İstinaf Mahkemesi, 2017 yılında Diyarbakır’da katıldığı Nevruz kutlamasında öldürülen üniversite öğrencisi Kemal Kurkut’un ailesinin açtığı maddi ve manevi tazminat davası kararını bozdu. Ailenin Kurkut ailesinin ‘hizmet kusuru’ gerekçesiyle İçişleri Bakanlığı hakkında açtığı davada verilen 256 bin TL maddi ve manevi tazminat kararı, dosyanın görüldüğü Gaziantep Bölge İdare Mahkemesi 3’üncü İdari Dava Dairesi tarafından bozuldu.
İstinaf, tazminat talebinin reddine karar verdi
İstinaf Mahkemesi verdiği kararda, Diyarbakır 7. Ağır Ceza Mahkemesi'nin polis Y.Ş. hakkında verdiği beraat kararı ile hükmün kesinleşmesi sonrası olay yerinde bulunan tüm polisler hakkında yeniden soruşturma başlatılması kararını gerekçe gösterdi. Kararda, Kurkut’un öldürülmesinin ‘yasal sınırlar içinde kaldığı’ belirtilerek, İçişleri Bakanlığı tarafından 19 Mart 2017’de il emniyet müdürlüklerine gönderilen ‘koşulların oluşması durumunda tereddütsüz silah kullanma’ yetkisi veren genelgesine dikkat çekti. Kararda ayrıca, Kurkut’un ‘saldırgan eylemde’ bulunduğu öne sürülüyor. İstinaf, bu gerekçelerle Diyarbakır 3. İdare Mahkemesi’nin verdiği tazminat kararının hukuka aykırı olduğunu ve tazminat talebinin reddine karar verdi.
‘Karar ‘Kemal Kurkut ölümü hak etti’ demekten öteye geçmiyor’
Sputnik’e konuşan Kurkut ailesinin avukatı Serdar Çelebi, istinafın verdiği kararı değerlendirdi. Çelebi “İstinafın kararı diyor ki ‘polisin Kemal Kurkut’u öldürmesinde herhangi bir hizmet kusuru yok’ yani kararı öyle özetleyebiliriz ve bu da ‘Kemal Kurkut yaptığı o eylemle ölümü hak etti’ denilmesinden öteye geçmiyor. Olay nasıl gerçekleşti, ki ceza dosyasında polislerin verdiği beyanda ‘Kemal Kurkut bıçağı kendisine yöneltmişti. Üstüme gelmeyin kendime zarar veririm’ şeklinde. Ama istinaf mahkemesi ‘Kemal Kurkut polisleri tehdit etmiş, kendimi patlatacağım, size zarar vereceğim dolayısıyla bölgedeki hassas durum itibariyle polisin başka türlü davranma şansı oktu’ deyip ölümü cezasızlık veya hukuka uygun bir hale getirmeye çalışıyor. Yıllarca söylüyoruz, güvenlik, özgürlük, hak ve hukuk devreye girdiğinde hakim ve savcılar maalesef güvenlikten yana tavır koyup devletçi bir bakış açısıyla olayları değerlendiriyor. Bu olayda da mahkemenin yaptığı devletçi bir bakış açısıyla değerlendirip o cepheden yaklaşıyor” şeklinde konuştu.
‘Failin bulunmaması bile idarenin kusurlu olduğunu gösterir’
“Mahkeme şu hususu hiç tartışmamıştır, fail kim?” diye soran Çelebi şöyle devam etti:
“Şimdi mahkeme diyor ki ‘öldürmeyi gerçekleştiren kişi büyük bir olayın meydana gelmesini önlemek için hareket etmiştir’ ama fail kim? Faili bilmiyor. Faili bulması gereken kim? İdare, kolluk, İçişleri Bakanlığı faili bulmamış olması bile idarenin kusurlu olduğunu gösterir. Failin hangi saikle hareket ettiğinin tespit edilememiş olması idarenin bir eksikliği değil mi? Deliller usule uygun toplanmamış, onlarca silah sesi var, kamera görüntüleri var, boş kovanlar toplanmış ama hiçbir polisin elinde atış atığı yok, polisler delilleri karatmışlar. Ellerini yıkamışlar, kimin ateş etiği belli değil hangi silahtan ateş edildiği belli değil, olayı aydınlatmakla yükümlü olan İçişleri Bakanlığı’nın eksikliği. Olayda kaç polis görevli, hangi polisler o kapıda görevli, hangi araçlar var hiçbir delil toplanmamış. Delillerin toplanmamış olması bile başlı başına idarenin bu olayda bir kusuru olduğunu gösterir. Olay aydınlatılmamışsa idare kusurlu demektir.”
‘Kemal’in polise saldırdığına dair tek bir kare yok’
Olay anına ait görüntülere dikkat çekerek, sadece beyanlar üzerinden karar verilmesinin doğru olmadığını ifade eden Çelebi şunları söyledi:
“Eğer bir gazeteci bu görüntüleri çekmemiş olsaydı zaten valilik sıcağı sıcağına yaptığı açıklamada ‘canlı bomba yakalandı, etkisiz hale getirildi’ açıklaması ile dosya kapatılacaktı. Bu görüntülerle olayın farklı olduğu anlaşıldı. Mahkeme ‘saldırgan tutum’ dediği olayı aydınlatmakla, delilleri toplamakla yükümlü olan polisi, kolluğu bunu yerine getirmemesi ve öldürme olayını valiliğin açıklaması şeklinde ölümü bir şekilde cezasızlık hali ve meşrulaştırmaya yönelik söylemleridir. Kemal’in polise saldırdığına dair tek bir kare yok, sadece söylem bazındadır. Söylemi kim söylüyor, ölümü gerçekleştiren ya kendisidir ya arkadaşlarıdır. Dolayısıyla fail olan kişinin beyanları üzerine olayı değerlendirmek başlı başına bir sıkıntı. Görüntülerde Kemal’in bıçağı kendisine yönelik tuttuğu anlaşılıyor. Söylemleri çıkarırsak kamera kayıtlarında görüntülerde Kemal’in herhangi bir polisle bile yakınlığı yok. Tehlikeli olacak bir mesafesi yok, polise yönelik bir saldırı girişimi yok. Beyanlar üzerinden Kemal Kurkut’u ‘saldırgan tutum’ üzerinden değerlendirilmesi kabul edilebilir ve gerçekçi değildir.”