Eski Sovyet ülkelerinin yer aldığı Kolektif Güvenlik Anlaşması Örgütü, yakıt fiyatlarına yapılan zam nedeniyle başlayan, hükümetin fiyat düşürme kararına rağmen süren protestoların şiddet olaylarına dönüştüğü Kazakistan’a barış güçlerini gönderdi.
Rusya Savunma Bakanlığı, barış gücünde yer alan Rus gücünün ilk birliklerini Kazakistan’a ulaştığını açıkladı.
Bakanlıktan yapılan açıklamada, Rus Hava-Uzay Kuvvetleri uçaklarının KGAÖ barış gücünde yer alan ana Rus gücünün ilk birliklerini Kazakistan’a ulaştırdığı belirtildi.
Açıklamaya göre, Rusya Hava İndirme Kuvvetleri’nin 45. Tugayı’nda, İvanovo ve Ulyanovsk hava indirme birliklerinde görevli askeri personel Kazakistan’a gönderildi.
Kazakistan Devlet Başkanı Kasım Cömert Tokayev, dün gece Güvenlik Konseyi'nin ilk toplantısını yaptı. Tokayev, KGAÖ’den ‘terör tehdidinin üstesinden gelmek amacıyla’ yardım başvurusunda bulunduğunu açıkladı.
KGAÖ Kolektif Güvenlik Konseyi, Kazakistan'a geçici olarak kolektif barış gücü gönderme kararı aldı. Kazakistan’a Rus askerlerinin yanı sıra Belarus, Ermenistan, Kırgızistan ve Tacikistan barış gücü birlikleri de gönderilecek.
KGAÖ'nün barış gücü birlikleri her şeyden önce askeri ve sivil yapıların korunmasına odaklanacak ve bununla birlikte güvenlik güçlerini destekleyecek. KGAÖ barış gücünün öncü birlikleri görevlerini icra etmeye başladı.
Lukaşenko: Kazakistan’a barış gücü bölüğü göndereceğiz
Öte yandan, Belarus Devlet Başkanı Aleksandr Lukaşenko, Kazakistan’a sayısı 100 ilâ 300 arasında olan barış gücü askerlerini göndereceklerini belirtti.
Lukaşenko, “Barış gücü misyonuyla ilgilenmemiz, insanlara yardım etmemiz gerektiği konusunda anlaştık. Bu nedenle oraya Moskova’dan kademeler halinde asker nakliyesi yapılıyor. Bizim çocuklar da Minsk’ten oraya uçacak. Barış gücü bölüğümüz bu tür koşullarda çalışmalı” diye açıkladı.
Belarus barış gücü bölüğü 100 askerden oluşuyor, ama gerektiğinde asker sayısı 300’e çıkabiliyor.
‘Protestocular diz çöküp af dilemeli’
Belarus lideri ayrıca Kazakistan’daki protestoculara, yönetimle diyalog başlatma ve güvenlik güçlerinden özür dileme çağrısında bulundu.
Lukaşenko, “Tüm ülkeyi alt üst ettiler. Sonra yeniden normal hale getirilmesi pahalıya mal olacak. Bu nedenle diz çöküp askerlerden özür dilemeliler ki, meydana gelen çatlak onarılsın. Müzakereler ve devletlerinin inşaatı için yönetimle, Tokayev’le de masaya oturmalılar” şeklinde konuştu.
Almatı’da bir ilçe emniyet müdürlüğüne saldırı püskürtüldü
Almatı’da Almalı İlçe Emniyet Müdürlüğü’ne saldırı düzenlendi. Saldırının püskürtüldüğü belirtildi.
Polis Sözcüsü Salmanat Azirbek, “Almalı İlçe Emniyet Müdürlüğü’ne saldırı düzenlendi. Saldırının püskürtüldü. Saldırganlar öldürüldü” açıklamasında bulundu.
Daha önce Almatı’nın diğer ilçe emniyet müdürlüklerine de saldırı düzenlendiği bildirilmişti.
