Türkiye'de ne eğitimde ne istihdamda (NEET) yer alan kadınların sorun ve ihtiyaçlarına çözüm arayışı amacıyla başlatılan 'Geleceğini Kuran Genç Kadınlar' projesi, İstanbul Beşiktaş’ta tanıtıldı. Proje, Aile ve Sosyal Hizmetler Bakanlığı ile Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı iş birliğinde, Birleşmiş Milletler Kalkınma Programı (UNDP) ve Sabancı Vakfı tarafından yürütülüyor.
Eğitimde de istihdamda da yer almayan gençlerin sayısı 3 milyon 18 bin
18-29 yaş arasındaki genç kadınların güçlenmelerini, toplumsal ve ekonomik hayata aktif katılmaları gibi konulara odaklanan proje, TÜİK’in aynı yaş grubuna ait verilerinden yola çıkarak hazırlandı.
Türkiye’de ne eğitim ne istihdamda yer alan nüfus, 2021’in son çeyreğinde yüzde 25 oranıyla 3 milyon 18 bin olarak kayıtlara geçti. Ekonomik Kalkınma ve İşbirliği Örgütü’nün (OECD) verileri de Türkiye'nin en yüksek NEET oranına sahip ülke olduğunu göstermişti. Ayrıca veriler, bu nüfus içinde kadınların erkeklere göre oranın çok daha fazla olduğu ortaya koydu. Erkeklerin yüzde 24’ü ne eğitimde ne istihdamda yer alırken, bu sayı kadınlarda yüzde 50’lere çıkıyor.
Yükseköğretim mezunu olan kadınların yüzde 44’ü ne eğitim ne istihdama katılabiliyor
TÜİK'in raporuna göre istihdam ve eğitim arasında ters orantı mevcut. Lise altı eğitimli genç kadınların yüzde 29’unun, lise mezunlarının yüzde 33’ünün, yüksek öğretim mezunu olanların ise neredeyse yüzde 45’inin ne eğitimde ne de istihdamda olduğu görülüyor.
‘Her alanda kadınların statüsü yükselsin diye çalışıyoruz’
Toplantıda konuşan Aile, Çalışma ve Sosyal Hizmetler Bakanı Derya Yanık her alanda kadınların statüsünün yükselmesi için çalıştıklarını belirterek şu ifadeleri kullandı:
“Bu amaç doğrultusunda kamu kurum ve kuruluşlarla, üniversitelerimizle işbirlikleri yaparak projelerimizi yürütüyoruz. Son yıllarda gelişmiş ülkelerin yoğunlaştığı konuların başında genç işsizliği geliyor. Genç işsizliğinden daha derin ve karmaşık bir bağlamı içeren farklı bir gerçekle karşı karşıyayız var. NEET gençler, kavram olarak cesareti kırılmış gençlerin yanı sıra hastalık, engellilik, bakım sorumluluğu ve ev işlerine katılma gibi, istem dışı nedenlerle ekonomik olarak aktif olamayan bireyleri de kapsıyor.”
‘Özellikle genç kadınlar bizim için hazine değeri taşıyor’
Türkiye nüfusunun 3'te 1'inin 18 yaş altı olan dinamik bir nüfus olduğuna dikkat çeken Yanık, "Türkiye olarak en önemli zenginliğimiz insan kaynağımız. Nitelikli insan kaynağımızın avantajını yaşıyoruz. Türkiye aynı zamanda çok hızla yaşlanan bir ülke. Yaşlanma hızımız dünyadaki benzer örneklerin önünde seyrediyor. Nüfusun yaşlanma eylemine girmesiyle demografik fırsat penceresi bizim için de ağır ağır kapanıyor. Genç ve dinamik nüfusumuzun avantajını şimdiden geleceğe yönelik bir kazanıma dönüştürmeli ve bu avantajı sürdürülebilir kılmalıyız. NEET grubu, 18-29 yaş arasındaki bütün NEET ama özellikle genç kadınlar bizim için hazine değeri taşıyor. Bir taraftan hızla yaşlanan nüfus, yaşlanmanın hem ekonomik hem sağlık ve sosyal etkilerini, gelecekteki yansımalarını da bugünden durdurmak ve bir şekilde olumluya çevirmek istiyorsak biz bu grubu son derece üretken kılmamız gerekiyor" dedi.
