İran’ın gaz sevkiyatını durdurması ve günlük talebin 290 milyon metreküp seviyelerini aşması nedeniyle BOTAŞ, sanayiciye günlük doğalgaz kullanımını yüzde 40 oranında azaltma talimatı verdi. TEİAŞ da Organize Sanayi Bölgelerine yüzde 25 oranında enerji verileceğini açıkladı.
Atılan bu adımlar sonrasında ülke genelinde OSB’lerde 3 günlük enerji kısıtlanmasına gidildi. Yiyecek içecek üretimi yapan ve kritik işletmeler dışında üretime ara verildi. Sanayiciler enerjide dışa bağımlılık nedeni ile üretimin durduğunu açıkladı.
Sputnik’in konuştuğu enerji uzmanları enerjide yaşanan bu kesintilerin bir daha yaşanmaması için alınacak önlemleri değerlendirdi.
‘Doğalgaz tedariki çeşitlendirilmeli’
Kovid 19 krizi sonrasında dünya genelinde benzer enerji krizlerin yaşandığını hatırlan enerji uzmanı Volkan Aslanoğlu “Kovid 19 sonrasında dünya genelinde yaşan bir enerji krizi mevcut. Sert geçen kış koşullarının burada etkisi var. Bu enerji krizi ilk defa burada yaşanmadı. 2020’de benzer bir durum Teksas'ta da yaşandı. Geçtiğimiz aylarda Çin ve Hindistan'da enerji fiyatların yükselmesi sebebiyle sanayide kesintiye dair birtakım problemler yaşandı. Şimdi de biz bunu burada yaşıyoruz. Burada yan sanayiden ya da konutlardan feragat etmek gerekiyordu. Sanayiden feragat edildi. Böyle bir şeyin yaşanmaması için konu yine enerjideki arz güvenliği kısmına geliyor. Enerji kaynaklarının çeşitlendirilmesi gerekiyor. Bu konuda nükleer santrallerin önemine değinmek lazım. Onlar da devreye girdiğini biraz daha bir rahatlama olacaktır. Karadeniz'deki gaz keşfini üretime girmesi ile beraber bir takım rahatlama olacaktır. Doğalgaz konusunda tedarikçiler arasında İran pek güvenilir bir tedarikçi olarak görünmüyor. Geçmişte de birçok benzer kesinti yaşandı. Burada doğalgaz tedarikinin çeşitlendirilmesi gerekiyor. Burada İsrail ile iki işlerin yakınlaşması ve EastMed projesi ile Avrupa’ya aktarılmasında düşünülen doğalgazın Türkiye üzerinden aktarılması gibi bir durum bize çeşitlik açısından bir fırsat yaratabilir” değerlendirmesini yaptı.
‘Nükleer enerji önemli bir alternatif’
Enerji ekonomisi üzerine çalışma yapan Nükleer Enerji Yüksek Mühendisi Korcan Kayrın enerjinin çeşitlendirilmesi konusunda nükleer enerjini önemine dikkat çekti.
Kayrın “Enerji sıkıntısı çekmek istemiyorsanız öncelikle tabii ki kapasitenizi yüksek tutmanız gerekiyor yani bir birim enerji harcıyorsanız iki birimlik kapasitenizin olması lazım. Yakıt olarak değerlendirdiğimiz ya da santral çeşidi olarak değerlendirdiğimiz zamanda muhakkak çeşitlendirmeniz lazım. Yani bütün elektriğinizi kömürden, bütün elektriğinizi doğalgazdan ya da bütün elektriğinizi hidroelektrik santrallerden üretmemelisiniz. Bunları parçalara bölmeniz lazım. Bu bir yatırım yaparken paranızın bir kısmını Dolara bir kısmını euroya bir kısmını altına bir kısmını gümüşe yatırmanız gibi bir şey. Enerjide de aynı mantıkla çalışan bir sistem olarak düşünebilirsiniz. Elektrik üretiyorsanız üretiminizi farklı enerji kaynaklarından farklı hammaddelerden sağlamanız lazım ki oluşabilecek herhangi bir hasardan, oluşabilecek herhangi bir sıkıntıda biri diğerinin yerini alabilsin” ifadelerini kullandı.
‘Sıkıntı dönemlerinde nükleer enerji kurtarıcı olabilir’
Enerji çeşitlendirilmesinde nükleer enerji bu işin temel ayaklarından bir tanesini olduğuna değinen Kayrın “Nükleer enerji santralinden bir kere devreye girdiği zaman çok uzun süre çevresel koşullardan etkilenmeden ciddi anlamda elektrik üretimi sağlarsınız. Bu da size çok büyük bir avantaj sağlar. Yakıt tüketiminiz diğer termik santrallere ya da diğer enerji kaynaklarına göre çok çok daha düşüktür. Yani nükleer santraller çok ciddi anlamda size enerji sağlama noktasında, enerji kıtlığı ya da enerji sıkıntısı çektiğiniz dönemlerde sizleri kurtarabilecek ciddi anlamda bir kaynak olarak düşünülebilir” dedi.
‘Yenilenebilir enerjide atıl kapasiteler devreye alınsın’
GÜYAD Enerji Yatırımcıları Derneği Başkanı Cem Özkök ise yenilene bilir enerji kaynakları yatırımlarının devreye alınması gerektiğini belirterek “Ülkemizin artan enerji ihtiyacı için büyük önem arz eden atıl kapasiteler sektörün yakından ilgilendiği önemli konu başlığı. Halen; inşası ve kabulü tamamlanmış ve sisteme bağlı olduğu halde bağlantı kapasitesinde yer almayan 1.700 MW’ı aşkın rüzgar ve güneş gücümüz mevcut. Bu yatırımlar tamamlanmış olmalarına rağmen kapasite artışı kendileri için söz konusu olamıyor. Bu durum özellikle enerji ihtiyacının arttığı bugünlerde ülkemizi elektrik üretimi açısından zora sokabilecek bir durumdur. Kapasite artışları ülkemize ancak olumlu katkı sağlayacak bir uygulamadır. Hal böyleyken mevcut kurulu santrallere kapasite artışı verilmemesi yerli ve mili kaynağımızdan yararlanılmaması, bunun sonucu olarak da ülkemizin cari açık sorununun büyümesi anlamına gelecektir. Büyümeye devam eden bir ülke olan Türkiye’de enerji ihtiyacı da artmaya devam edecektir. Bu sebeple 1kWh elektrik üretimi dahi olsa yenilenebilir enerjide tüm üretim imkanlarının yolu sonuna kadar açılmalıdır” ifadelerini kullandı.