Türkiye'de Ankara'ya yaptırım sinyali vermesiyle gündem olan Avrupa Birliği (AB), kendi içinde, stratejik özerklik geliştirme hedefiyle Stratejik Pusula oluşturma çabasını başlattı.
AB Savunma Bakanları, ABD'ye bağımlılığı azaltmak ve gelecekte stratejik özerkliğini sağlamak amacıyla oluşturulacak Stratejik Pusula'yı görüştü.
Video konferans yoluyla düzenlenen AB Savunma Bakanları toplantısı sonrası, AB Dış İlişkiler ve Güvenlik Politikası Yüksek Temsilcisi Josep Borrell basına açıklama yaptı.
Gizli tehdit analizi belgesi ele alındı
Bugünkü toplantıda Stratejik Pusula'nın omurgasını oluşturacak tehdit analizi belgesini ele aldıklarını, belgenin gizli olduğunu, içeriği hakkında yorum yapamayacağını aktaran Borrell, AB'nin güçlü bir güvenlik sağlayıcısı olması gerektiğini ve gelecek 10 yılda Avrupa'nın karşı karşıya kalacağı meydan okumalarla tehditlere odaklanmaları gerektiğini söyledi.
İki yıl içinde strateji oluşturulacak
Stratejik Pusula'nın 4 ana konuya odaklanacağını, bunların kriz yönetimi, mukavemet, kabiliyetlerin geliştirilmesi ve işbirlikleri olduğunu belirten Borrell, bu stratejileri oluşturmak için 2022'nin sonuna kadar mühlet koydu.
'Özerkliğin tersi bağımlılık demektir'
Avrupa'nın ilaç üretimi, hammadde, teknoloji gibi alanlarda başka ülkelere bağımlı olduğuna dikkat çeken AB'nin de facto dışişleri bakanı, "Stratejik özerkliği sağlamak oldukça uzun bir zaman alacak. Özerkliğin tersi bağımlılık demektir. Biz özerkliği tercih ediyoruz. Avrupa'nın bunu anlaması gerekir" diyerek ekledi:
'NATO ve ABD'den kopmadan'
"Stratejik özerklik NATO'dan bağımsız olarak veya ABD ile güçlü bağlar olmadan çalışmak anlamına gelmiyor."
AB Savunma Bakanları toplantısında Koordineli Yıllık Savunma Değerlendirmesi (CARD) adlı raporu da ele aldıklarını paylaşan Borrell, Avrupa'nın savunmasındaki parçalı yapı nedeniyle sıkıntı çektiğini dile getirdi. Dünyanın en büyük ordusuna sahip ABD'nin sadece bir ana muharebe tankı kullanmasını ve AB ülkelerinde bu sayının 16 olmasını, ABD'nin 4 farklı tipte savaş gemisine karşılık AB ülkelerinde 30 farklı tip bulunması gibi örnekler verdi.
ABD'nin koruma kalkanından çıkmak için Stratejik Pusula
AB'nin Stratejik Pusula oluşturmak istemesinin başlıca nedeni, Avrupa'nın güvenliğinde özerklik istemesi. AB yetkilileri, yaşlı kıtanın ABD'nin koruma kalkanından çıkması ve kendi korumasını oluşturması emelini sık sık dile getirirken, bunu stratejik özerklik olarak tanımlıyor.
AB'nin askeri anlamda gelecekteki hedeflerini, stratejik planlarını, kendisine yönelik tehditleri içeren bir askeri strateji belgesi olması amaçlanan Stratejik Pusula'nın hazırlanmasında omurgayı oluşturacak belge, AB'nin tehdit analizi raporu olacak. Bu gizli rapor, AB üyesi ülkelerin istihbarat kurumlarının tehdit değerlendirmelerinden oluşuyor. Her AB üyesinin tehdit algısı farklı olduğundan resmen üzerinde mutabakata varılmış değil.
Bu yıl ilk kez Yıllık Savunma Değerlendirmesi (CARD) hazırlandı
AB'nin stratejik özerklik amacına yönelik çalışmalardan biri de yıllık olarak savunma değerlendirmesi yapmak. Bunun bir örneğini bu yıl ilk kez hazırlanan Koordineli Yıllık Savunma Değerlendirmesi (CARD) adlı rapor oluşturuyor.
AB Savunma Bakanları toplantısı devam ederken özeti yayımlanan rapora göre, "Savunma planlaması ve askeri varlıkların geliştirilmesi ulusal seviyede yapılırken, Avrupa çapında bir koordinasyon beklemek ve bunun için fırsatları tespit etmek sık sık engellerle karşılaşıyor."
Denizlerdeki varlık alanının artırılması
CARD'a göre, AB ülkelerinin askeri olarak 6 ana alanda işbirliğine odaklanması gerekiyor:
* Yaşlandığı için kara unsurlarının omurgası sayılan ana muharebe tanklarının modernizasyonu ve geliştirilmesi
* Askerlerin korunması ve operasyonel etkinliğini iyileştirmek için kullandıkları malzemelerin iyileştirilmesi
* Avrupa Devriye Sınıfı Yüzey Gemileri ile denizlerdeki varlık alanının artırılması
* İnsansız hava araçlarına karşı kullanılacak sistemlerin geliştirilmesi
* Uydu haberleşmesi gibi uzay varlıklarına erişim ve bunların korunması
* Askeri açıdan hızlı hareket ve yer değiştirme kabiliyetinin artırılması.