İstanbul Üniversitesi (İÜ) Su Bilimleri Fakültesi Öğretim Üyesi ve Türk Deniz Araştırmaları Vakfı (TÜDAV) Başkan Yardımcısı Doç. Dr. Arda M. Tonay, dün İl Tarım ve Orman Müdürlüğü Balıkçılık ve Su Ürünleri Müdürlüğünden gelen ihbarla Karaköy’de tırtak türü yunusunölü olarak karaya vurduğunu öğrendiklerini söyledi.
İstanbul Büyükşehir Belediyesi (İBB) Deniz Zabıta Amirliğince alınan yunusun, İÜ Su Bilimleri Fakültesi ve TÜDAV uzmanları tarafından incelenmek üzere Yenikapı birimine getirildiğini belirten Tonay, "Bu sırada İBB İSTAÇ deniz ekibi Vaniköy ve Kuleli'de iki ölü tırtak daha buldu. Onları da Yenikapı Deniz Zabıta Amirliği'ne getirdi" dedi.
‘Nedeni balık ağları: Vicdani sorumluluk balıkçılarda’
Tonay, yunuslarda ölüm nedeniyle ilgili incelemelerde bulunduklarını anlatarak, şu bilgileri verdi:
- "Yaptığımız incelemede 3 yetişkin erkek tırtak bireyinin ölümlerinin üzerinden en fazla yarım gün geçtiğini ve ölüm sebebinin balıkçılık etkileşimine bağlı ağda boğulma olduğunu belirledik. Ayrıca tırtakların üzerinde balıkçılık etkileşimini gösteren karakteristik ağ izleri net bir şekilde görülmekte, iç organ ve dokulardaki hemorajik yapı, damarların doluluğu ve yemek borusunda bulunan balıklar bu bulguları desteklemektedir. Üçünün de aynı balıkçılık operasyonunda öldüklerini düşünüyoruz.
- Karadeniz popülasyonu hassas, Akdeniz popülasyonu ise nesli tehlike altında olan tırtak türü yunuslar genellikle açık denizde yaşarlar. İstanbul Boğazı’nda ise pelajik balık göçü sırasında gözlenirler. Bu yüzden kıyısal balıkçılıkla etkileşimleri nadirken, ölümleri daha çok gırgır gibi çevirme ağları ile yapılan avcılıklarda gözlenir. Gırgır balıkçılığı aktif bir avcılık olduğundan mantar yakayı batırarak yunusları ağdan çıkarmanın veya operasyonu sonlandırmanın yani ağı mola etmemenin vicdani sorumluluğu balıkçılara düşmektedir."
‘Endüstriyel balıkçılık, Boğaz ve çevresinde acilen sınırlandırılmalı’
Doç. Dr. Arda M. Tonay, Su Ürünleri Kanunu ve Türkiye’nin taraf olduğu uluslararası antlaşmalara göre, 1983'ten beri yunusların koruma altında olduğunu kaydederek, bu canlıların ekosistemin önemli bir parçası olduğunu vurguladı.
Balıkçıların yunuslarla etkileşimlerini azaltmak için maksimum çaba göstermeleri gerektiğine dikkati çeken Tonay, şu değerlendirmede bulundu:
"TÜDAV olarak Tarım ve Orman Bakanlığından ve Sahil Güvenlik Komutanlığından ulusal ve uluslararası düzeyde koruma altında olan tırtakların ölümüne neden şahısların bulunmasını ve gerekli yasal yaptırımın uygulanmasını talep ediyoruz. 21 Şubat gecesi ve 22 Şubat sabah saatlerinde İstanbul Boğazı ve civarında avcılık yapan her gırgır teknesi zan altında olabilir. Vatandaşlarımızdan ve balıkçılarımızdan bu vaka hakkında bilgisi ve görgü tanıklığı olanların vakfımıza ayrıca bildirimde bulunmalarını rica ediyoruz. Ayrıca çok önemli bir göç yolu olan yani biyolojik bir koridor olan İstanbul Boğazı’nda yeri olmayan endüstriyel balıkçılığın, Boğaz ve çevresinde acilen sınırlandırılması gerekiyor."