İngiltere merkezli Reuters haber ajansı, geçtiğimiz günlerde yayınladığı haberinde, Türkiye'nin ABD'den F-35 alımının gerçekleşemediği hatırlatarak Ankara'nın Washington'a 40 adet F-16 savaş uçağı ve mevcut savaş uçaklarının modernizasyonuna ilişkin bazı teçhizatlar için talep mektubu gönderdiğini yazmıştı.
Cumhurbaşkanlığı Sözcüsü İbrahim Kalın da Milliyet gazetesi ile gerçekleştirdiği röportajda bu haberi doğrulayan açıklamalarda bulundu:
“Bizim o projeye 1.4 milyar dolar ödediğimiz bir bütçe var. Bu bizim paramız, bunun doğru kullanılması için alternatifler neler olabilir? Eğer F-35 meselesi yakın vadede çözülmeyecekse, o zaman alternatiflere bakmamız gayet doğaldır. (…) Ödediğimiz para karşılığında mevcut F-16 filomuzun genişletilmesi alınması ve elimizdeki F-16’ların modernizasyonu bir alternatif olarak değerlendirilebilir. Mesele daha yeni şekilleniyor. Şartları gördükten sonra ihtiyaçlarımız çerçevesinde nihai bir karar verilir. F-35 tabii ki önemli bir teknoloji ve bizim birinci tercihimiz, hakkımız olan F-35’leri almaktır. Fakat yaptırımlardan dolayı savaş uçakları filomuzu güçlendirme projesinden vaz geçecek değiliz.”
F-16 Blok 70
© Fotoğraf : Lockheed Martin
‘F-16 Blok 70’ler 4,5 nesil statüsünde’
Savunma Sanayii Araştırmacısı Anıl Şahin, bu konuda Sputnik’e yaptığı değerlendirmede, “Yeni F-16’ların alınması Milli Muharip Uçak (MMU) projesi gerçekleşene kadar bize vakit kazandırması ve Türk-Yunan dengesinin sağlanması amacıyla atılmış bir adım. Normal F-16’lar 4. nesil ancak F-16 Blok 70’ler 4,5 nesil statüsünde. AESA radarı gibi önemli kabiliyetleri bulunuyor. Dolayısıyla F-35’e harcanan 1,4 milyar dolarlık paranın bu şekilde geri kazanılmasına doğru bakıyorum” dedi.
Şahin, Türkiye’nin F-16 filosuna dair ise şunları kaydetti:
“TSK envanterinde 235 adetten fazla F-16 savaş uçağı bulunuyor. Bunlar Blok 30, Blok 40, Blok 50 ve Blok 50+ konfigürasyonundalar. En eski F-16’larımız olan Blok 30’lar şu anda üretici şirket Lockheed Martin’den tedarik edilen kitlerle TUSAŞ’ta yapısal modernizasyondan geçiyorlar. Bu modernizasyon ile 8.000 saat olan uçuş ömürleri 12.000 saate çıkarılıyor. Yani F-16 Blok 30’ların 2030 yılında da operasyonel kalması sağlanıyor. Belirli bir süre sonra Blok 40 uçakları için de modernizasyon ihtiyacı duyulacak. Çünkü bunların da uçuş ömürleri sona doğru yaklaşıyor. Dolayısıyla bunlar için de ABD’den modernizasyon kiti tedarik edilmesi lazım.”
‘F-35’ler kadar bir kabiliyet kazandırmayacağı aşikar’
ABD’nin CAATSA’dan önce de Türkiye’ye karşı birçok ambargo uyguladığını ifade eden Şahin, bu talep mektubu üzerinden gelişen süreci ise şöyle anlattı:
“CAATSA yaptırımları ile Savunma Sanayii Başkanlığı’nın ABD’den bütün taleplerine ret cevabı gelmeye başladı. Yani Savunma Sanayii Başkanı Prof. Dr. İsmail Demir’in deyimiyle; altında Savunma Sanayii Başkanlığı yazan ne talep varsa ABD hepsini reddetmeye başladı. Türkiye’den ABD’den savunma tedariki yapması konusunda tek nokta Milli Savunma Bakanlığı (MSB) oldu. MSB de Yabancı Askeri Satışlar kapsamında ABD’ye bu talepte bulundu. Bu tedarik Türkiye’ye çok da kabiliyet kazandıracak bir şey değil. Türk-Yunan dengesinin biraz sağlanması ve F-16’ların stabil hale gelmesi açısından önemli bir talep ama F-35’ler kadar bir kabiliyet kazandırmayacağı aşikar. ABD bu talebi de reddederse Türkiye zaten belli alanlarda başka ülkelere yönelmiş durumda, mecburen savaş uçağı alımında da başka ülkelere yönelmek zorunda kalacak. Ara alım yapmayacaksa da bütün konsantrasyonunu MMU projesine yönlendirecek.”
‘Kongre’nin alacağı tutum çok önemli’
“Türk yetkililerinin açıklamalarına göre Joe Biden yönetimi bu teklife sıcak bakıyor ama burada Kongre’nin alacağı tutum da çok önemli. Biden yönetimi desteklese bile Kongre’nin bu satışa onay verip vermeyeceği tamamen bir muamma. Kongre bu teklifi de reddederse, ABD ile ilişkiler ve NATO çerçevesinden bakarsak, Türkiye’nin başka ülkelerden alımlarına da hak kazandıracak. Kesinlikle köprüden önceki son çıkış olacak.”