Cumhurbaşkanı Yardımcısı Fuat Oktay ve Sudan Egemenlik Konseyi Başkanı Abdulfettah el Burhan, Türkiye Sudan Dar Kapsamlı İş İnsanları Toplantısı'nda Türk iş insanları ve yatırımcılarla bir araya geldi.
Konuşmasına, Sudan Egemenlik Konseyi Başkanı el Burhan ve beraberindeki heyeti ağırlamaktan duyduğu memnuniyeti dile getirerek başlayan Oktay, Sudan'da ve Türkiye'de şiddetli yağışlar nedeniyle meydana gelen sel felaketinden etkilenenlere geçmiş olsun dileklerini iletti, hayatını kaybedenlere de Allah'tan rahmet diledi.
Oktay, Kastamonu, Bartın ve Sinop başta olmak üzere selden etkilenen tüm bölgelerde seferber olunduğunu da hatırlatarak, tüm ilgili kurumlar ve bakanların yaraların sarılması için en üst seviyede çaba sarf ettiğini aktardı.
İki ülke arasında dün yapılan görüşmeler kapsamında enerji, savunma, maliye ve basın alanları başta olmak üzere, toplam 7 anlaşma ve mutabakat zaptının imzalandığını belirten Oktay, "Mayıs ayında Sudan Egemenlik Konseyi Başkan Yardımcısı Sayın Dagalo başkanlığındaki Sudan Heyeti ile Ankara'da bir araya gelerek bugüne kadar Türkiye ve Sudan arasında yapılan anlaşmalar ve içeriklerine, eylem maddelerine ilişkin değerlendirmelerde bulunmuştuk. Aynı zamanda Türkiye Sudan ilişkilerini gözden geçirmiştik "diye konuştu.
Oktay, sözlerini şöyle sürdürdü:
"Cumhurbaşkanımız Sayın Recep Tayyip Erdoğan ve zatıaliniz başkanlığında dün gerçekleşen görüşmelerde, Türkiye-Sudan ilişkileri tüm boyutlarıyla gözden geçirilmiş ve önemli ilerlemeler sağlanmıştır. Söz konusu görüşmeler kapsamında enerji, savunma, maliye ve basın alanları başta olmak üzere toplamda 7 Anlaşma ve Mutabakat Zaptı imzalanmıştır. Bir kez daha hayırlı olsun. Şunu memnuniyetle ifade etmek isterim ki, her iki ülkenin yararına olan bugüne kadarki yapılan anlaşmalar geçerliliğini koruyacak, Sayın Cumhurbaşkanımız ve Sayın Başkanın liderliğinde Türkiye-Sudan ilişkileri çok daha ileriye taşınacaktır. Türkiye ile Sudan arasındaki tarihten gelen bağlar, siz iş insanlarımızın girişimleri ve gayretleriyle iktisadi alanda da her geçen gün perçinlenmektedir.
Sudan'da 314 milyon dolar değerinde Türk yatırımı bulunması, 20'si geçtiğimiz iki yılda olmak üzere, Türk müteahhitlik firmaları tarafından Sudan'da 90 proje üstlenilmiş olması ve Hartum'da açılan Ziraat Katılım Bankası şubesi, güçlenen ekonomik ilişkilerimizin sadece birkaç örneğidir. Sudan Egemenlik Konseyi Başkanı Sayın el-Burhan ve değerli bakanlarımız ile birlikte siz değerli iş insanlarımızın görüş ve önerilerini dinleyerek ve gereken kolaylaştırıcı adımları atarak ülkelerimiz arasındaki köprüleri daha da sağlamlaştıracağımıza inanıyorum. Toplantımızda gündeme getirilen hususlar önümüzdeki dönem Türkiye-Sudan ticaret ve yatırım ilişkilerinin güçlenmesi için yol gösterici olacaktır."
'Sudan'daki istikrar ortamıyla sağlanan olumlu seyir dikkate değerdir'
Sudan'ın 44 milyonluk genç ve dinamik nüfusu, zengin tabii kaynakları, güçlü tarımsal üretimi ve potansiyeli ile bölgesinde bir cazibe merkezi olma yolunda ilerlediğini kaydeden Oktay, "Bu yeni dönemde Sudan'daki istikrar ortamıyla sağlanan olumlu seyir dikkate değerdir"dedi.
Türkiye-Sudan ikili ticaretine çok önem verildiğin ve iş insanlarının önünü açacak, sorunlarını giderecek çalışmaların titizlikle sürdürüldüğünü dile getiren Oktay, şöyle devam etti:
"Sudan ile ticaretimiz 2020 yılında toplam 480 milyon dolara ulaşmıştır. Önümüzdeki 5 yıllık dönemde 2 milyar dolarlık ticaret hacmi hedefini aşacağımıza inanıyoruz. Bu hedef doğrultusunda, Sudan ile ticari iş birliğimizde madencilik önemli bir alandır. Sudan tarafının samimi desteğiyle Türk firmalarına tahsis edilen sahalardaki sorunların çözüleceğine ve maden alanında kazan-kazan temelinde kurulan iş birliklerimizin verimli şekilde devam edeceğine inanıyorum. Tarım alanında Türkiye-Sudan iş birliğini de güçlendirmeyi arzu ediyoruz. Sayın Cumhurbaşkanımız ve zatıaliniz başkanlığında dün gerçekleşen verimli temaslar sonucunda Sudan’da ilk etapta 100 bin hektar yani 1 milyon dönüm tarım arazisi ülkemiz tarafından işlenmeye tahsis edilmiştir. Bu miktarın ileride artırılması hususunda da mutabık kalınmıştır."
