Cumhurbaşkanı Zeman, Çekya hükümetinin Rus diplomatları sınır dışı etmesinin gerekçesi olarak gösterdiği ve Moskova ile Prag diplomatik krize neden olan, 2014'te Vrbetice kasabasında yaşanan mühimmat deposu patlaması hakkında basın toplantısı düzenledi.
Patlamanın nedenleri konusunda iki seçenek üzerinde durulduğunu, bunlardan birinin mühimmatların dikkatsiz bir şekilde kullanılması ve diğerinin Rus istihbaratının müdahalesi olduğunu kaydeden Zeman, ancak geride kalan süre zarfında gizli raporlar da dahil karşı istihbarat raporlarında Rus ajanların patlama anında Vrbetice'de bulunduğuna dair kanıt sunulmadığını vurguladı.
'İki seçeneğin de titizlikle soruşturulmasını istiyorum'
Patlamayla ilgili çıkarımlarda bulunmak için bu konuda yürütülen soruşturmanın tamamlanması gerektiğinin altını çizen Zeman, Çek karşı istihbarat kurumu Enformasyon Güvenliği Servisi'nin raporuyla ilgili şu ifadeleri kullandı:
"Enformasyon Güvenliği Servisi'nin raporunda bu iki ajanın Vrbetice'yi ziyaret ettiğine dair hiçbir kanıt veya bulgu bulunmadığını söyleyebilirim. Vrbetice'deki patlamalardan sonra karşı istihbarat, 6 yıl içinde sunduğu yıllık raporların hiçbirinde, raporların gizli bölümünde bile, Rus ajanların olası dahline dair hiçbir ifade kullanmadı. İkinci depoda patlamadan hemen önce yapılan incelemeler sırasında herhangi bir patlayıcı madde tespit edilmedi."
Bu açıklamalarından yabancı istihbarat servisinin dahliyle ilgili ciddi şüphe taşımadıklarının anlaşılmaması gerektiğini kaydeden Zeman, "Hiçbir egemen devlet, kendi topraklarında iki yabancı istihbarat üyesinin, iki vatandaşının ölmesine ve milyarlarca zarara yol açan bir terör saldırısı düzenlemesine izin veremez. Diğer taraftan, soruşturmada iki seçenek üzerinde çalışıyoruz. Birincisine göre patlama mühimmatların profesyonelce olmayan bir şekilde kullanılmasından kaynaklandı. İkincisine göreyse bu bir istihbarat servisinin operasyonuydu. Her iki seçeneğe de ciddiyetle yaklaşıyorum ve ikisinin de titizlikle soruşturulmasını istiyorum" diye konuştu.7
'Vrbetice'deki patlama 'istihbarat servislerinin oyunu' olabilir'
Bu arada Zeman, Vrbetice'de yaşananların Rusya'ya rakip ülkelerin istihbarat servislerinin bir oyunu olabileceğine de dikkat çekerek sözlerini şöyle sürdürdü:
"Eğer patlamanın arkasında Rus ajanların olduğu kanıtlanırsa, Rusya bunun bedelini öder. Mesela, Dukovany nükleer santrali ihalesine katılmayarak. Ancak eğer Rus istihbaratının dahliyle ilgili şüpheler asılsız çıkarsa, o zaman 'istihbarat servislerinin oyunundan' söz edilebilir ve bunun Çekya için ciddi sonuçları olur."
Bulgar silah tüccarı Gebrev'in patlamalarla bağlantısı tespit edildi'
Bu arada Zeman, Çek güvenlik güçlerinin Bulgar silah tüccarı Emilian Gebrev'in Vbretice'deki patlamalarla bağlantısını tespit ettiğini söyledi.
Zeman, "Mühimmatların Bulgaristan'a gitmesi gerekiyordu. Alım-satım anlaşmaları mevcut, Bulgar silah tüccarı Gebrev avans ödemesi yaptı. Bulgar izinin kanıtlandığını kabul edebiliriz" dedi.
'Vrbetice meselesinde hâlâ birçok 'kör nokta' var'
Vrbetice'deki olayla ilgili hâlâ açıklığa kavuşturulması gereken birçok 'kör nokta' bulunduğunu kaydeden Zeman, tam güven duyduğu polis ve başsavcılığın soruşturmaya devam ettiğini ekledi.
'Sputnik V'nin kullanılmasını destekleyeceğim'
Zeman, basın toplantısında koronavirüs aşılarının tedariki konusunda da açıklamalarda bulundu.
Zeman, "Şu anda kullanılan aşılar da dahil diğer aşıların yetersiz olduğu hissedilirse, ülkemizde Sputnik V aşısının kullanılmasını destekleyeceğim" dedi.