kullanan kolluk görevlilerinin bu araçları kullanmak için gerekli olan ehliyet ve lisanslara sahip olması ve buna ilişkin eğitimlerini tamamlamaları gerekir.
Zırhlı Araç Kaynaklı Hak İhlalleri
© Sputnik