Bakan Kurum: Deprem vergilerinin toplamının kat be kat fazlası sahada harcanmış durumda

22:52, 2 Mart 2021

Haber Global'de Candaş Tolga Işık'ın sunduğu 'Az Önce Konuştum' programına katılan Çevre ve Şehircilik Bakanı Murat Kurum kendisine yöneltilen 'Deprem vergileri ne oldu?' sorusuna yanıt verdi.

Sitede oku

Candaş Tolga Işık'ın sorularını yanıtlayan Çevre ve Şehircilik Bakanı Kurum, Kanal İstanbul projesi, olası İstanbul depremi, geri dönüşüm projeleri, küresel ısınmaya dair değerlendirmelerde bulundu.

Programdan öne çıkan soru ve yanıtlar şu şekilde:

İstanbul depreme ne kadar hazır?

"Ben hep söylüyorum. Depremle mücadele terörle mücadele kadar önemlidir. Siyaset üstü meseledir. Ülkemizin milli güvenliğini doğrudan ilgilendiren bir meseledir. İstanbul'da 7 ve üzerinde deprem bekleniyor ki bizim de çalışmalarımız bu yönde. İstanbul'da depreme hazırlık noktasında çalışmalarımızı kararlı bir şekilde yapmak zorundayız.İstanbul'da tespitlerimize göre yaklaşık 5.9 milyon bina var. Bu binaların 1,5 milyonu da riskli görünüyor. Bunların 300 bini de 'acil öncelikli' dediğimiz konutlar. 300 bin konutun acil dönüştürülmesi lazım. Bir konutta 4 kişinin yaşadığı tahmin ediliyor. Bu da 1,2 milyon insan şu an riskli binalarda oturuyor. 1,2 milyon insan tehlike altına diyebiliriz. Tüm Türkiye'de 6,7 milyon riskli gördüğümüz konutumuz var. Bunun 1,5 milyonu 'acil öncelikli' dediğimiz konutlar. Biz bir hedef koyduk. Bu hedef çerçevesinde önümüzdeki 5 yıl içerisinde her yıl 300 bin konut dönüştürmek suretiyle dönüşümünü gerçekleştireceğiz.Yarın da deprem olabilir. Biz yarın deprem olacak gibi kararlı bir şekilde bu çalışmalarımızı sürdürüyoruz."

Acil eylem planına ihtiyaç yok mu?

"2012 yılından itibaren "Bedeli ne olursa olsun dönüştüreceğiz" sloganıyla kentsel dönüşüm başladı. O günden bugüne biz Türkiye'de 1.5 milyon konutun dönüştürülmesini sağladık. Kentsel dönüşümdeki maduriyeti engellemek adına düzenlemeler yaptık. Tüm bu düzenlemeleri yaparak da ülkedeki yapı stoğunun yüzde 55'ini teminat altına aldık. Yapmış olduğumuz Yapı Denetim düzenlemesi, sosyal konut, kentsel dönüşüm projeleri, yine kamu binalarındaki, hastanelerdeki yenileme projeleri ile birlikte aslında biz düzenlemeler yaptık. İstanbul'daki tüm kamu binalarına ilişkin envarterlerimizi çıkardık. Bu doğrultuda da çalışmalarımızı başlattık. Çapa'da Cerrahpaşa'da yeni projelerimizi hayata geçiriyoruz. Şu an güçlendirilmesi gereken veya deprem riski altında olan tüm çalışmalar Bakanlık tarafından yürütülüyor. Şu ana kadar İstanbul'da 380 bin konutun dönüşümünü sağladık. 2012'den bu yana... 117 bin konutumuz şu an sahada fiilen dönüşüm projesi içerisinde. Neler yapıyoruz? İstanbul Gaziosmanpaşa'da, Kartal'da, Orhantepe'de, Kadıköy, Üsküdar'da, Kağıthane'de, Ataşehir, Maltepe, Avcılar, GÜngören'de çok önemli projeler yürütüyoruz. Bu güne kadar 11 milyar lira vatandaşımıza kolaylık sağladık. Vergi resim harçlardan muafiyet sağladık. Yine kentsel dönüşüm projelerinde düzenlemeler yaptık. Fikirtepe projesini biliyorsunuz."

Deprem vergileri nereye harcandı?