Hayatını kaybeden güvenlik gücü mensuplarının sayısı 18'e çıktı
Kazakistan İçişleri Bakanlığı, ülkedeki protestolar sırasında hayatını kaybeden ve yaralanan güvenlik gücü mensuplarının sayısını güncelledi. Buna göre hayatını kaybedenlerin sayısı 18'e, yaralıların sayısı 748'e çıktı. Gözaltına alınan kişi sayısı ise 2 bin 298 oldu.
Erdoğan, Kazakistan hakkında Türk Devletleri Teşkilatı üyesi ülkelerin liderleriyle görüştü
Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, Türk Devletleri Teşkilatı Dönem Başkanı olarak, Kazakistan’daki gelişmeler hakkında teşkilat üyesi ülkelerin liderleriyle ayrı ayrı telefonda görüştü.
Kazakistan hükümeti LPG perakende fiyatlarına sınırlama uygulaması içeren tavan fiyat belirledi
Kazakistan hükümeti, benzin istasyonlarında yakıt ikmali yapan araçlara LPG perakende satışları için tavan fiyatlar belirledi.
LPG fiyatlarına altı ay boyunca sınırlama uygulanmasını içeren tavan fiyatlara ilişkin karar dışında hükümet şu kararları da aldı:
180 gün boyunca benzin ve motorin satışı ile ilgili devlet fiyat düzenlemesiyle tavan fiyatlar getirildi.
Fiyatların istikrara kavuşturulması için yurt dışına canlı hayvan ihracatı altı ay, patates ve havuç ihracatı ise üç ay süreyle yasaklandı.
Zhanaozen kentinde yeni gaz işleme tesisinin inşaatı ile ilgili hazırlık çalışmaları hızlandırılacak.
Su temini, kanalizasyon ve ısıtma tarifelerindeki zamlara geçici olarak yasak getirildi.
Tokayev'den KGAÖ'ye 'barış gücü teşekkürü'
Kazakistan Devlet Başkanı Kasım Cömert Tokayev'un, talebi üzerine ülkesine barış gücü birlikleri gönderen KGAÖ'ye teşekkür ettiği belirtildi.
KGAÖ Sözcüsü Vladimir Zaynetdinov'un açıklamasına göre KGAÖ Genel Sekreteri Stanislav Zas, Tokayev'le telefon görüşmesi gerçekleştirdi.
Zaynetdinov, görüşmeyle ilgili açıklamasında "Kazakistan lideri, krizin sunulması için yardım sunulması ve birleşik barış güçlerinin gönderilmesi nedeniyle KGAÖ'ye teşekkür etti" dedi.
Cumhurbaşkanlığı Sözcüsü Kalın: Kazakistan'da yaşanan hadiselerden ve can kayıplarından büyük üzüntü duyuyoruz
Cumhurbaşkanlığı Sözcüsü İbrahim Kalın, Twitter hesabından Kazakistan'da yaşanan gelişmelere ilişkin değerlendirmede bulundu. Yaşanan can kayıplarından üzüntü duyduklarını aktaran Kalın, şu açıklamada bulundu:
"Kazakistan'da yaşanan hadiselerden ve can kayıplarından büyük üzüntü duyuyoruz. Kazakistan'ın barış, istikrar ve huzuru en büyük önceliğimizdir. Türkiye her daim Kazakistan'ın yanında olmaya devam edecektir."
Kazakistan’ın Aktau kentindeki merkez meydanda insanlar yeniden toplanmaya başladı
Sputnik Kazakistan’ın bildirdiği üzere Aktau’daki merkez meydanda, aralarında birçok yaşlı ve çocuklu kadınların da bulunduğu kalabalık yeniden toplandı.
Meydandaki insanların bir kısmının gün içinde dağılmasına rağmen akşam saatlerinde çok daha fazla insanın toplandığı bildiriliyor.
Sputnik Kazakistan’ın bildirdiğine göre Aktau’da küçük marketler açık tutuluyor, satışlar sadece nakit ödeme karşılığında yapılıyor, heyecan yok. Büyük alışveriş merkezleri ise kapalı. Bunula birlikte dışarıda polis ya da asker görülmüyor.
Yerel Habar 24 televizyonu daha önce Aktau’daki durumun kademeli olarak istikrara kavuştuğunu, dört gündür devam eden barışçıl mitingin neredeyse sona erdiğini ve insanların çadırları söktüklerini duyurmuştu.
