Çoğunu ABD'li teknoloji devlerinin oluşturduğu dünyanın süper zenginlerinin pandemide servetlerine servet kattığına dair haberlere her gün bir yenisi ekleniyor. Bu kez sosyal bilimciler ağının hazırladığı Dünya Eşitsizlik Raporu'na göre (World Inequality Report) kişisel servetin bir türü olan hane halkı servetinde milyarderlerin payı pandemi döneminde rekor düzeyde yükseldi.
Bir yılda yüzde 2'den yüzde 3.5'e
Grafiklerle desteklenen raporda milyarderlerin bu yıl küresel hane halkı servetinin yüzde 3.5'ine sahip olduğu belirlendi. Oysa bu oran pandeminin başladığı 2020'nin başlarında yüzde 2'nin biraz üzerindeydi.
Çeşitli uzman araştırmalarına ve kamuya açık verilere dayanan raporun önsözünü yoksullukla ilgili çalışmalarıyla 2019'da Nobel'e layık görülen üçlüden ikisi olan ABD merkezli ekonomistler Abhijit Banerjee ve Esther Duflo kaleme aldı.
Eşitsizlik daha da artacak
Raporu yazan ekibin başını çeken Lucas Chancel, 'pandemi nedeniyle dünya çapında görülen yoksulluktaki keskin artışları azaltmak için zengin ekonomilerin büyük mali destek paketlerini devreye soktuğunu, ancak bunun çok zenginler ile nüfusun geri kalanı arasındaki eşitsizliklerin şiddetlenmesiyle sonuçlandığını' belirtti.
Banerjee ile Duflo, 'süper zenginlerin çok küçük bir azınlığının elinde aşırı bir ekonomik güç yoğunlaşması' tespitini yaparak "Zenginlik, gelecekteki ekonomik kazançların ve giderek artan bir şekilde güç ve nüfuzun ana kaynağı olduğundan, bu durum eşitsizliğin daha da artacağının habercisi" dedi.
13.1 trilyon dolarlık toplam değere sahip 2755 milyarder
Forbes'un 2021'deki dünya milyarderleri listesinde 2020'de 8 trilyon dolarlık toplam değerleri 13.1 trilyon dolara çıkan 2755 milyarderin yer almasıyla rekor kırıldı.
520 bin milyarderin küresel servetteki payı yüzde 11'e çıktı
Birlikte en zengin yüzde 0.01'i oluşturan 520 bin yetişkinden oluşan daha geniş bir grubun küresel servetteki payları, geçen yıl yüzde 10 iken bu yıl yüzde 11'e çıktı.
En üst yüzde 0.01 kategorisinin üyesi olmak, para birimleri arasında satın alma gücü paritesine göre ayarlanmış en az 16.7 milyon euroluk (19 milyon dolar) hane halkı servetine sahip olmak anlamına geliyor.
Raporu hazırlayan analistler, bazı süper zenginlerin kapanmalar sırasında dünya ekonomisinin büyük bir kısmının çevrimiçi ortama geçişinden yararlandığını, diğerlerinin ise finansal piyasalar küresel toparlanmanın hızı ve şekli üzerine bahse girerken yükselen varlık fiyatlarından kazanç elde ettiğini belirtti.
Sosyal devlet lazım
Rapor, refahın kapsamının zayıf olduğu ülkelerde yoksulluğun keskin şekilde artmasına rağmen, ABD ve Avrupa'da yoğun hükümet desteğinin daha düşük gelirliler üzerindeki bu etkiyi en azından kısmen azaltabildiğini ortaya koydu.
Chancel, "Bu, yoksullukla mücadelede sosyal devletlerin önemini gösteriyor" dedi.
Büyük şirketlere yüzde 15 asgari vergi anlaşması bir fark yaratabilir mi?
Ekimde Ekonomik İşbirliği ve Kalkınma Teşkilatı'nın (OECD) duyurduğu büyük şirketlerin asgari yüzde 15'lik vergi oranı ödemesi ve vergiden kaçınmasını zorlaştırmasını sağlayacak 136 ülke arasındaki küresel anlaşmayı memnuniyetle karşılayan rapor, bunu, 1980'lerin ortalarından beri ortalama şirket vergi oranlarının azaltıldığı 'dibe doğru yarışı' durdurma çabalarında olası bir kilometre taşı olarak selamladı.
Rapor bununla birlikte büyük şirketlere asgari vergi anlaşmasının, yüzde 15'lik vergi tabanının yüksek gelirli ülkelerde ortalama gelirlilerin ödediğinden daha düşük bir oran olması ve maruz kalacak şirketlerin çoğuna kaçacak boşluklar sunması nedeniyle eksik ve kusurlu olduğunu vurguladı.