"Deprem vergilerinin toplamının kat be kat fazlası sahada harcanmış durumda. 1999 depreminden sonra sadece depremzede vatandaşlarımız için yaptığımız 80 bin kalıcı konutun maaliyeti 110 milyar lira. Kentsel dönüşümde kira yardımı, faiz desteği, kamulaştırma desteği; Bakanlığımızın verdiği 2012'den bugüne 15,5 milyar lira. Sahada bugüne kadar 180 milyar liralık iş yapıldı. 1 milyar konut ve bu konutlarla birlikte 180 milyarlık yatırım yapıldı. Tüm bunların hepsini dahil ettiğimiz zaman toplanan deprem vergilerinin kat be katını fiilen sahada harcadık. Bunun hesabını yapmaya gerek yok. Sahada her şey ortada."

'Emlak Katılım Bankası detayları kamuoyuyla paylaşacak'

Çevre ve Şehircilik Bakanı Murat Kurum, kentsel dönüşüm yönetmeliğine ilişkin bilgi vererek, vatandaşın binasına ilişkin risk analizini yaptırma zorunluluğu olduğunu söyledi.

Bu işlemin bakanlığın yetki verdiği kuruluşlar tarafından 3-4 bin TL karşılığında yaptırılabileceğini, konuya ilişkin raporun da kısa bir sürede ortaya çıktığını aktaran Kurum, yapının riskli olması halinde binanın boşaltıldığını ve bir ay içerisinde yıkıldığını anlattı.

Bu tespitin yerel yönetimlerin yanı sıra vatandaşlar tarafından da yapılabildiğine işaret eden Kurum, bu konuda vatandaşa imar planı desteği, taşınma ve kira yardımı yapıldığını belirtti.

'Kentsel dönüşümle ilgili yeni bir süreç başlattık'

Bakan Kurum, "Vatandaşımızın şöyle bir beklentisi var, diyor ki 'Evim yenilensin, hiçbir bedel de ödemeyim.' Tabii bu karşılanabilir bir beklenti değil. Düşük imarı vardır da orada hakikaten imar, yeni imarla birlikte fazla metrekare çıkıyordur. Devlet olarak yaptığımız projelerin hiçbirinde bir gelir söz konusu değil. Aksine yüzde 30-40'lara varan sübvansiyon sağlıyoruz ki bunu da vatandaşımıza anlatıyoruz. Türkiye'nin her yerinde doğru örneklerin sayısını, miktarını artıyoruz. Bu çok önemli bir şey" diye konuştu.

Kurum, kentsel dönüşümle ilgili yeni bir süreç başlattıklarını, yarın detayların kamuoyuyla paylaşılacağını belirterek, şunları kaydetti:

"Dört farklı çözüm sunacağız. Emlak Katılım Bankası ile Bakanlığımızın kentsel dönüşüm projelerine ilişkin kredilendirme... Bu süreçte yapım noktasında söylediğimiz 200 bin liralık krediyi kullanabilmeleri için bankamız, yine Bakanlığımızla ortak yürütülen bir projeyi yarın detaylarıyla açıklayacak. Emlak Katılım Bankası da kentsel dönüşüm sürecinin içerisinde doğrudan olacak. Vatandaşımız Emlak Katılım Bankamıza gidip buna ilişkin destekleri alabilir."

Bakan Kurum, Elektronik Beton İzleme Sistemi'ne ilişkin de bilgi vererek, 2019'dan beri uygulanan sistemin projesinin ASELSAN ile birlikte yapıldığını aktardı.

Bakan Kurum Kanal İstanbul projesi ile ilgili de şunları söyledi:

"Kanal İstanbul projemiz İstanbul boğazını koruma kurtarma ve özgürlük projesi. İstanbul boğazında yılda ortalama 50 bin gemi geçiyor. 15 trilyon dolarlık ticaret söz konusu. Bunun yüzde 60'ı da deniz üzerinden yapılıyor.

21 metre derinliğindeki bir kanal nasıl olur da İstanbul'daki depremselliği artırır? Arttırmaz. Bunu bilimsel olarak açıkladık. Biz burada 40 milyon metrekarelik rezerv alan üretiyoruz. Riskli gördüğümüz alanları rezerv olarak kullanacağız.

Yüzde 3 su kaynağı proje yapıldığında gidiyor. Melen projesi yapıyoruz. Bu proje bittiğinde bu kaynağın 34 kat fazlası Melen'den İstanbul'a gelecek. Hamzalı, Pirinçli Karamandere barajları yapıldığı zaman su kaynakları ile ilgili kaybolan su kaynağının kat be kat fazlasını sağlayacağız. Yeşil alanlarımızı koruyacağız.

Kanal İstanbul yapıldığı zaman depremle ilgili İstanbul'un mücadelesine çok önemli katkı sağlayacak. Ülke ekonomisine çok ciddi katkılar sağlayacak. Vizyon bir projedir."