İstanbul'da 23-25 Kasım'da düzenlenen Uluslararası Polis Teşkilatı (Interpol) 89. Genel Kurul Toplantısı'nda kurumun yeni başkanı belli oldu. Birleşik Arap Emirlikleri'nden (BAE) Ahmed Nasır el Reisi, yeni Interpol Başkanı seçildi. Interpol'ün resmi Twitter hesabından yapılan açıklamada, Reisi'nin 4 yıl boyunca başkanlık görevini sürdüreceği belirtildi.
Interpol seçiminin zamanlaması, BAE Veliaht Prensi Şeyh Muhammed bin Zayid el Nahyan'ın dünkü Türkiye ziyaretine denk geldi.
Interpol'ün başında 2018'den beri Güney Koreli Kim Jong-yang bulunuyordu. Seçim yarışı sırasında 2005'te BAE Merkezî Güvenlik Operasyon Sorumlusu, 2015'te İçişleri Bakanlığı Genel Müfettişi atanan ve Interpol İcra Kurulu üyesi olan Tümgeneral Reisi'nin başkan seçilmemesi için insan hakları örgütleri kampanya yürüttü.
'Türkiye'de hakkında suç duyurusu var'
Örgütler, BAE'nin devlet güvenlik aygıtının parçası olan Reisi'nin 'zorla kaybetme, işkence ve keyfi gözaltı gibi vahim insan hakları ihlalleriyle suçlandığı, 5 ülkede hakkında işkence gibi ihlallerle ilgili suç duyuruları ve davalar bulunduğuna' dikkat çekti.
Associated Press'in haberine göre sözkonusu 5 ülke arasında Interpol merkezinin yer aldığı Fransa, Britanya ve seçimlerin düzenlendiği Türkiye de var.
'Böyle biri nasıl uluslararası polis şefi olabilir?'
Örneğin Britanya vatandaşı Matthew Hedges'ın 'BAE'de casusluk suçlamasıyla gözaltına alınıp kötü muamele görmesinden sorumlu olma', Reisi hakkındaki suçlamalar arasında. 'Cezaevinde korkutulduğunu, tehdit edildiğini ve işkenceye maruz kaldığını' söyleyerek Mayıs 2021'de Reisi dahil 4 BAE yetkilisine dava açan Hedges, seçim süreci sırasında Reisi'nin Interpol Başkanı olasılığına 'kabul edilemez' tepkisini gösterdi. "İşkencelerden o sorumlu. Böyle biri, nasıl dünyanın en önemli polis yetkililerinden biri olabilir" dedi. BAE'de 2019'da o sırada yasaklı Katar forması giydiği için bir süre tutuklu kalan Britanya vatandaşı Ali İsa Ahmed de Reisi dahil 6 BAE yetkilisi hakkında benzer suçlamalarla dava açmıştı.
Örneğin Reisi hakkında Körfez İnsan Hakları Merkezi'nin (Gulf Center for Human Rights), BAE'li muhalif blogcu ve aktivist Ahmed Mansur'a yapılan işkenceden sorumlu olma suçlamasıyla açtığı dava var. Nitekim seçim öncesi Avrupa Parlamentosu'nun (AP) 45 üyesi Reisi'ye karşı açıklama yayımladı.
'Interpol'ün misyonuyla çelişir, uluslararası itibarını zedeler'
Reisi'ye Almanya'dan da tepki geldi. Yeni hükümeti kurma anlaşmasına varan Sosyal Demokrat Parti (SPD), Yeşiller, Hür Demokrat Parti'den (FDP) üç milletvekili, Reisi'nin başkan seçilmesinin 'Interpol'ün hukuk kültürü açısından ciddi sonuçlar doğurmasından' endişe açıkladı.
SPD'den Frank Schwabe, Yeşiller'den Kai Gehring ve FDP'den Peter Heidt, yayımladıkları ortak bildiride, "BAE'nin ürpertici insan hakları sicili göz önüne alındığında, Reisi'nin başkanlığa getirilmesi, İnsan Hakları Evrensel Beyannamesi ve örgütün misyonuyla bariz çelişki içinde olur. Bu durum, Interpol'ün uluslararası itibarını da zedeler" dedi.
Üçlü, Reisi'yi ''BAE'nin devlet temsilcisi olarak ülkedeki barışçı muhalifleri sistematik şekilde çökerten güvenlik aygıtının parçası olmak ve insan hakları ihlallerine doğrudan karışmakla' suçladı.
'Kırmızı bülteni, muhalifleri tutuklamak için kötüye kullanabilir'
Gehring, medyaya açıklamalarında 'kırmızı bülten başta olmak üzere Interpol'ün çıkardığı uluslararası arama bültenlerinin BAE'nin güvenlik kurumları tarafından istismar edilebileceği, siyasi muhalifleri tutuklamak için kötüye kullanılabileceği' uyarısında bulundu.
Seçim öncesi dünyayı turlayıp hükümet yetkilileri ve milletvekilleriyle görüşerek Britanya ile ABD'den aldığı akademik dereceler ve yılların polislik deneyimiyle övünen Reisi, Abu Dabi'de hükümete bağlı bir gazetede yayımladığı makalede, 'BAE'nin teknoloji odaklı polislik alanında lider ve uluslararası toplumda köprü oluşturucu rolünden yararlanarak Interpol'ü modernleştirmek ve dönüştürmek isteğinden' söz etti.
Interpol'ün ilk Çinli başkanı Meng Hongwei, 2018'de Çin'e dönüş yolculuğunda ortadan kaybolmuş, daha sonra Çin tarafından rüşvet, yolsuzluk gibi suçlamalarla tutuklandığı ortaya çıkmıştı.