Moskova Devlet Dışişleri Üniversitesi (MGIMO) İktisat Teorisi Bölümü öğretim görevlisi, Avrupa-Atlantik Güvenliği uzmanı Doç. Yuliya Kudryaşova, ABD’nin şimdiki yönetiminin desteğini çektiği EastMed projesi ile ilgili detayları Sputnik’e yorumladı.
Kudryaşova, Washington’un gelecekte rotası Türkiye’den geçecek EastMed’in olası bir alternatifini siyasi nedenlerle destekleyebileceğini ifade etti.
ABD’nin mevcut yönetimini EastMeD projesini desteklemekten vazgeçti, aynı zamanda Türkiye-İsrail ilişkilerinin normalleşme süreci hızlandı.
Türkiye Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, Yunanistan’ın Doğu Akdeniz’de İsrail ve Güney Kıbrıs Rum kesimiyle birlikte yürüttüğü proje konusunda ‘Türkiye’siz bu iş olmaz’ diyerek, Ankara’nın bu konuda İsrail yönetimiyle görüşmeler yaptığını ifade etti.
Bu durumda EastMed’in yerine Türkiye topraklarından geçebilecek alternatif bir projenin ortaya çıkma olasılıklarını değerlendiren Kudryaşova, böyle bir senaryo söz konusu olsa bile uzak gelecekte ele alınabileceğini ve kararın doğası gereği siyasi olacağını söyledi.
Rus uzman, şunları söyledi:
“Joe Biden, EastMed gaz boru hattını finanse etmekten gerçekten vazgeçti. Ancak bu karar, büyük ölçüde proje eski ABD Başkanı Donald Trump tarafından başlatıldığı için alındı. Dolayısıyla ekonomik yönlerin yanı sıra siyasi bir arka plan da söz konusu. Öte yandan ABD, başta kaya gazı ile ilgili planların yer aldığı enerji projelerini finanse etmeye daha fazla odaklanıyor. Aynı zamanda ABD, son zamanlarda Türkiye'yi tekrar kanatları altına almaya ilgi göstermeye başladı. Bu eğilimin devamı olarak Washington, rotası Türkiye topraklarından geçebilecek olası yeni bir projeyi desteklemeye hazır olduğunu gösterebilir. Belki de ABD Türkiye'ye böyle bir şans verecek. Ancak tüm bunlar olsa da uzun gelecekte olacak ve karar tamamen siyasi olacak.”
Doğu Akdeniz'deki gaz boru hatlarının rotasını tasarlama sürecinin Türkiye-İsrail ilişkilerinin hızlandırılmış normalleşme sürecinden etkilenip etkilenmeyeceğinden de emin olamayan Kudryaşova, sözlerini şöyle sürdürdü:
“İsrail'in gazını Türkiye üzerinden ihraç etme ihtimaline ilişkin olarak, bu konuda hızlı bir ilerleme beklenmemesi gerektiği kesin olarak söylenebilir. Zira İsrail, Yunanistan ve Kıbrıs ile müttefik ilişkilere siyasi olarak bağlı kalmaya devam ediyor, oysa bu iki ülke Türkiye'nin İsrail'e yaklaşmaya yönelik her türlü girişimine kesinlikle olumsuz bakıyor. Oysa bu tür girişimler daha önce iki ülkenin enerji bakanlıkları kanalından defalarca olmuştu. Bu nedenle, Türkiye-İsrail ilişkilerini normalleştirme sürecinin hızlandırılmasının, Tel Aviv'in enerji kaynaklarını taşımak için Avrupa'ya yönelik boru hattı inşa etme planlarını etkilemeyeceğini düşünüyorum.”