ABD yönetimlerinin 11 Eylül 2001 saldırılarının beyni kabul ettiği Kaide lideri Usame bin Ladin'i öldürdüğünü açıklamasının 10. yıldönümünde Politico'nun yayımladığı sözlü tarih çalışmasının o dönemde Başkan Yardımcısı olan halihazırdaki Başkan Joe Biden'ın operasyona karşı çıktığı iddiasını tekrar tartışmaya açmasının ardından yeni yorumlar geldi.
Dönemin Demokrat Partili Başkanı Barack Obama'nın Cumhuriyetçi selefi George W. Bush'un kabinesinden 'ödünç aldığı' Savunma Bakanı Robert Gates, bin Ladin'e suikast operasyonunda Biden'ın oynadığı rolle ilgili değerlendirmelerde bulundu.
'Birkaç gün kala ikna oldum'
Fox News'un Special Report programına konuşan eski Savunma Bakanı Gates, operasyon hazırlığı sırasında kendi konumunu şöyle aktardı:
"(ABD Donanması Özel Kuvvetleri) Seals'in bu görevi yerine getirebileceğine dair şüphem bulunmamakla birlikte insansız hava aracı (İHA) kullanılmasını tercih ederdim... Endişem, başarılı olsa da olmasa da, operasyona Pakistan'ın çok sert tepki göstererek Karaçi kenti ile Afganistan arasındaki tedarik hattımızı kesmesi ve bir gecede Afganistan'daki savaşı kaybetmemizdi, ama birkaç gün kala baskının en iyi alternatif olduğuna ikna oldum. Ulusal Güvenlik Danışmanı'nı arayıp baskının düzenlenmesini desteklediğimi söyledim."
'Biden hariç herkes'
Sunucu Bret Baier, operasyona katılmış bir Seals üyesinin 2012 tarihli 'Kolay bir gün değil: Usame bin Ladin'in öldürüldüğü operasyonun birinci elden anlatımı' başlıklı kitabından şu alıntıyı yaptı:
"Sonuçta Başkan Obama'nın tüm önde gelen danışmanları, Biden hariç, derhal harekete geçmekten yana oldu"
Baier'in bunun doğru olup olmadığını "Biden ikna olmadı, değil mi" diye sorması üzerine, Gates, "Ben öyle anladım" yanıtını verdi.
'Çevirmenlerin güvenliği boynumuzun borcu'
Aynı zamanda Başkomutan konumundaki Başkan Biden'ın 11 Eylül 2021'e dek ABD askerlerini Afganistan'dan çekme icraatıyla ilgili değerlendirmeler de yapan Gates, Afganistan'da ABD ile işbirliği yapan tüm çevirmelerin ülkeden çıkarılması ve güvenliğinin sağlanmasının Washington'ın yükümlülüğü olduğunu, bunu yerine getirmemenin utanç verici olacağını vurguladı.
Rhodes ne demişti?
Politico'nun 1 Mayıs'ta yayımladığı tanıklıklarda, Dönemin Ulusal Güvenlik Danışmanı Yardımcısı Ben Rhodes, Obama'nın operasyon emri vermesi öncesi düzenlenen strateji toplantısında, Biden'ın 'şeytanın avukatı' rolünü üstlendiğini, ihtiyatlı olma çağrısını 'operasyon sırasında gökyüzünde ayın görünmeyecek olmasına' varan ayrıntılarla gerekçelendirdiğini anlatmıştı.
Biden'ın aynı zamanda Pakistan'la ilişkilerin bozulabileceği uyarısı yaptığını ve "Pakistan perspektifinden düşünmeniz gereken olumsuz yönlere işaret edeceğim" dediğini aktaran Rhodes, şu görüşünü paylaşmıştı:
"Bize 'ben rolümü Başkan'ın seçeneklerini genişletmeye çalışmak olarak görüyorum' diyen Biden, Obama'nın karar vermek için geniş bir alana sahip olmasını sağlamaya çalışıyordu. Bu, bana, toplantıda karşı çıkarken, muhalefetinin kısmen kendisi için gördüğü bu rolden kaynaklandığını düşündürdü; çoğunluğa karşıt pozisyonu aslında Obama'ya alan yaratmak için aldı."
Yeşil Kuşak'ın müsebbibi
Aynı zamanda eski CIA Başkanı olan Gates, Yeşil Kuşak projesini hayata geçirip Afganistan'da Sovyetler'e karşı mücahitleri askeri bakımdan da destekleyerek daha sonra Taliban ve Kaide'nin ortaya çıkışında sorumlulukları bulunduğuna dair geçmişte itiraflarda bulunmuştu.