2007 yılında iş adamı Muammer Başarır ve ortağı Fatih Toker, Adana'nın Kozan ilçesinde, Çinli iş adamları Zhigian Lin ve Zhongkai Sun ile birlikte mermer ocağı işletmek amacıyla 6 milyon dolar yatırım bedelli Laite Türk Maden adlı bir şirket kurdu.
Döşeme mevkiindeki mermer ocağını faaliyete geçiren firma, Çin'in Ankara Büyükelçiliği’nde görevli dönemin müsteşarlarından Guo Chuanwei’nin de katıldığı törenle açılışı yaptı. Firma, açılışın ardından mermerleri çıkartmaya başladı.
İddiaya göre, Başarır ve Toker, 6 milyon dolar yatırım bedelinin kendi paylarına düşen kısmını ödedi ancak Çinli ortakları parayı bir türlü ödemedi. Aradan 2 yıl geçince 2009 yılında Zhigian Lin ve Zhongkai Sun, evrak ve gümrük işlemleri nedeniyle 1 aylığına Çin’e gidip geleceklerini söyleyip ortadan kayboldu.
Lin ve Sun’ın ortadan kaybolması üzerine borçların birikmesiyle birlikte Başarır ile Toker çalışanlara da izin verip ne yapacaklarını düşünmeye başladı. Lin ve Sun’a ulaşamayan 2 ortak kendi mal varlıklarından satış yaparak borçların bir kısmını ödedi. Ancak mermerlerin sözleşme gereği sadece Çin’e satışı yapılabileceğinden ötürü her geçen gün borçlar artmaya başladı.
Başarır ve Toker, ulaşamadıkları Çinli ortakları hakkında dava açtı. Bunun üzerine de Muammer Başarır, Çin’e gidip Zhigian Lin ve Zhongkai Sun’ı aramaya başladı. Çinli ortaklarını bulan Başarır, ‘Buradaki işlerimizi halledip, geleceğiz. Burada da zor durumdayız’ cevabının ardından tekrardan Türkiye’ye geldi. Her geçen gün borçların artması nedeniyle Başarır, bu seferde oğlu Serdal Başarır’a ait hazır beton şirketini satıp borçlarını ödemeye çalıştı.
Oğlu iflastan dolayı intihar etti
Dolar bazlı borçların her geçen gün artması sonucu Muammer Başarır birçok mal varlığını da kaybedince, oğlu Serdal Başarır 2018 yılında bunalıma girip intihar etti.
Çinli ortaklarından bir daha haber alamayan Başarır, Çin'in Ankara Büyükelçiliği’ne mail atarak Zhigian Lin ve Zhongkai Sun tarafından dolandırıldığını söyledi. Çin Büyükelçiliği ise kişi ve firmanın olmadığını söyleyerek Başarır’a şu cevabı gönderdi:
“Vermiş olduğunuz bilgiler doğrultusunda Çin Büyükelçiliği Ticaret Müsteşarlığı ofisi gerekli araştırmaları yapmış, ancak kişi ve firma ile ilgili herhangi bir bilgiye ulaşılamamıştır. Ayrıca konuyu bir de Türkiye'nin Pekin Büyükelçiliğinin ilgili ticaret ofisi ile görüşmenizi tavsiye ediyoruz.”
'Çinliler gitti borçlar kaldı'
Mal varlıklarını ve oğlunu kaybeden Muammer Başarır, açıklamalarda bulundu. Başarır, “20 sene boyunca yurt dışında çalıştım ve Adana’ya geldim. Burada da Çinliler ile anlaştık. Mermer ocağını açtık, mermerleri çıkarttık ve hepsi Çin’e gidecekti. Bunlar 1 ay Çin’e gittiler ve geri gelmediler. Gelmeyince de borçlar bana kaldı. Bende oğlumun adına olan şirketi sattım borçların birazını ödedim. Yatırım 6 milyon dolar ama benim bir sürü masrafım oldu. Açılışa Çinli müsteşar geldi, bana kartını da verdi. Hatta o kişilerin çok iyi insanlar olduklarını söyledi ama beni dolandırdılar” diye konuştu.
'1 milyon dolar verelim, davadan vazgeç'
Çin’e gittiğinde ortaklarının kendisine 1 milyon dolar para teklif ettiğini de öne süren Başarır, “Çin’e gittiğimde bana 1 milyon dolar verelim, davadan vazgeç dediler. Bende vazgeçmem, borç 1 milyon dolar değil dedim. Bunlar yüzünden benim oğlum da intihar etti. Bütün paralarımız gitti. Bütün sebebi bu. Ben kimseden para istemiyorum ama bu adamların bulunup cezalarını çekmesini istiyorum. Çin’den gelip bizi burada dolandırdılar” dedi.
'Satamıyoruz da işletemiyoruz da'
Zararının faizlerle birlikte 10 milyon dolar olduğunu öne süren Başarır, “Benim zararım 10 milyon dolar ama bana 1 milyon dolar teklif ediyorlar. Ortağımın durumu da çok kötü. İkimizde mağdur olduk. Maden ocağı şuanda öyle duruyor. Çünkü sözleşmemiz gereği çıkan madenin yüzde 100’ü Çin’e gidecekti. Onun için satamıyoruz da işletemiyoruz da. Şu anda devlet de el koydu zaten borçlardan dolayı. Geçenlerde 25 dönüm arazi satıp yine borç ödedim” ifadelerini kullandı.