Sosyal medyada yayımlanan bir görüntüde ise, Almatı'daki radikallerin yerel sakinlerin onları görüntülemesini engellemek için pencerelere taş attığı görülüyor.
Kazakistan İçişleri Bakanlığı, silah bırakmayı reddedenlerin 'yok edileceğini' duyurdu
Sputnik Kazakistan’ın İçişleri Bakanlığı’nın duyurusuna dayandırdığı haberde, toplu olaylara karışan ve silah bırakma taleplerini yerine getirmeyi reddeden kişilerin yok edileceği belirtildi.
Ajansın Telegram kanalından yaptığı paylaşımda, “Silah bırakmaya yönelik yasal taleplere silahlı direniş durumunda, (ayaklanmalara katılan) o kişiler yok edilir” ifadelerine yer verildi.
Bildiride ayrıca Kazakistan’ın farklı bölgelerinde polis ve Ulusal Muhafız devriyelerinin yoğunlaştırıldığı, kontrol noktalarının kurulduğu, toplum düzenini ihlal eden kişilerin gözaltına alındığı, ayrıca suçluların kimlikleri tespit edilerek gözaltına alındığı ifade edildi.
Almatı’daki tüm devlet binaları polisin kontrolünde
Kazakistanlı güvenlik güçleri, dün protestocuların ele geçirdiği Almatı’daki eski devlet başkanlığı konutunu kontrol altına aldı.
Sputnik Kazakistan’ın haberinde, “Almatı’da güvenlik güçleri, eski devlet başkanlığı konutunu, belediye başkanlığı binasını ve Cumhuriyet Meydanı’nı kontrol altına aldı” ifadesine yer verildi.
Almatı’daki tüm devlet binalarının güvenlik güçlerinin kontrolünde olduğu kaydedildi.
Kazakistan İçişleri Bakanlığı, Almatı’daki Cumhuriyet Meydanı’ndaki radikallerin meydandan çıkarıldığını ve özel operasyonun şehrin diğer bölgelerinde devam ettiğini duyurdu.
Haberde, “Almatı’daki Cumhuriyet Meydanı radikallerden arındırıldı. Meydandaki durum sakin. Şehrin diğer bölgelerindeki özel operasyon devam ediyor” dendi.
KGAÖ barış gücü Kazakistan yolunda; öne çıkanlar:
Kolektif Güvenlik Anlaşması (KGAÖ) barış gücü, Rusya, Belarus, Ermenistan, Kazakistan, Kırgızistan, Tacikistan ve Özbekistan’ın yer aldığı kuruluşun askeri birlikleridir.
Duma Bağımsız Devletler Topluluğu Komitesi Başkanı Birinci Yardımcısı Konstantin Zatulin, KGAÖ’nün ilk kez üye ülkelerden birine barış gücü gönderdiğini belirtti.
Barışı gücü birliğinden ilk Rus askerler Kazakistan'a ulaştı, Belarus askeri birlik yola çıktı, Ermenistan ve Tacikistan da asker göndereceklerini açıkladı.
Rusya Hava İndirme Kuvvetleri’nin 45. Tugayı’nda, İvanovo ve Ulyanovsk hava indirme birliklerinde görevli askeri personel Kazakistan’a gönderildi.
Belarus ise 103. Hava İndirme Tugayından özel harekat kuvvetlerinin barışı koruma taburunu gönderdi.
Bir kaynağın RIA Novosti ajansına verdiği bilgiye göre Tacikistan yaklaşık 200 asker, Sputnik Ermenistan’ın aktardığı üzere Erivan 70 asker gönderiyor.
Kırgızistan parlamentosunda ise bugün yeterli çoğunluk sağlanamadığı için barış gücü gönderme kararı alınamadı, toplantı yarına ertelendi.
KGAÖ, barış gücünün başlıca görevinin her şeyden önce askeri ve sivil devlet yapıların korunması, ayrıca güvenlik güçlerine istikrarı sağlama konusunda işbirliği olduğu hatırlatıldı.
Rusya Federasyon Konseyi Başkan Yardımcısı Konstantin Kosaçev, ülkedeki düzeni yerel güvenlik güçlerinin yeniden tesis etmesi gerektiğini ifade etti.
