İspanya ve Fransa'daki Bask bölgelerinin bağımsızlığı için savaşan Bask Yurdu ve Özgürlüğü anlamındaki Euskadi Ta Askatasuna (ETA) örgütünün bilinen son lideri olup 2013'te İspanya hükümetiyle gizli görüşmelerini yürüten ve kendini fesih sürecini yöneten Josu Urrutikoetxea, bugün Paris'te terör suçlamalarından mahkeme karşısına çıkması öncesi AP'ye konuştu.
İspanya'da yaklaşık 850 can alan silahlı mücadele kapsamında uzun yıllar hapis yatan ve son olarak kanserle mücadele eden 69 yaşındaki Urrutikoetxea, müebbet hapisle sonuçlanabilecek yeni terör davasını, ETA'nın fişi çekmesindeki rolünden ötürü, 'saçma' diye niteledi.
Polis kayıtlarında Josu Ternera ismiyle yer alan son ETA lideri, kendisini değişmiş bir adam olarak sunarken, kurbanlarla yakınlarından özür diledi ve diğer ayrılıkçı örgütlere şiddete başvurmamaları tavsiyesinde bulundu.
'Onaramayacağımız bir şey için özürlerimi sunuyorum'
Bağımsız devlet kurma uğruna verdikleri 'onarılmaz zararlardan' üzüntü duyduğunu ifade eden Ternera, "ETA kurbanlarının ailelerinden özür diler misiniz" sorusuna "Elbette, onaramayacağımız bir şey için özürlerimi sunuyorum" yanıtını verdi.
Silahlı ayrılıkçı Bask örgütünün lideri, diğer yandan Bask özgürlük hareketinin, General Franco'nun askeri diktatörlüğüne dayanan kültürel baskının yarattığı kara delikten çok çektiğini dile getirdi.
'Yaşlı bir barış yapıcıyım' kampanyası
Geçen yıl Fransa'da gözaltına alınmasına rağmen, terörist olarak anılmamak için kampanya yürüten ve kendini tövbekar ve yaşlı bir barış yapıcı olarak sunan Urrutikoetxea, Kovid-19'a yakalanma riski nedeniyle temmuzda şartlı tahliye edildi.
Paris'te bir arkadaşıyla kalan ve ilk üniversite diplomasını almaya çalışan son ETA liderinin elektronik kelepçeyle günde bir kaç saat dışarı çıkmasına izin veriliyor.
Entelektüellerden soruşturma ve yargı süreçlerinin kapatılması için kampanya
Pek çok ülkeden 250'den fazla entelektüel cumartesi günü yayımladıkları dilekçede, Fransa ve İspanya'ya Urrutikoetxea hakkındaki soruşturma ve yargı süreçlerinin sona erdirilmesi çağrısı yaptı.
'Barış süreçleri tehlikeye girer'
Dilekçede Urrutikoetxea'nın yargılanmasının, tüm müzakerecileri suçlu haline getirmek anlamına geldiği ve dünyada halihazırda süren, gelecekte başlayabilecek tüm barış süreçlerine gölge düşürdüğü iddia edildi.
Ancak ETA mağdurları ve yakınlarının çoğu, Urrutikoetxea'yı affetmeye yanaşmazken, yargı sürecinin devamını istiyor.
Franco'nun sağ koluna suikast
1950 doğumlu Urrutikoetxea, 1968'de katıldığı ETA'da çeşitli soygunlara katıldıktan sonra faşist diktatör Franco'nun sağ kolu Luis Carrero Blanco'yu 1973'te başbakan olmasından altı ay sonra öldüren suikastın planlanmasında yer aldı.
Jandarmayı hedef alan bombalı saldırılarda çocuklar da öldü
1989'da Fransa'da yakalandı, ama iade edildiği İspanya'da serbest bırakıldı. Fakat 1987'de Zaragoza'da 5'i çocuk 11 kişinin öldüğü jandarma karargahı bombalanmasının emrini vermekten iki kez Yüksek Mahkeme'ye ifade vermeye çağrıldı. Yakalandığı Fransa'da 1990'da komplo kurmak, sahte belge ve yasadışı silah bulundurmaktan 10 yıl hapse mahkum edildi. 1993 yılında 1984'ten 89'daki yakalanmasına dek ETA'nın uluslararası örgütlenmesini yönetmekten ilave 12 yıla daha mahkum oldu. Fransa'da 6 yıl hapis yattıktan sonra 1996'da İspanya'ya iade edildi. 1996 yılında 1986'da 12 jandarmanın öldüğü Madrid'deki Plaza República Dominicana bombalamasının emrini vermekten suçlanırken, bazı ETA üyelerinin ifadelerinde örgüt lideri olarak tanımlanması yeni suçlamaları beraberinde getirdi. 2002'de kaçak konumuna girdi.
Norveç'te İspanya hükümetiyle gizli görüşmeler
Urrutikoetxea, 2013'te David Pla Marín ve Iratxe Sorzabal ile birlikte Norveç'te İspanya hükümeti temsilcileriye görüştü. ETA'nın kendini feshetmesinde ilerleme kaydedilmesi şartıyla Norveç'te kalma izni aldılar, ama daha sonra bunun gerçekleşmediği gerekçesiyle Norveç'ten atıldılar. Son ETA lideri Mayıs 2019'da Fransa'da gözaltına alındı.