Sanayi ve Teknoloji Bakanı Mustafa Varank, yeni tip koronavirüs (Kovid-19) salgını nedeniyle birçok sosyal ve toplumsal kuramın yeniden tasarlandığı bir sürecin yaşandığını belirterek, "e-Ticaret hacmi, Ticaret Bakanlığımızın yayımlandığı en güncel veri olan Haziran 2020 itibarıyla bir önceki yılın aynı ayına göre yüzde 93 gibi rekor bir artış gösterdi" dedi.
Bakan Varank, TÜBİTAK tarafından düzenlenen "COVID-19 ve Toplum" etkinliğinin açılışında, video konferans yöntemiyle yaptığı konuşmada, küreselsalgının, tüm dünyada olduğu gibi Türkiye'de de birey davranışlarını, toplumpsikolojisini, eğitim-öğretim yöntemlerini ve ticari faaliyetleri derinden etkilediğini söyledi.
Salgının neden olduğu çok boyutlu bu etkilerin anlaşılmasına ve çözüm önerileri geliştirilmesine yönelik özgün çalışmalara ihtiyaç duyulduğuna dikkati çeken Varank, bu ihtiyaca yönelik, salgının daha başlangıç döneminde, "COVID-19 ve Toplum: Salgının Sosyal, Beşeri ve Ekonomik Etkileri, Sorunlar ve Çözümler" çağrısını açtıklarını anımsattı.
Varank, 160 farklı kurumdan 682 proje önerisinin sunulduğu çağrı kapsamında destek alan 97 projenin bulgularının etkinlikte paylaşılacağına işaret ederek, "Salgının toplum psikolojisinden kültür-sanata, özel gereksinimli bireylerden yaşlılara, eğitimden iş gücü piyasasına, tedarik zincirlerinden vergi politikalarına kadar birçok alandaki etkilerinin analiz edildiği bu çalışmalar, karar alıcılara ve uygulayıcılara yol gösterici nitelikte katkılar sağlayacak" diye konuştu.
'Yeni normale uyum sağlayabilenler yeni dönemin kazananı olacak'
Salgın nedeniyle birçok sosyal ve toplumsal kuramın yeniden tasarlandığı bir sürecin yaşandığını vurgulayan Varank, şunları kaydetti:
"ILO tahminlerine göre, pandemi öncesinde yüzde 8 civarında olan evden çalışma oranı, pandemiyle birlikte gelişmiş ülkelerde yüzde 25'e yükseldi. Beklentiler, pandeminin etkileri geçse dahi özellikle beyaz yakalı çalışanlarda bu artışın önemli bir bölümünün kalıcı olacağı yönünde. Uzaktan alışveriş de salgın süreciyle birlikte daha yoğun bir şekilde hayatımıza girdi. Daha az nakit kullanıyor, kartla daha fazla alışveriş yapıyoruz. Kredi kartıyla yapılan market ve alışveriş merkezleri harcamaları yaklaşık yüzde 60 arttı. e-Ticaret hacmiyse Ticaret Bakanlığımızın yayımlandığı en güncel veri olan Haziran 2020 itibarıyla bir önceki yılın aynı ayına göre yüzde 93 gibi rekor bir artış gösterdi."
Önümüzdeki dönemde devletlerin ve uluslararası şirketlerin ekonomi ve yatırım kararlarında muhtemelen çok önemli değişimlerin görüleceğini dile getiren Varank, "Küresel salgının hızlandırdığı yapısal dönüşümü öngörebilen, tedbirlerini zamanında alarak yeni normale uyum sağlayabilen birey, işletme ve devletler yeni dönemin kazananı olacak. Hükümet olarak biz de yaşanmakta olan bu değişimi yakından takip ediyor, imalat sanayisinden turizme, eğitimden sağlığa tüm altyapımızı yeni döneme hazır hale getirmek için yoğun bir mesai harcıyoruz" dedi.
'Salgının yıkıcı etkilerini kolay yönetebildik'
Varank, pandemi sürecinde, dinamik ve dengeli adımlar attıklarını hatırlatarak, "Gerek sağlık, gerek ekonomi alanında ortaya çıkan değişimlere hızla adapte olabildik. Üretim imkanlarımızı en doğru biçimde seferber ettik. Birçok alt sektörde faaliyet gösteren imalat sanayisi altyapımız, tarımsal üretim gücümüz, Ar-Ge ve inovasyon becerilerimizle dünya genelinden pozitif ayrışmayı başardık" değerlendirmesinde bulundu.
Ekonomik ve sosyal açıdan salgının zirve noktasını beklenenden çok daha az hasarla geride bırakmayı başardıklarına işaret eden Varank, "Bu dönemde ülkemizi ileriye taşıyacak çalışmaları da asla ihmal etmiyoruz. 'Milli Teknoloji Hamlesi' vizyonumuzdan tavizvermiyor, sürdürülebilir kalkınmanın anahtarı olan Ar-Ge ve inovasyona yönelik faaliyetlerimize hız kesmeden devam ediyoruz. Ülkemizin uzay alanındaki 10 yıllık hedeflerini ve yol haritasını içeren 'Milli Uzay Programı'nı ilan ettik. Hedefimiz Türkiye'yi uzay alanında bir üst lige çıkarmak" dedi.
"Girişimci Bilgi Sistemi'ni kurduk"
Bakan Varank, uyguladıkları politikaların etki analizlerini yapmak ve işletmelerin verimlilik düzeylerini ölçmek üzere Bakanlıkta "Girişimci Bilgi Sistemi"ni kurduklarına dikkati çekerek, "Kurum dışından araştırmacılara da açık olan bu sistemde, Türkiye'deki tüm işletmelerin bilanço ve gelir tablosu gibi finansal verilerini, ürün-ülke seviyesindeki dış ticaret kayıtlarını ve çalışan seviyesindeki sosyal güvenlik kayıtlarını panel veri setleri olarak bir araya getirdik" değerlendirmesinde bulundu.
Sosyal bilimlerde veriye dayalı analiz ve kantitatif yöntemlerin dünyada giderek daha yaygınlaştığını vurgulayan Varank, şöyle devam etti:
"Siz değerli akademisyen ve araştırmacılarımız, Bakanlığımıza gelerek bu verilerle çalışabilir, ülkemizin sosyoekonomik sorunları ve politikaları üzerine betimsel ve ekonometrik nitelikli analizler yapabilirsiniz. Son dönemde Girişimci Bilgi Sistemi'ni kullanan birçok araştırmacı başarılı makalelere imza attı."