Kadınların işgücüne dahil olmamasının en büyük nedeni ev işleri
TÜİK verileri üzerinden konuşmasına devam eden Yanık, "Gençlerin karşılaştıkları sosyo ekonomik zorluklar ve riskler hem bireysel hem de toplumsal gelişmeleri olumsuz etkileyecek ve geleceğe yönelik kaygılarımızı artıracak nitelikte. NEET gençlerin tespiti ve iş piyasasına, eğitime dahil edilebilmeleri yalnızca onların kişisel yararına değil aynı zamanda toplumun sosyal ve ekonomik yönden refahının artmasına da önem sağlayacak. TÜİK 2021 yılı 3'üncü çeyrek verilerine göre ne eğitimde ne istihdamda yer alamayan 15-24 yaş grubu nüfusumuz 3 milyon 115 bin kişi. 3 milyon 115 bin gencin yaklaşık 2 milyonu kadın. Kadınların iş gücüne ve sosyal hayata katılımını engelleyen bir çok farklı başlık var. Aile içi rol ve sorumluluklar, bakım yükü, erken yaş evlilikleri, düşük eğitimler gibi farklı başlıkları sayabiliriz. Verilere göre kadınların işgücüne dahil olmama nedenleri arasında ev işleriyle meşgul olma oranı yüzde 47.7" açıklamasında bulundu.
‘Sürdürülebilir kalkınma açısından kadın istihdamı oldukça önemli’
Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı Çalışma Genel Müdürü Nurcan Önder “Ülkemizde ne eğitimde ne de istihdamda yer alan genç nüfus, işgücü piyasasına kazandırılmayı bekleyen potansiyel beşeri sermayeyi barındırmaktadır. Bu grup içinde kadınların çalışma hayatında fırsatlara erişimlerinin desteklenmesi; ülkemizde kadın işgücüne katılım ve istihdam oranlarının yükselmesi ve sürdürülebilir kalkınma açısından oldukça önemlidir” ifadelerini kullandı.
‘Genç kadınların işe girişleri zorlaşıyor, amacımız bunun farkındalığını yaratmak’
Sabancı Vakfı Genel Müdürü Nevgül Bilsel Safkan açılış toplantısında yaptığı açıklamada, “Türkiye, OECD ülkeleri arasında en büyük NEET oranına sahip ikinci ülke durumunda. Genç nüfusun çok yüksek olduğu ülkemizde, kadınların yüksek oranlarda eğitimde ve istihdamda yer almamaları, çok ciddi bir toplumsal sorun olarak karşımızda duruyor. Bu projeye başlamadan önce 2 yıla yayılan bir süreçte araştırmalar ve paydaşlarımızla görüşmeler yaparak en öncelikli sorun alanlarını belirledik ve NEET kadın konusunda çözüm önerileri geliştirdik. Tüm bu araştırmalar, çözüm önerileri ve vakfımızın kurumsal hafızası bizi ‘Geleceğini Kuran Genç Kadınlar’ projesine taşıdı” diye anlattı.
Safkan, eğitim seviyesi arttıkça genç kadınların işe girişlerinin zorlaştığını vurgulayarak, bu proje ile farkındalık oluşturmayı amaçladıklarını söyledi.
11 ilde çalışma başlıyor
Çalışma kapsamında ayrıca eğitim, staj, istihdam fırsatlarına ulaşılabilen ‘Fırsatlar Haritası’ ile mentorluk ve çevrim içi eğitim modülleri içeren dijital bir portal da açılacak. Mayıs ayında faaliyete geçecek portal, NEET kadınlara yönelik fırsatlar konusunda özel sektör, sivil toplum ve kamu kurumları arasında köprü görevini görecek. Ayrıca, faaliyetleri destekleyici uygulamaların hayata geçirilmesine olanak sağlayacak hibe programı ile 11 ilde bu alanda çalışan sivil toplum kuruluşlarına destek verilecek.