Oktay, Tarım İşletmeleri Genel Müdürlüğü'nün (TİGEM) pilot çiftlik projesi öncülüğünde bu alanda başlatılacak tarımsal üretim iş birliğinin Türk iş insanları için Sudan’da önemli bir yatırım fırsatı sunarken aynı zamanda Sudan'a istihdam, tarımsal teknoloji ve gıda arz güvenliği gibi alanlarda katkı sağlayacağına vurgu yaptı.
Fuat Oktay, konuşmasına şöyle devam etti:
"Ayrıca müteahhitlik alanındaki iş birliğimizi önümüzdeki dönemde Hartum Uluslararası Havalimanı Projesi başta olmak üzere yeni projelerle devam ettirmeyi arzu ediyoruz. Tüm iş birliği alanlarında ilişkilerin her geçen gün daha da güçlenmesi için siz değerli iş insanlarımızın girişimleri ve projeleri önemli rol oynamaktadır. Salgın döneminde 'durmak yok yola devam' diyerek Türkiye-Sudan ticaretini sekteye uğratmayan iş insanlarımızın emeklerini takdir ediyoruz. Önümüzdeki dönemde sizleri gündemimizdeki tüm projeleri tamamlamış ve yeni fırsatlara odaklanmış şekilde görmeyi arzu ediyoruz. Biz Cumhurbaşkanımız liderliğinde iş dünyamızın önünü açacak, yatırımcılara en iyi iş yapma ortamını ve kolaylıkları sağlayacak adımları atmaya devam edeceğiz. Sudan'ın kalkınmasına ve altyapısını geliştirmesine yönelik desteğimizi artırarak sürdüreceğiz. Kardeş Sudan'ın Egemenlik Konseyi Başkanı Sayın el-Burhan, değerli heyeti ve bakanlarımız ile ticari faaliyetlerinize ilişkin gündeme getirmek istediğiniz konuları dinlemek ve değerlendirmek üzere buradayız."
Burhan: Mevcut ticaret hacmimizi çok yakında 2 milyar dolara rahatlıkla
Türkiye ve Sudan'ın mevcut ticaret hacminin çok yakında 2 milyar dolara rahatlıkla çıkarılabileceğini söyleyen Burhan, iki ülkenin ortak bir mirasa sahip olduğunu, ortak geçmişin bugünkü ilişkilere de yansıdığını ifade etti.
Sudan'ın gelişmiş dünya ülkeleri arasında layık olduğu konuma gelmek için bir geçiş sürecinde olduğunu belirten Burhan, "Sudan, gerek uluslararası sistem gerekse Birleşmiş Milletler (BM) sistemi içinde layık olduğu konumu elde edecektir. Türkiye Cumhuriyeti'nin Sudan'a desteklerinden dolayı müteşekkiriz, birçok alanda destekleri olmuştur" ifadesini kullandı.
Burhan, ülkesinin içe kapanma dönemini geride bırakarak dünyaya açılma dönemine geçtiğine işaret ederek, şöyle devam etti:
"Devlet, hiç kimsenin, hiçbir kesimin tekelinde olamaz. Devlet, bütün Sudanlılarındır. Devlet, herkesle kolay şekilde münasebetlerde bulunacaktır. Bu bağlamda, Türkiye'ye bakanlarımla geldim. Bakanlarım, sizlere bu yeni dönem içinde, yapılan reformlarla birlikte Sudan'da yatırım olanaklarıyla ilgili bilgi vereceklerdir."
'Türkiye bizim için çok önemli'
Sudan'ın geçmişte karşı karşıya olduğu sorunlar nedeniyle ülkeye sermaye girişinde ve ortaklıkların tesisinde bazı sıkıntılar yaşandığını vurgulayan Burhan, şunları kaydetti:
"Ancak bu zor şartlara rağmen Türk yatırımcılarla yaşadığımız deneyimler var. (Türkiye ile) Mevcut ticaret hacmimizi çok yakında 2 milyar dolara rahatlıkla çıkarabileceğimize inanıyorum. Tarım, madencilik, altyapı, ulaştırma, elektrik, enerji ve telekomünikasyon gibi alanlar, ülkemizde yatırıma açık alanlardır. Bütün dostlarımızı, kardeşlerimizi, eski dostlarımızı yatırımda öncelikli olarak görüyoruz. Gönül rahatlığıyla gelip Sudan'da yatırım yapabilirler. Her iki tarafın da faydasına olacak kazan-kazan çerçevesinde yatırım olanakları bulunmaktadır."
Burhan, Sudan'ın özel sektörü de yatırım konusunda desteklediğinin altını çizerek, "Türkiye, bizim için çok önemli. Herhangi bir ülke değil, öncü bir ülke. Çok büyük deneyimlere sahip bir ülke. Birçok alanda, tarım ve diğer alanlarda ileri düzeyde bir ülke. Bizler de bu olanaklardan ve deneyimlerden istifade etmek isteriz. diye konuştu.
Türk iş insanlarını ve yatırımcıları, Sudan'da görmekten memnuniyet duyacaklarını belirten Burhan, "Ne düşünürseniz, ne yapmayı planlarsanız bununla ilgili olarak kapılarımızın ülkemizde açık olduğunu göreceksiniz. İlişkilerimiz devam edecektir. Elimizdeki tüm olanaklarla Türkiye-Sudan ortaklığını destekleyecek ve daha da güçlenmesi için elimizden geleni yapacağız" değerlendirmesinde bulundu.