Birleşmiş Milletler'e (BM) bağlı Uluslararası Atom Enerjisi Kurumu'nun (UAEK) Kuzey Kore ile ilgili 27 Ağustos tarihli raporunda Yongbyon nükleer reaktörünün yeniden çalışmaya başlar gözüktüğü öne sürüldü.
Kuzey Kore tarafından 2009'da denetim faaliyetlerine son verilen ve ülkeyle ilgili gözlem ve değerlendirmelerini uydu görüntülerine dayandıran UAEK, Yongbyon'un temmuzdan beri soğutma suyu boşaltmasının yeniden operasyonel hale geldiğine işaret ettiğini duyurdu.
Kuzey Kore nükleer programının kalbi
Nükleer silah yapımında da kullanılan plütonyum üretildiği sanılan 5 megavatlık reaktörlü Yongbyon kompleksi, Kuzey Kore'nin nükleer programının kalbini oluşturuyor. Ve Kuzey Kore yönetiminin ne kadar silah üretebileceğine dair fikir edinmeye çalışan uzmanlar tarafından uzun süredir uzaktan izleniyor.
Aralık 2018'den beri ilk
UAEK raporunda, bunun, Kuzey Kore lideri Kim Jong-un ile eski ABD Başkanı Donald Trump'ın Haziran 2018'deki Singapur zirvesini müteakip Aralık 2018'den beri Yongbyon'da ilk operasyonel faaliyet işareti olduğu belirtildi.
Yakıtı yeniden işleyen radyokimyasal laboratuvar
Haziranda Yongbyon kompleksinde kullanılmış nükleer yakıtı yeniden işleyen radyokimyasal laboratuvar gözlemleyen ve son raporunda bunun hakkında daha fazla ayrıntı veren UAEK, laboratuvarın Temmuz 2021'e dek 5 aydır çalıştığını ve bunun kullanılmış yakıtın tamamının kullanıldığına işaret ettiğini dile getirerek ekledi:
BMGK kararlarının açık ihlali
"Reaktör ve laboratuvardaki gelişmeler derinden rahatsız edici ve BM Güvenlik Konseyi kararlarının açık ihlali."
Raporla ilgili Güney Kore Dışişleri Bakanlığı'ndan 'hükümetin ABD ile yakın işbirliği içinde Kuzey'in nükleer ve füze faaliyetlerini sürekli olarak izlediği' açıklaması geldi.
Yaptırımlar kalksaydı ortadan kalkacaktı
Kuzey Kore'nin son nükleer testini 2017'de gerçekleştiren Kim, Yongbyon'u, Trump'la müzakerelerinin merkezine koymuştu. Ancak Kim'in yaptırımların kaldırılması karşılığı Yongbyon'un ortadan kaldırılması teklifi Trump tarafından reddedilmişti. Kim ile Trump'ın Şubat 2019'daki Hanoi zirvesinin bu nedenle başarısızlığa uğradığı sanılıyor.
Ocak ayında 'nükleer cephaneliği büyütmek, minyatür savaş başlıkları, taktik nükleer silahlar ve süper büyük hidrojen bombası geliştirmek üzerinde çalışmaktan' söz eden Kuzey Kore liderinin sonraki açıklamaları koronavirüs pandemisine koşut ekonomik kriz ve açlık tehlikesine odaklandı.
UAEK raporu, bu tutumda bir değişiklik olduğunun göstergesi olabilir. ABD'de 20 Ocak'ta Beyaz Saray'a yerleşmesinden beri Kuzey Kore'yi öncelikleri arasına almayan Başkan Joe Biden açısından dış politikada yeni bir meydan okuma oluşturabilir.