Anayasa Mahkemesi (AYM) Genel Kurulu'nca hakkında ikinci kez hak ihlali yapıldığına karar verilen Enis Berberoğlu ile ilgili yeniden yargılama ve infazın durdurulması kararı veren İstanbul 14. Ağır Ceza Mahkemesi, mevzuat, karar ve iddianameyi ekleyerek hazırladığı fezlekeyi gereğinin takdiri için Türkiye Büyük Millet Meclisi'ne (TBMM) sunulmak üzere Adalet Bakanlığı'na gönderdi.
İstanbul 14. Ağır Ceza Mahkemesi tarafından hazırlanan ve TBMM'ye sunulmak üzere Adalet Bakanlığı'na gönderilen fezlekede, Enis Berberoğlu ile ilgili dava süreci anlatıldı.
AYM'nin 21 Ocak 2021 tarihli ikinci 'ihlal' kararı uyarınca mahkemece dün yeni bir hüküm kurulduğunu hatırlatan heyet, "hak ihlali" kararı uyarınca hükümlünün yeniden yargılama talebinin kabulü ile infazın durdurulmasına karar verildiği anlatıldı.
Berberoğlu hakkında verilen kararın Yargıtay 16. Ceza Dairesi'nin 20 Eylül 2018 tarihli kararıyla kesinleşmesi ve yeniden yargılama kararı verilmesi sebebiyle kesinleşmiş hükmün bütün sonuçlarıyla ortadan kaldırıldığına işaret edilen fezlekede, yargılama sürecinde yeniden milletvekili olan Berberoğlu hakkında yasama dokunulmazlığı kaldırılıncaya kadar yargılamanın Ceza Muhakemesi Kanunu'nun (CMK) 223/8. maddesi uyarınca durduğuna yer verildi.
Mahkemenin, kararın bir suretinin bilgi amaçlı olarak TBMM Başkanlığı ile İstanbul Cumhuriyet Başsavcılığı'na gönderilmesine karar verdiği de vurgulanan fezlekede, atılı suçlarla ilgili mevzuat bilgileri (suçun TCK'deki karşılığı), iddianame ve mahkemece alınan ilgili kararların da fezlekeye eklendiği kaydedildi.
Fezlekede, şu ifadeler kullanıldı:
"Hakkında 'devletin güvenliğine ilişkin gizli kalması gereken bilgileri casusluk maksadıyla açıklama' suçundan yargılama yapılmakta iken milletvekili olması sebebiyle yargılamasının CMK'nin 223/8. maddesi uyarınca durmasına karar verilen sanık Enis Berberoğlu hakkında yargılamaya devam olunmasının, Anayasa'nın 83/2. maddesi uyarınca TBMM'nin adı geçen milletvekili hakkında yasama dokunulmazlığının kaldırılması kararına bağlı olduğu anlaşılmakla TBMM'nin takdirlerine tevdi olunmak üzere fezleke ve ekindeki dava dosyası sunulmuştur. Gereğinin takdir ve ifası için arz olunur."
Ne olmuştu?
Eski CHP Milletvekili Kadri Enis Berberoğlu, durdurulan MİT TIR'ları görüntülerini eski Cumhuriyet Gazetesi Genel Yayın Yönetmeni Can Dündar'a verdiği iddiasıyla İstanbul 14. Ağır Ceza Mahkemesi'nde yargılandı. Mahkeme Berberoğlu'nu, "devletin güvenliği veya iç veya dış siyasal yararları bakımından niteliği itibarıyla gizli kalması gereken bilgileri siyasal veya askeri casusluk maksadıyla açıklamak" suçundan 25 yıl hapis cezasına çarptırdı ve tutukladı.
Dava dosyası, itiraz üzerine İstanbul Bölge Adliye Mahkemesi 2. Ceza Dairesine geldi. Daire, yerel mahkemenin kararını esastan bozarak dosyayı İstanbul 14. Ağır Ceza Mahkemesine gönderdi. İstanbul 14. Ağır Ceza Mahkemesi ise İstinafın bozma kararını usul ve yasaya aykırı bularak, dosyayı iade etti.
İstinaf, 'casusluk' değil, 'gizli bilgileri açıklamak' suçu dedi
Dosyayı yeniden ele alan İstinaf, bu kez Enis Berberoğlu'na 'casusluk' suçundan değil, 'devletin güvenliği, iç veya dış siyasal yararları bakımından niteliği itibarıyla gizli kalması gereken bilgileri açıklamak' suçundan 5 yıl 10 ay hapis cezası verdi ve tutukluluğunun devamına hükmetti.
Bu kararı temyiz eden İstanbul Bölge Adliye Mahkemesi Cumhuriyet Savcısı, Berberoğlu'nun 'casusluk' suçundan cezalandırılması talepli temyiz dilekçesini Yargıtay'a gönderdi. Dilekçede, Berberoğlu'nun, 'devletin güvenliği veya iç veya dış siyasal yararları bakımından niteliği itibarıyla gizli kalması gereken bilgileri siyasal veya askeri casusluk maksadıyla açıklama' suçundan cezalandırılması talep edildi.
Enis Berberoğlu, dosyanın temyiz incelemesi devam ederken, 24 Haziran 2018 seçimlerinde aday oldu ve tekrar milletvekili seçildi.
Berberoğlu'nun avukatları, tekrar milletvekili seçilmesi nedeniyle yargılamanın durdurulması ve tahliyesine karar verilmesini talep etti.
Ancak dosyanın temyiz incelemesini yapan Yargıtay 16. Ceza Dairesi, 19 Temmuz 2018'de bu talebi reddederek, Enis Berberoğlu'nun yasama dokunulmazlığından yararlanamayacağına ve yargılamaya devam edilmesi gerektiğine karar verdi. Buna yapılan itiraz da 17. Ceza Dairesi'nce 10 Eylül 2018'de reddedildi.
Yargıtay 16. Ceza Dairesi, Berberoğlu'na, 'gizli kalması gereken bilgileri açıklamak' suçundan verilen 5 yıl 10 ay hapis cezasını 20 Eylül 2018'de onadı, milletvekilliği sona erinceye kadar cezasının infazının durdurulmasına ve salıverilmesine karar verdi. Bu karar üzerine Berberoğlu, aynı gün cezaevinden tahliye edildi.
Kovid-19 önlemleri kapsamında cezaevinden çıkarıldı
CHP'li Berberoğlu hakkında verilen ve Yargıtay tarafından onanarak kesinleşen cezaya ilişkin Cumhurbaşkanlığı tezkeresi, TBMM Genel Kurulu'nda 4 Haziran 2020'de okundu. Anayasa gereğince, Genel Kurul'da okunan tezkerenin ardından Berberoğlu'nun milletvekilliği düştü.
Milletvekilliğinin düşürülmesinin ertesi günü yeniden cezaevine gönderilen Berberoğlu, Kovid-19 önlemleri kapsamında izinli olarak aynı gün cezaevinden çıkarıldı.
Anayasa Mahkemesince hakkında daha önce ihlal kararı verilen Enis Berberoğlu'nun avukatları, ihlal kararının yerel mahkemelerce yerine getirilmemesi nedeniyle ikinci kez bireysel başvuruda bulundu.
Anayasa Mahkemesi Genel Kurulu, ihlal kararının gereğinin yerine getirilmemesi nedeniyle seçilme ve siyasi faaliyette bulunma hakkı ile kişi hürriyeti ve güvenliği hakkının ihlal edildiğini ileri süren Enis Berberoğlu'nun bireysel başvurusunda yeniden ihlal kararı vermişti.