Bilim Kurulu üyesi Prof. Dr. Levent Akın, yeni tip koronavirüs (Kovid-19) salgınına karşı başlayacak aşılama süreciyle ilgili olarak merak edilenleri yanıtladı.
Hürriyet gazetesinden Meltem Özgenç'in haberine göre vatandaşlardan gelen sorular ve Akın'ın bunlara verdiği yanıtlar şöyle:
- Aşı beni ne kadar süreyle koruyacak?
Aşı, yapıldıktan yaklaşık olarak 2- 3 hafta sonra korumaya başlar. Şimdilik çok kesin olmamakla birlikte ikinci dozdan sonra 6 ay koruyacağı öngörülüyor.
- Aşı olunca artık koronavirüse yakalanma ihtimali var mı?
Yakalanma olasılığı var, ancak bağışıklık oluştuktan sonra hastalığın hastaneye yatacak kadar şiddetli geçmeyeceği gözleniyor.
- Yani aşı olan kişi hastaneye yatacak kadar hasta olmuyor ama hastalığı başkalarına bulaştırabiliyor öyle mi?
Aşı olup da bağışıklık geliştiği zaman vücut kendisini hastalıktan koruyor. Ancak aşı olan kişilerin hastalık virüsüyle karşılaştıkları zaman solunum yoluyla başkalarına bulaştırma olasılığı hâlâ aydınlatılmış değil. İlerleyen günlerde bu konuda daha kanıta dayalı bilgilere ulaşacağımızı bekliyoruz.
- Peki hastalığı geçirdim ve yine de aşı olmama gerek var mı?
Hastalığı geçirenlerde bağışıklığın yaklaşık 6 ay sürdüğü gözleniyor. Bu nedenle hastalığı geçirdikten sonra ilk 6 ay içinde aşı olmalarına şimdilik ihtiyaç duyulmuyor.
- Aşının parasını biz mi ödeyeceğiz?
Sağlık Bakanlığı tarafından satın alınan ve ülkeye getirilen aşılar ücretsiz olacak.
- Parayla aşı ne zaman başlayacak?
Şu anda Sağlık Bakanlığı, kendi temin ettiği aşılarla hedef gruplarının tamamını ücretsiz aşılamayı planlıyor. Elbette ki aşı şirketleri Bakanlıktan ruhsat alıp, Türkiye’de bu aşıyı satmak isterlerse, aşı eczanelerde satılabilir. Bakanlığın temin ettiği aşıların eczanelerde para karşılığı satılması planlanmıyor.
- Aşı zorunlu olur mu?
Hayır şu anda öyle bir düşünce yok. Ama aşılama oranları hedeflenen oranlara ulaşamazsa ki bu oran yüzde 60-70, o zaman daha farklı tedbirler düşünülebilir. Ama bu çok düşük bir ihtimal. Türkiye’de yıllardan bu yana aşı uygulandığından bu konuda bir sorunla karşılaşılacağı şimdilik öngörülmüyor. Zaten toplum kısıtlamalar nedeniyle oldukça bunalmış durumda. Aşı olarak hastalıktan korunma motivasyonlarının yüksek olacağını düşünüyorum.
- Bir hekim olarak siz aşı olacak mısınız? Bir aşı tercihiniz var mı?
Evet olacağım. Bir aşı tercihim yok. İlk karşılaştığım aşıyı olmayı bekliyorum. Vatandaşa da aynısını öneriyorum.
- Aşının yan etkisi var mı?
Korona aşısının tüm aşılarda olduğu gibi aşı yapılan yerde ağrı, kızarıklık gibi kolayca tolere edilebilecek bazı yan etkileri olabilir. Şiddetli yan etkilere bugüne kadar yapılan çalışmalarda hiç rastlanmadı.
- İlaç alerjim var, aşı olabilir miyim?
Neye karşı alerjiniz olduğunu saptamak lazım. Sağlık Bakanlığı’nca ücretsiz yapılacak aşılamada her türlü alerjik reaksiyon için önlem alınmış durumda. Aşı yapılan noktada alerjiye karşı tıbbi malzemeyi hazır bulundururuz. Bu bizim hekimlik tarafımız. Zaten enjeksiyonla uygulanan tüm ilaçlar için bu geçerli. Bu nedenle aşı olmadan önce bir alerjiniz varsa, size aşı uygulayacak hekime muhakkak söylemeniz gerekiyor.
- Aşı olduktan sonra maske takmaya devam edecek miyiz?
Evet. Hem birinci dozdan sonra hem de ikinci dozdan sonra maske, mesafe, hijyen kurallarına uyulması şart.
- Aşı olup olmayacağımı nerden bileceğim? Nerede, ne zaman aşı olacağım?
Bakanlığın web sitesini (saglik.gov.tr) takip etmek lazım. Ayrıca e-Nabız uygulamasından aşı grubunda olup olmayacağımızı, ne zaman olacağımızı anlayabiliriz. Aile hekimine başvurarak aşımızı olabiliriz. E-Nabız’ı olmayan vatandaşlar, aile hekimine doğrudan başvurabilirler. Bakanlık, vatandaş için bilgilendirme broşürleri hazırladı. Orada da bir çağrı numarası olacak. Vatandaşlar o numarayı arayarak aşı olup olmayacağını sorabilir.
- Aşılar hakkında herkes bir şey söylüyor. Kime inanalım?
Bu konuda en güvenilir kaynak Sağlık Bakanlığı’nın web sitesi. Hazırlanan tüm dökümanlar ve içerikleri, çeşitli üniversitelerde görev yapan bilimsel danışma kurulundaki akademisyenlerin kontrolünden geçtikten sonra yayınlanıyor. Bu web sitesinde ayrıca ‘Sık Sorulan Sorular’ adı altında da bir bölüm olacak. Akıllarına takılan soruların cevaplarını burada bulabilirler. Bulamazlar ise doğrudan bizlere sosyal medya üzerinden de soru yöneltebilirler.
- Aşıdan sonra normal hayatımıza geri dönecek miyiz?
Türkiye’deki aşılama programı hedeflerine ulaştıktan bir süre sonra, kontrollü bir normal hayata dönüleceğini tahmin ediyorum.