Ermenistan hükümetinden Kazakistan’a barış gücü askerlerini gönderme kararı
Ermenistan hükümeti, Kolektif Güvenlik Anlaşması Örgütü’ndeki (KGAÖ) askeri birliğine Kazakistan’daki barış gücü misyonuna katılma izni verdi.
Ermenistan Hükümeti’nin açıklamasında, “Ermenistan ordusunun KGAÖ askeri birliğine dahil edilen kıtasına, KGAÖ barış gücü birliği içinde Kazakistan Cumhuriyeti’ndeki barış gücü faaliyetine katılma izni verildi” ifadesine yer verildi.
Ermenistan Savunma Bakanlığı’na, askerlerin Kazakistan’a naklini sağlama emri verildi.
Kazakistan’ın Kızılorda eyaletinde iktidar partisinin binası tahrip edildi
Sputnik Kazakistan’ın aktardığına göre Kızılorda Eyalet Valisi Gulşara Abdıkalikova, bölgedeki isyanlar sırasında, iktidardaki Nur Otan partisinin şube binasının, ayrıca eyalet mahkemesi binasının tahrip edildiğini belirtti.
Olaylarda 168 kişi yaralandı, 77 kişi hastanelere sevk edildi.
Şu anda Kızılorda bölgesinde terörle mücadele operasyonu devam ediyor.
Beyaz Saray: Kazakistan'daki barış güçleriyle ilgili haberleri yakından takip ediyoruz
Beyaz Saray Sözcüsü Jen Psaki, Kazakistan'daki protestolar ve şiddet olayları sonrasında KGAÖ liderlerinin aldığı karar doğrultusunda ülkeye barış gücü gönderilmesine ilişkin yorumda bulundu.
Psaki, düzenlediği basın toplantısında, "Kolektif Güvenlik Antlaşması Örgütü'nün Toplu Barış Güçlerini Kazakistan'a gönderdiğine dair haberleri yakından takip ediyoruz. Bu talebin niteliği ve meşru bir davet olup olmadığıyla alakalı sorularımız mevcut" ifadelerini kullandı.
Sözcü, ABD'nin barış güçlerini ve Kazakistan kolluk kuvvetlerini, ihtilafın barışçıl yolla çözümünü desteklemek için insan haklarını muhafaza etmeye çağırdığını da sözlerine ekledi.
KGAÖ Genel Sekreteri Zas: Barış gücünün ilk grubu Kazakistan’a ulaştı
Kolektif Güvenlik Anlaşması Örgütü (KGAÖ) Genel Sekreteri Stanislav Zas, Kazakistan’a barış gücü birliğinin naklinin başladığını, ilk grubun bu ülkeye ulaştığını ve göreve başladığını duyurdu.
KGAÖ Genel Sekreteri Zas, Sputnik'e yaptığı açıklamada, “Tüm üye ülkeler, Kazakistan’daki barış gücü misyonuna birlikleriyle katılmaya hazır olduklarını bildirdi. Nakil başladı. Barış gücü birliğinin Rusya bölümünün ilk grubu artık Kazakistan’da ve verilen görevi yerine getirmeye başladı” ifadelerini kullandı.
Barış gücü birliğinin diğer gruplarının naklini yarın tamamlamayı planladıklarını belirten Genel Sekreter, “Birliğin Kazakistan’da bulunma süresinin kısa olmasını bekliyoruz. Kolektif Güvenlik Konseyi’nin kararında zaten, ‘kısa bir süre’ olarak belirtildi. Ne kadar kısa olacağı, birkaç gün mü yoksa birkaç hafta mı, bu, Kazakistan’da oluşacak duruma ve elbette Kazakistan yönetiminin duruşuna bağlı. Eğer durumun istikrara kavuştuğuna ve ülkelerimizin yardımı olmadan kendi imkanlarıyla kontrol edebileceklerine karar verirlerse elbette operasyon bitecek ve tüm askerler çıkarılacak” dedi.
