BM Göç Eden Yabani Hayvan Türlerinin Korunmasına İlişkin Sözleşme (CMS) tarafından yayımlanan raporda, plastik kirliliğinin Asya-Pasifik'teki karada ve tatlı su ortamlarında yaşayan hayvan türleri üzerindeki etkilerini ilk kez değerlendirildi.
Raporda tatlı su türleri, kara hayvanları ve kuşlar da dahil olmak üzere CMS tarafından korunan türlerin nehir ekosistemlerindeki ve karadaki plastik kirliliğinden etkilendiği kaydedildi.
Raporda, Asya-Pasifik bölgesindeki plastik kirliliğinden en çok Ganj'daki nehir yunusları gibi hava soluyan tatlı su memelileri, Asya filleri gibi kara hayvanları ve göçmen kuşların etkilendiği aktarıldı.
Göçmen türlerin iklim değişikliğinin etkileri de dahil olmak üzere çeşitli çevresel stres faktörlerinden etkilendiği aktarılan raporda, plastik kirliliğinin de söz konusu türlerin yaşamını tehdit eden ilave bir stres faktörü olduğu belirtildi.
Uzmanlar, sulara karışan plastik atıkların tatlı su memelilerinin yüzeye çıkmasını engellediğini ve boğulmalarına neden olduğunu ifade etti.
Vahşi doğada sadece 3 bin 500 Ganj Nehri yunusunun yaşadığının tahmin edildiği aktarılan raporda, söz konusu türün nehre atılan olta takımlarına dolanması ve olumsuz etkiler nedeniyle riski altındaki en savunmasız ikinci tür olduğu doğrulandı.
Mekong nehrinde ise vahşi doğada 100'den az bulunduğu düşünülen Irrawaddy yunuslarının ağlara dolanarak boğulduğu aktarıldı.
Öte yandan, plastiklerin yutulmasının da Hindistan ve Tayland'daki nehir memelisi Dugong'u tehdit ettiği belirtilen raporda, özellikle Ganj ve Mekong nehirlerinde atılan olta takımlarının, suda yaşayan canlılar için oluşturduğu tehdide vurgu yapıldı.
Raporda ayrıca Hindistan'da kazara veya kasıtlı olarak balık ağlarına yakalanan nehir yunuslarının yağlarının çıkartılması nedeniyle için öldürüldüğü ve daha sonra yayın balığı yakalamak için yem olarak kullanıldığına işaret edildi.
Göçmen kuşlar plastiğe çok maruz kalıyor
BM uzmanlarına göre, göçmen kuşlar plastikle en fazla etkileşime giren türler arasında yer alıyor.
Kara suratlı kaşıklı balıkçıl ve balık kartalı gibi kuşların plastik, misina ve nakliye enkazı kullanarak yuva yaptıklarının gözlemlendiği belirtilirken bunun da genellikle civcivlerine zarar verdiğinin altı çizildi.
Raporda, Asya-Pasifik bölgesindeki kara ayaklı albatros ve Laysan albatrosu gibi göçmen deniz kuşları, okyanus üzerinde uçarken yüzen plastik maddeleri avlarından ayırt edemedikleri için, plastik yutmaya karşı özellikle savunmasız olabileceği belirtildi.
Bu plastik artıkların kuşların bağırsağında birikebileceği veya beslenme esnasında yavrularına geçebileceği aktarıldı.
Uzmanlar, plastik kirliliğini yönetmeye yönelik küresel kapasitenin, plastik pazarında öngörülen büyümeye ayak uyduramadığı konusunda uyarıyor.
2030 yılına kadar, iddialı önlemlerle bile yılda 53 milyon metre tona kadar plastiğin su ekosistemlerine karışabileceği ve herhangi bir iyileştirme yapılmadığı takdirde bu rakamın yılda 90 milyon tona ulaşabileceğini vurgulandı.