Malezya'da meclis çoğunluğu bir süredir tartışma konusu olan Başbakan Muhyiddin Yasin'in, eylülde yapılacak güven oylaması için muhalefet partilerinden destek talebinin reddedilmesi üzerine istifa etti.
Kraliyet sarayı Istana Negara'dan yapılan açıklamada, Başbakan Muhyiddin'in istifa talebinin, Sultan Abdullah Şah tarafından kabul edildiği ve meclis çoğunluğu sağlayabilecek yeni başbakan adayı bulunana kadar Muhyiddin'in "geçici başbakan" olarak görev yapacağı bildirildi.
Açıklamada, Malezya Kralı'nın yeni tip koronavirüs (Kovid-19) salgını nedeniyle erken seçimden yana olmadığı vurgulandı.
Başbakan Muhyiddin Yasin, iktidar koalisyonu üyesi Birleşik Malay Ulusal Örgütü (UMNO) partisinin iktidar koalisyonuna desteğini çekme açıklamasının ardından eylülde yapılacak güven oylaması için muhalefet partilerine "hükümete destek" çağrısı yapmıştı.
Muhalefet koalisyonu Umut İttifakı, dünkü yazılı açıklamasında Muhyiddin'in teklifini reddetmiş ve bunun üzerine Muhyiddin, Malezya Kralı'na istifasını sunacağını bildirmişti.
İstifa kararını müzakere etmek için Muhyiddin, bu sabah bakanlarıyla bir araya gelmiş ve toplantı sonrası Ulusal Kovid-19 Bağışıklığından Sorumlu Bakan Hayri Cemaleddin, kabinenin istifasını sunduğunu açıklamıştı.
Meclis çoğunluğunun desteğini kaybetmişti
Malezya Parlamentosunda 220 milletvekili bulunurken, iktidar olmak isteyen koalisyonun en az 111 milletvekilinin desteğini alması gerekiyor.
1 Mart 2020'de göreve geldiğinde 115 milletvekili tarafından desteklenen Muhyiddin, parlamentoda 38 milletvekili bulunan UMNO'nun desteğini çekmesiyle Meclis çoğunluğunu kaybetmişti.
Muhyiddin'in istifasının ardından Başbakan Yardımcısı İsmail Sabri Yakub, Dışişleri Bakanı Hişamuddin Hüseyin ve UMNO milletvekili Tengku Razali İsmail, Malezya Kralı'nın atayabileceği başbakan adayları arasında gösteriliyor.
İktidar koalisyonunda anlaşmazlıklar
23 Şubat 2020'de eski Başbakan Mahathir Muhammed'in istifasıyla sonuçlanan siyasi krizin ardından eski İçişleri Bakanı Muhyiddin Yasin, muhalefetteki UMNO ve Malezya İslam Partisi'nin (PAS) desteğiyle yeni koalisyon kurarak başbakanlığı devralmıştı.
Muhyiddin'in başbakan olduktan sonra UMNO üyesi milletvekillerine kabinede az görev vermesi, iktidar koalisyonunda zaman zaman anlaşmazlıklara yol açmıştı.
Bu yıl 29 Mart'ta düzenlenen UMNO Genel Kongresi'nde parti yönetimi, bir sonraki seçimlere kadar iktidar koalisyonunda kalmaya karar vermiş fakat seçimlerde Muhyiddin'i desteklemeyeceklerini ilan etmişti.
UMNO Genel Başkanı Zahid, 8 Temmuz'daki açıklamasında, Muhyiddin'in OHAL kararnamelerini kendi amaçları doğrultusunda kullandığını öne sürmüş ve UMNO'nun Muhyiddin'e desteğini çektiğini duyurmuştu.
Zahid'in açıklamasının ardından muhalefet partileri, Muhyiddin'in meclis çoğunluğunu kaybettiğini iddia etmiş ve Meclis'te güven oylaması çağrısında bulunmuştu.