Kazakistan’a gönderilecek asker sayısının duruma göre değişebileceğini söyleyen Zas, “Halihazırda alınan kararlara uygun olarak yaklaşık 2 bin 500 kişi olacak. Barış gücü misyonu, duruma göre bakacak. KGAÖ Barış Gücü Birliğinde yer alan tüm birlik ve bölüklerin listesi var, yaklaşık 3 bin 600 kişi. Yani gerekirse Kazakistan’daki grubu takviye edeceğiz” diye konuştu.
‘Tek maksat, Kazakistan’a yardım etmek’
KGAÖ’nün Kazakistan’a birlik göndermesiyle ilgili yapılan spekülasyonları değerlendiren Genel Sekreter, sözlerini şöyle sürdürdü: “Bu misyonun amacını çarpıtma girişimleri var. Müdahale veya başka bir şey diyorlar. Hatta işgal diyenler var. Bunlar dışarıdan gelen iddialar, tamamen saçmalık. Kolektif Güvenlik Konseyi’nin aldığı kararın başlıca amacı, bu ağır dönemde Kazakistan’a yardım ve destek sağlamak. Durumdan faydalandığımızı duymak ve okumak çok tatsız, bu tam bir saçmalık. Bir kez daha söylüyorum. Bu, tüm ülkelerimizin samimi isteği. Gerçekten de Kazakistan’a, bu zor durumda yardım etmek, bu zorlu dönemde müttefike destek vermek.”
‘Barış gücü askerleri, saldıran çetelere ateş açma hakkına sahip’
Zas, silahlı çetelerin, barış gücünün koruduğu hedefe saldırması durumunda neler olacağı yönündeki soruya, "Bu durumda silaha başvurulacak. Barış gücü askerlerinin böyle bir hakkı var" dedi.
Barış gücü birliğinin Kazakistan’daki misyonunu iki ana kısma ayrılabileceğini anlatan Genel Sekreter, "İlki, en önemli devlet ve stratejik tesislerin korumasını sağlamak. İkincisi, düzenin sağlanmasına yardımcı olmak, ki insanlar kendini güvende hissetsin" diye kaydetti.
Barış gücü birliğinin, gösterileri dağıtmada görev almayacağını kaydeden Zas, “KGAÖ Kolektif Barış Gücü’nün başka görevleri var” ifadesini kullandı.
‘Durum normale döndü’
Kazakistan’daki durumun zorlu olduğunu, ama geçen gece ve bugün öğle saatlerinde yaşanan olaylar temelinde temkinli sonuçların çıkarılabileceğini dile getiren Zas, "Belirli bir kırılma gözlemleniyor, durum iyiye döndü. Bu eğilimin güçlenmesini bekliyoruz. Bunun, KGAÖ’nün yardımıyla olduğuna inanmak istiyoruz. Ama şu anda orada Kazakistanlı güçler başa çıkıyor. İşleri zor elbette, bu yüzden onlara yardım etmek gerekiyor" değerlendirmesini yaptı.
ABD Dışişleri: Kazakistan hükümetinin ülkedeki ekonomik sorunları çözeceğini umuyoruz
ABD Dışişleri Bakanlığı Sözcüsü Ned Price, Washington'un Kazakistan hükümetinin ülkede huzursuzluğa yol açan ekonomik ve siyasi sorunları çözeceğini umduklarını söyledi.
Price, düzenlediği basın toplantısında, "Kazakistan hükümetinin bu protestolarda açığa çıkan, temelde ekonomik ve politik olan sorunları çözeceğini umuyoruz" ifadelerini kullandı.
ABD'nin Kazakistan'daki karmaşadan endişe duymaya devam ettiğini ve yetkililer ve protestoculardan ihtilafa barışçıl çözüm aramaları konusunda ısrarcı olduğunu belirten Price, ayrıca Nursultan hükümetine ülkede internet hizmetini yeniden sağlamaya çağırdığını kaydetti.
Aktau'da protestocular havaalanına giden yolu kapattı
Kazakistan’ın Aktau şehrinde protesto gösterileri devam ediyor. Protestocuların, Aktau ve havalimanı arasındaki yolu kapattığı bildiriliyor.
