Tarım ve Orman Bakanlığı‘nın ‘trans yağ yoktur’ ibaresinin kaldırılması ve gıdaların tedavi edici özelliğe sahip olduğuna dair bilgilendirme yasağının kaldırılmasını içeren yönetmelik taslağını Tüketici Dernekleri Federasyonu Genel Başkanvekili Sinan Vargı, RS FM’de Ali Çağatay’la Seyir Hali programında değerlendirdi.
Vargı, Tarım ve Orman Bakanlığı’nın yağ oranlarını tartışmaya açarak ‘cambaza bak’ politikası uyguladığını ve Sağlık Bakanlığı’nın yetkisini kullanarak tedavi iddiasında bulunan şirketleri cezalandırması gerektiğini söyledi.
‘Tüketici gıda işletmelerinde trans yağ etiketi olmadan satın alıyor’
Trans yağlarda yüzde konusunun öne sürülmesiyle etiketlerin kaldırılmasını ‘cambaza bak’ politikası olarak nitelendiren Vargı, trans yağın endüstride kullanıldığı boyutu ve tüketicinin karşılaştığı sorunları anlattı:
“Trans yağ konusundaki yüzde iki, tüketiciyi hiçe sayarak yapılan bir uygulamadır. Biz bunlara ‘cambaza bak’ politikası deriz. Türkiye’de 700 bin gıda işletmesi var. Bunlardan 200 bin tanesinde kızartma yapılıyor. Kızartma yağı olarak trans yağ kullanıyorlar. 40 gr poğaçanın 5-6 gramı zaten trans yağdır. Trans yağ kullanılmasının nedeni tat veriyor ve raf ömrünü artırıyor. Bu tür ürünlerde trans yağ kullanmadığınız zaman tüketicinin alıştığı tat olmuyor. Tüketici içinde trans yağ olup olmadığına dair bir etiket olmadan satın alıyor.”
‘Trans yağ üreten çokuluslu firmalar merdiven altı işletmelere bu yağı veriyorlar’
Dernek olarak gıda sürecinden trans yağın tamamen kaldırılmasını istediklerine işaret eden Vargı “Bizim ‘cambaza bak’ dediğimiz ‘yüzde ikiden yüzde bire indirdik, tartışıyoruz’ demektir. Trans yağ olayını aslında gizlemektir. Biz Sağlığa Evet Derneği ve TÜDEF olarak gıda sürecinde trans yağın tamamen kaldırılmasını istiyoruz. Trans yağ üreten büyük çokuluslu firmalar var. Bunlar merdiven altı işletmelere veriyorlar. Küçücük bir cipsin içerisinde yarım gram bir trans yağ olup olmadığını tartışıyoruz. Bu aslında trans yağa alttan alta yol verip üstte kaldırdım demektir. Yüzde ikinin kalmasını istiyoruz çünkü bu bir tüketici tercihi ve bilgilendirmedir. Gereksiz bir tartışmayla tamamen toplumun gündeminden uzaklaştırılmaya çalışılan bir şey” dedi.
‘Sağlık Bakanlığı’nın gıda destek ürünlerini ne derece kontrol ettiği belli değil’
Tarım ve Orman Bakanlığı’nın geçmiş yıllarda ‘gıdanın bir hastalığı önleme, tedavi etme veya iyileştirme özelliğine sahip olduğuna dair bilgilendirme yapılamaz, bu tür özelliklere atıfta bulunulamaz’ kararı aldığını söyleyen Vargı, “Bu yetki Sağlık Bakanlığı’na devredildi. Ürüne gıda destek ürünü diye ruhsatı veren Tarım Bakanlığı, sağlığa yararlı olduğuna dair izin alınmadığında ceza uygulayan ise Sağlık Bakanlığı; bunun ne derece kontrol edildiği belirli değil. Ticaret Bakanlığı’nın reklam kuruluna girerseniz her ay kestikleri cezaları ve kurumları internette görebilirsiniz. Ben bu zamana kadar Sağlık Bakanlığı’nın böyle bir şey yaptığını görmedim” ifadelerini kullandı.
‘Sağlık Bakanlığı’nın yetkisini kullanarak ceza kesmesi gerekiyor’
Hastalıkları önlediğini veya tedavi ettiğini iddia eden ürünlere sosyal medya üzerinden reklam yapıldığına dikkat çeken Vargı “Bunlar sosyal medyada çok fazla, YouTube’a atanan temsilcinin sebebi dün İngiltere ve Avrupa Birliği teknoloji devlerinin hegemonyasını kırmak için hazırladığı yasa tasarısı yatıyor. Tüketiciye saygılı olan reklamların arama motorunda önceliklenmesi konusunda daha şeffaf olmak zorundalar. Yıllık küresel gelirlerinin yüzde 10’u ceza olarak kesildi. Facebook bir mecra kuruluşu olarak sorumluluğunu yerine getirmek zorundadır. Sağlık Bakanlığı’nın yetkisini kullanarak tedavi ettiğini öne süren şirketlere ceza kesmesi gerekiyor. Tarım Bakanlığı mevzuatını temizleme amacıyla kaldırdığı zaman bu adamlara fırsat doğuyor” dedi.