Moskova’da düzenlenen ‘Büyük Vatanseverlik Savaşı’nın Arifesinde. 1 Eylül 1939 - 22 Haziran 1941’ adlı sergide sunumu yapılan belgelerden, İngiltere ve Fransa’nın 1939-1940 yıllarında SSCB'yi birlikte vurmaya ve Bakü petrol sahalarını imha etmeye yönelik hazırlık yaptığı anlaşılıyor.
Buna göre İngiltere ve Fransa, Ağustos 1939'da Sovyet-Alman Saldırmazlık Paktı'nın imzalanmasının ardından SSCB'den yapılan petrol sevkiyatları nedeniyle Nazi Almanyası’nın güçleneceği korkusuyla Sovyetler Birliği'ne karşı askeri eylemler planladı.
Paris ve Londra Ortadoğu’ya binlerce asker yığdırırken Fransa, Güney Kafkasya’ya yönelik sabotajlar için önde gelen Kafkasyalı dağlılar arasındaki Rus mültecileri kullanmayı amaçlıyordu. İki Avrupa devleti ayrıca Bakü'deki petrol sahalarını ve Sovyetler Birliği’nin Karadeniz'deki Batum ve Tuapse limanlarını bombalamak niyetindeydi.
Bu bilgilerin SSCB dış istihbaratının Paris’teki ajanları tarafından sağlandığı ortaya çıktı. Belgelere göre Kasım 1939’da Sovyetler Birliği İçişleri Halk Komiseri Lavrentiy Beriya, Savunma Halk Komiseri Kliment Voroşilov'a İngiliz ve Fransız birliklerinin Doğu'ya gizli sevkiyatı hakkında bilgi vermişti. Beriya, Aralık 1939'da Voroşilov için hazırladığı bir başka raporda ise Fransız istihbarat servislerinin Gürcistan, Ermenistan ve Azerbaycan'daki arazinin topografyası, yolların durumu ve doğal araziler hakkında veri topladığını belirtmişti.
Sovyet petrol üretim sahalarına yönelik olası operasyona Pike adı verilmişti. Mart 1940'ta İngiliz-Fransız Yüksek Askeri Konseyi, Güney Kafkasya’ya saldırı planlama kararı almış, bir ay sonra ise dönemin İngiltere Başbakanı Neville Chamberlain, SSCB'nin Almanya'ya yönelik siyasi rotasını değiştirdiğini açıklamış, operasyon iptal edilmişti.
Gazeta.ru sitesinin aktardığı üzere sergi, Moskova’daki federal arşivler salonunda açıldı. Sergide Rusya federal arşivlerinde, Belarus devlet arşivlerinde ve ayrıca Rusya Dışişleri Bakanlığı, Savunma Bakanlığı ve Dış İstihbarat Servisi'nin kurum arşivlerinde saklanan tarihi belgeler yer alıyor.
Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin, serginin organizatörlerini ve konuklarını selamladığı konuşmasında İkinci Dünya Savaşı’nın arifesindeki olayların gerçeklere ve arşiv materyallerine dayanarak incelenmesi gerektiğini ifade etti. Rus lider, Sovyet liderliğinin savaş öncesi dönemdeki eylemlerinin fiili tarafsızlığı mümkün olduğunca uzun süre korumaya çalışmasına dayandığını vurguladı.
Putin, geçen çarşamba katıldığı Putin’le Direkt Hat programında özellikle Rusya ve Ukrayna halklarının arasındaki bağ konusuna değineceği tarihi bir makale yazma niyetinde olduğunu açıklamıştı.