İstifanın ardından ulusa seslendi
Malezya'da Meclis çoğunluğunu kaybetmesinin ardından görevinden istifa eden Başbakan Muhyiddin Yasin, istifasının ardından ulusa sesleniş konuşması yaptı.
Muhyiddin, 17 ay süren başbakanlığında elinden geldiğince Malezya'ya hizmet etmek için uğraştığını belirterek, "Meclis çoğunluğumuzu kaybettikten sonra Federal Anayasa'nın gereklerini yerine getirerek istifa ettim" dedi.
Milyonlarca Malezyalının istifa etmesi yönündeki taleplerinden haberdar olduğunu dile getiren Muhyiddin, "Bu hükümeti sürdürebilmek için elimden geleni yaptım fakat buraya kadarmış" ifadesini kullandı.
Eski Başbakan Necip Rezak ve eski Başbakan Yardımcısı Ahmed Zahid Hamidi'nin yolsuzluk davalarına isim vermeden değinen Muhyiddin, "Bazı üst düzey siyasetçilerin mahkeme sürecine müdahalede bulunmam yolunda tehditlerine maruz kaldım" şeklinde konuştu.
Muhyiddin, hükümeti döneminde yeni tip koronavirüs (Kovid-19) ile başarılı şekilde mücadele edildiğini belirterek, "En azından Kovid-19 aşılamalarını başlattığımız için memnunum" dedi.
Başbakan adayının hükümet kurulabilmesi için 222 sandalyeli parlamentoda en az 112 milletvekilinin desteğini alması gerekiyor.
Muhyiddin Yasin kimdir?
Mahathir Muhammed'in 2018-2020 dönemindeki başbakanlığında İçişleri Bakanı olarak görev yapan Muhyiddin Yasin, siyasete 1971'de Birleşik Malay Milli Örgütü'ne (UMNO) üye olarak girdi. 1986'da Johor eyaletinin siyasi lideri seçilen Muhyiddin, 1995'te Mahathir'in ilk başbakanlığı zamanında kabineye girerek Gençlik ve Spor Bakanlığı ile İç Ticaret Bakanlığı görevini üstlenmişti.
Eski Başbakan Necip Rezak'ın hükümetinde Başbakan Yardımcısı olan Muhyiddin, Necip'in Malezya Kamu Kalkınma Fonu (1MDB) yolsuzluğuna karıştığı iddialarına tepki gösterdiği için 2015'te kabinedeki görevinden alınmıştı.
Bir yıl sonra Muhyiddin, yolsuzluk iddialarına tepki göstererek Mahathir ile UMNO'dan istifa ederek, Malezyalı Birleşik Yerli Partisi'ni (PPBM) kurmuştu.
Mahathir'in liderliğindeki koalisyonun 2018 genel seçimlerinde galip gelmesi üzerine Muhyiddin, İçişleri Bakanı olarak yeniden kabineye girmişti.
Eski Başbakan Mahathir'in 23 Şubat 2020'de istifasıyla sonuçlanan siyasi krizin ardından eski İçişleri Bakanı Muhyiddin Yasin, muhalefetteki UMNO ve Malezya İslam Partisi'nin (PAS) desteğiyle yeni koalisyon kurarak başbakanlığı devralmıştı.
Başbakan olarak 1 Mart 2020'de göreve başlayan Muhyiddin'in hükümetinde öncelikli gündem, Kovid-19 salgınının kontrol edilmesi olmuştu.
Kabinede UMNO'dan az sayıda ismin bakan yapılması ve Necip Rezak'ın, hakkındaki yolsuzluk suçlamalarından hüküm giymesi üzerine UMNO, Muhyiddin'e tepki göstermeye başlamıştı.
UMNO Genel Başkanı Zahid, 8 Temmuz'daki açıklamasında, UMNO'nun Muhyiddin'e desteğini çektiğini duyurmuştu.
Zahid'in açıklamalarından sonra Muhyiddin'in Meclis çoğunluğu gündeme gelmişti. Tartışmaların büyümesi üzerine Muhyiddin, eylülde güven oylamasına gideceğini duyurmuştu.