Bundan tam 100 yıl önce 23 Ağustos’ta başlayan ve 22 gün süren Sakarya Meydan Muharebesi, Türk tarihini olduğu kadar dünya tarihini de derinden etkiledi. Emperyalizme karşı 'mazlum milletlerin zaferi' olarak değerlendiren Sakarya Meydan Muharebesi’nin kazanılmasında Rusya’nın Türkiye’ye gönderdiği silahlar büyük önem taşıdı. Sakarya Savaşı’nı 700 yıllık Türk Tarihi’nin 'en önemli savaşı' olarak değerlendiren tarihçi Sinan Meydan bu mücadelenin önemini Sputnik’e anlattı:
‘Sakarya’nın kaybedilmesi Türkiye’nin parçalanması demekti’
“Türkiye’nin bizim için hala vatan toprağı olarak kalmasının nedeni Sakarya Savaşı’dır. Temmuz 1921’de İngiltere’nin desteklediği Yunan kuvvetleri Ankara’nın 80 kilometre yakınına gelmişlerdi. 23 Temmuz 1921 tarihinde işgal altındaki topraklara baktığımızda Ankara’nın batısında, İstanbul, Edirne dahil tüm topraklar işgal altındadır. Türkiye Büyük Millet Meclisi Ankara’da kurulmuştu. Yunan kuvvetlerinin hedefi bu nedenle Ankara’ydı. Ankara’nın düşürülerek Sevr Anlaşması’nın maddeleri kabul ettirilmek isteniyordu. Dolayısıyla Sakarya’nın kaybedilmesi demek Türkiye’nin parçalanması ve bu topraklardan Türk ulusunun çıkarılması demekti. Sakarya’nın kazanılması her şeyi kurtardı.”
‘En önemli destek Sovyet Rusya’dan geldi’
Türk ordusunun Sakarya Savaşı’nda zor şartlarda mücadele ettiğini belirten Meydan, başta Rusya olmak üzere emperyalizme karşı mücadele veren toplumların Türkiye’yi desteklediğini ifade etti:
“Türk askerinin üzerinde üniforması, ayağında çarığı, elinde yeterince silahı yoktu. Karşısındaki Yunan Ordusu ise İngiltere tarafından destekleniyordu. Bu süreçte Mustafa Kemal Paşa ‘mazlum milletler’ dediği, ezilen sömürülen milletlerle dayanışma içerisine girdi. Hindistan’da İngiltere’ye başkaldıran Müslümanlar, bağımsızlığını yeni ilan etmiş Afganistan, Mısır’da İngiltere’ye karşı girişilen bağımsızlık hareketi ile ilişkiler kurulmuştur. Buralardan destekler gelmiştir ama en önemli destek Sovyet Rusya’da gelmiştir.”
‘Yardımların Büyük Taarruz’a da çok değerli katkısı oldu’
“TBMM ile Sovyet Rusya arasında 1921 yılının Mart ayında imzalanan Moskova Antlaşması bizim açımızdan çok önemlidir. Sovyet Rusya Türkiye’ye hem para hem silah yardımı yapmıştır. Sovyet Rusya’dan ilk yardımlar Sakarya Savaşı’ndan önce gelmiştir. Sakarya Savaşı’nda bu silah ve cephaneden yararlanılır. Sakarya Savaşı’ndan sonra da yardımlar gelmeye devam eder. Sakarya Savaşı’ndan bir yıl sonra gerçekleşen Büyük Taarruz’da da bu yardımların çok değerli katkısı olmuştur.”
Sakarya sonrası diplomatik başarılar
Sakarya Savaşı’nın kazanılması sonrasında önemli diplomatik başarılarında yaşandığını ifade eden Meydan “Sakarya’nın kazanılması ile birlikte Yunan ordularının savaş kazanamayacağı anlaşıldı. İngiltere, Fransa gibi ülkeler bunu fark etti. Sakarya’dan sonra Fransa, Türkiye ile anlaştı. Ankara Antlaşması ile Hatay haricinde güney sınırımız büyük ölçüde çizildi. Sovyet Rusya, Gürcistan ve Ermenistan ile Kars Antlaşması imzalanarak doğu sınırımız belirlendi. İngiltere’de tereddütler başladı. İngiltere, Yunanistan ile Türkiye’yi masaya oturtmaya çalıştı” dedi.
‘Sakarya Savaşı yüzüncü yılında unutulmaya terk edildi’
Sakarya Savaşı’nın önemine rağmen yüzüncü yılında anma etkinliklerinin yetersizliğine dikkat çeken Sinan Meydan “Bu kadar önemli bir savaş adeta görmezden geliniyor. Sakarya Savaşı ile ilgili çok ciddi resmi etkinlikler yok. Maalesef Sakarya Savaşı yüzüncü yılında unutulmaya terk edildi. Sakarya Savaşı topyekûn bir savaştır. Savaş öncesinden insanlar yiyeceğini giyeceği, çorabını çamaşırını orduya vermiştir. Bugün de benzer bir yaklaşımla hareket etmek gerekir. Sakarya Savaşı’nı hatırlatma anlamında herkesin bireysel olarak bu savaşı hatırlaması ve çocuklarına bu savaşı hatırlatması gerekir” değerlendirmesinde bulundu.