Ege Denizi'ndeki geri itmeleri haberleştiren ve bunları 'Lighthouse Reports' sitesiyle Der Spiegel dergisinde yayımlayan gazeteciler Klaas van Dijken ile Steffen Lüdke, AP'nin Sivil Özgürlükler, Adalet ve İçişleri Komitesi'nde düzenlenen oturumda çalışmaları hakkında bilgi verdi.
Lighthouse Reports sitesinden Hollandalı gazeteci Klaas van Dijken, geri itme olaylarından örnekler vererek Yunanistan sahil güvenlik gemileriyle Frontex bünyesinde görev alan Romanya ve Portekiz'e ait gemilerin bu geri itmelerdeki rollerini anlattı.
Gemilerin denizde dalga yaratarak sığınmacı botlarını tehlikeye attığını ve Türk kara sularına dönmeye zorladığını belirten Van Dijke, elde ettikleri görüntüler, radar sinyalleri ve göçmenlerin ifadelerinden yola çıkarak tüm olayları teyit ettiklerini aktardı. Van Dijke, tarihler, videolar, fotoğraflar ve radar izleri gibi verilerin analiziyle tüm geri itme olaylarının ortaya koyulduğunu söyledi.
Frontex'in sadece Ege Denizi'nde değil, Libya açıklarında da bu tür olaylarda rolü bulunduğunu söyleyen Van Dijke, Frontex uçaklarının göçmen botları üzerinde uçtuğunu, bunları tespit ettiğini ancak yakınlardaki ticari gemi veya kurtarma gemilerinin sığınmacı botlarına yönlendirilmediğini aktardı. Van Dijke, birçok olayda kurtarma operasyonu yerine Libya sahil güvenlik botlarının olay yerlerine gelerek önleme yaptığı bilgisini vererek, "Frontex'in gözetiminde en az 91 kişi öldü ya da denizde kayboldu." dedi.
'Yunanistan göçmenlerin hayatını tehlikeye attı'
Geri itmelerle ilgili haberleri Der Spiegel'de yayımlanan gazeteci Steffen Lüdke de Yunanistan'ın Midilli adası yakınlarında Nisan 2020'de meydana gelen ve Frontex tarafından da kayıt altına alınan geri etme olayını örnek göstererek, Frontex'in yasa dışı geri itmelerde nasıl bir tavır takındığını anlattı. Lüdke, Yunanistan'a ait bir devriye botunun Midilli adası yakınlarında bir şişme botu engellediğini, Frontex uçağının da bu olayı gözlemleyerek Varşova'daki Frontex merkezine bildirdiğini söyledi. Göçmenlerin içinde bulunduğu şişme botun gece karanlığında Türk kara sularına itildiğini ve motoru bulunmayan botun denizde sürüklenerek çok sayıda kişinin hayatının tehlikeye atıldığını vurgulayan Lüdke, Frontex uçağının pilotunun ifadeleriyle olayın rapor edildiğini belirtti. Lüdke, Türk sahil güvenlik gemilerinin olay yerinde bulunmadığını, sadece Yunanistan'a ait geminin olayda yer aldığının altını çizdi.
Frontex gizlemeye çalışmış
"Konuştuğumuz tüm uluslararası hukuk uzmanlarının görüşleriyle bunun temel hakların ihlali olduğunu teyit ettik" diyen Lüdke, bunun yanı sıra Frontex'in olayı "temel hakların ihlali" anlamına gelen 4. kategori yerine 2. kategoriye koyduğunu dile getirdi. Lüdke, bunlara ek olarak Frontex Direktörü Fabrice Leggeri'nin Avrupa Parlamentosu'nda Temmuz 2020'deki ifadesinde bu olaydan hiçbir şekilde bahsetmediğini, parlamentonun Frontex'ten talep ettiği raporlarda da bu olayın geçmediğini aktardı. Yunanistan hükümetinin de tüm gerçekleri inkar ettiğini belirten Lüdke, Frontex'in de "temel hakların ihlal edilmediği" yönünde rapor hazırladığını söyledi. Lüdke, "Bu tür olaylar gizlenmemeli, tam aksine soruşturulmalı" dedi.