Kazakistan’ın Haber 24 televizyonunun haberinde, “Aktau’da protesto gösterisi devam ediyor. Polis, eylemin yapıldığı bölgeyi çevreledi, basın mensuplarını dahi bırakıyor. Çatışma yok. Toplananlar oldukça sakin davranıyor. Bölgede çadır kuruldu, insanlara sıcak yemek organize edildi. İnsanlar merkez meydana gelmeye devam ediyor” ifadelerine yer verildi.
Bir grup protestocunun da Aktau ve havalimanı arasındaki yolu kapattığı kaydediliyor.
Almatı'da şiddetli patlama sesleri
Öte yandan Vlast gazetesinin haberine göre ülkenin en büyük kenti Almatı'da silahlı çatışma ve şiddetli patlama seslerinin duyulduğu bilgisi paylaşıldı.
Belaruslu barış gücü birliği Kazakistan'a ulaştı
Mir 24 kanalının aktardığına göre, KGAÖ liderlerinin aldığı karar doğrultusunda Belaruslu barış gücü birlikleri, Kazakistan'a ulaştı.
Kanal, birliğin 5 Il-76 uçağıyla geldiğini aktardı.
6 büyük doğalgaz tedarikçisine fiyat soruşturması açıldı
Yerel basında çıkan haberlere göre Kazakistan makamları, ülkenin 6 büyük doğalgaz şirketine fiyat soruşturması açtı.
Soruşturmaya konu olan şirketler arasında KazMunayGas, CNPC-Aktobemunaigas, Kazakhoil Aktobe ve KazGerMunaiGas'ın yer aldığı ve bu şirketlerin ağır cezalarla karşı karşıya kalabileceği belirtildi.
IMF: Kazakistan'daki son hadiselerin etkileri hakkında yorum yapmak için çok erken
Uluslararası Para Fonu'ndan (IMF) bir sözcü, Sputnik'e yaptığı açıklamada, Kazakistan'daki durumu dikkatli bir şekilde izlediklerini ve son hadiselerin etkileri hakkında yorum yapmak için henüz çok erken olduğunu dile getirdi.
BM'den Kazakistan'da taraflara 'barışçıl çözüm' çağrısı
Birleşmiş Milletler (BM) İnsan Hakları Yüksek Komiseri Michelle Bachelet, Kazakistan'da yaşanan ve çatışmaya dönüşen protestolara ilişkin tüm taraflara 'sorunlara barışçıl çözüm arama' çağrısında bulundu.
Bachelet, yaptığı yazılı açıklamada, Kazakistan'da doğalgaz zammı nedeniyle 2 Ocak'tan bu yana süren ve can kayıplarının yaşandığı protestoları değerlendirdi.
Ülkenin eski başkenti Almatı'da yaşanan ve 12 polisin ölümüyle sonuçlanan çatışmalar nedeniyle Komiserliğin endişeli olduğunu vurgulayan Bachelet, "Herkesin protesto ve ifade özgürlüğü hakkına sahip olduğu, uluslararası hukukta açık ve net belirtilmiştir. Aynı zamanda protestocular, ne kadar kızgın olursa olsun şiddete başvurmamalıdır" dedi.
Güvenlik güçlerinin protestoculara karşı 'gereklilik ve orantılılık' esası dışında güç kullanmaması gerektiğinin altını çizen Bachelet, "Öldürücü güç ve gerçek mermi, sadece ölüm tehdidi arz eden kişilere yönelik başvurulan son çare olmalıdır" ifadelerine yer verdi.
Bachelet, güvenlik güçleri, protestocular ve diğer bütün taraflara 'şiddetten kaçınma ve sorunlara barışçıl yollarla çözüm arama' çağrısı yaptı.
Kazakistan'a KGAÖ üyesi ülkelerden gelecek askeri yardıma ilişkin Bachelet, 'kamu düzenini sağlamak üzere görevlendirilen güvenlik güçlerinin, uluslararası hukuk kuralları ve standartları uyarınca hareket etmesi gerektiğini' söyledi.
Bachelet, şimdiye kadar 2 bin kişinin protestolara katıldığı için gözaltına alındığını hatırlatarak, ifade özgürlüğü ve protesto hakkını kullanan gözaltındaki sivillerin serbest bırakılması gerektiğini belirtti.