İstanbul Büyükşehir Belediyesi’nin (İBB) 2010’dan beri yol kenarlarında bulunan dikey peyzajları grafiti desenli Konuşan Duvarlar Projesi ile değiştirmesi üzerine tartışmalar sürüyor. İBB Başkanı Ekrem İmamoğlu “Şehrin bu tarz şeylere ihtiyacı yok” diyerek dikey peyzajın bakım maliyetinin yüksek olduğuna işaret etmişti. İmamoğlu’nun işaret ettiği bu yüksek maliyetli sürecin arka planını İstanbul Büyükşehir Belediyesi Park Bahçe ve Yeşil Alanlar Daire Başkanı Prof. Dr. Yasin Çağatay Seçkin, RS FM’de yayınlanan Ali Çağatay’la Seyir Hali programında anlattı.
‘Dikey peyzaja harcanan 12 milyon liranın üzerinde parayla 50-60 bin metrekare aktif yeşil alan sağlanabiliyor’
Seçkin’e göre, mevcut dikey peyzajın maliyeti yıllık en az 12 milyon TL düzeyinde bulunuyor. Yaptıkları araştırmalara göre, dikey peyzaja harcanan kaynakla, 50-60 bin metrekare arasında aktif yeşil alan sağlanabildiğini ve projede öncelikli amacın halkın etkileşim kuramadığı pasif yeşil alanlar yerine aktif yeşil alanlara olanak sağlamak olduğunu belirten Seçkin şunları anlattı:
“44 bin metrekare yeşil duvarımız demir karkas üzerinde olduğu için sürekli bakım yapılması gerekiyor. Bazılarının sökülerek tekrar yapılması gerektiği ortaya çıktı çünkü demir karkaslar rutubet ve su ile zaten korozyona uğramışlardı. Biz bunu incelerken buna harcadığımız maliyetleri de göz önünde bulundurmak istedik. Ciddi bir bakım yapıyoruz. Karşılığında insanlara ne veriyoruz? Bu durumda maliyetleri ortaya çıkardık. Maliyetlerin önemli bir yük getirdiğini gördük, ‘bu maliyetlerle halka uygun başka neler yapabiliriz diye baktık.”
‘Dikey peyzaj, ses bariyeri olamıyor, havayı temizlediğine dair araştırma yok’
Seçkin, “dikey peyzajlar ses bariyeri olabiliyor mu veya havayı temizliyor mu?” sorusuna ise şu yanıtı verdi:
“Konuyla ilgili birçok makale okuma fırsatı buldum. Bu peyzaj için ‘ses bariyeri olabilir mi?’ deniyor. Ses bariyeri olamıyor. Havayı temizlemesiyle ilgili birtakım iddialar var. Sadece sahadaki deneyimimizden yararlanmayalım; diğer çalışmaları okuyalım ve araştırmacıları takip edelim dedik. Bu konuda da bir araştırma yok, iç mekan kalitesiyle ilgili araştırmalar sürüyor. Onunla da ilgili kesin bir sonuç yok, çünkü bunlar çok küçük bitkiler. Biz genelde bu etkileri ağaçlarla ve çalılarla, yani orman alanıyla ifade ederiz bu tip çalışmaları. Biz burada saksı içinde bitkilerden bahsediyoruz.”
Bütün dikey peyzaj uygulamaları kaldırılacak mı?
Bütün dikey peyzajların yerine, duvar resmi yapılmayacağını, uygun alanlara süreklilik arz eden peyzaj çalışmalarını yaptıklarını belirten Seçkin şöyle devam etti:
“Biz gördük ki, bir birim bitkiye harcarken iki birim kimyasal gübreye ve ilaca harcıyoruz. 2 milyon lira kadar bitkisel malzeme varken 12 milyona kadar çıkan toplam rakamdan bahsediyoruz. Bunun ciddi bir masrafa ulaşmasının temel sebepleri: karkas bakımları, gübre, kimyasal, su ve işçilik gibi giderlerinin fazla olması. Şevlerden bahsettiğimiz zaman da aynı konu, bir takım süslemeler yapıyoruz. Baktığımızda insanımızın gözüne hoş gözüküyor ama şevde yapıyoruz bunu. Şevde yaptığımız için altına doğal olarak çim seriyoruz, çim en çok su tüketen materyal. Bizim devamlı biçmemizin, bakım yapmamızın ötesinde orada püskürtme sistemiyle sulama yapıyoruz. Yaptığımız zaman o su yüzeysel akışla doğrudan yola akmaya başlıyor. Bu sorun yeşil duvarlarımızda da var. Suyun birçoğunu kullanamıyoruz. Dolayısıyla o süslemeleri formda tutmak için sürekli makaslama ve bakım gerekiyor. Bu sulama sorunlarından dolayı bitkilerimizi sürekli değiştirmemiz gerekiyor.”
‘Amacımız içinde dolaşılabilen yeşil alanlar yapmak’
Park Bahçe ve Yeşil Alanlar Daire Başkanı Prof. Dr. Seçkin, yaptıkları çalışmaların yeşil alanı azaltmaya yönelik bir hamle olmadığını ise şu sözlerle aktardı:
“Bizim çok fazla şeyi düşünmemiz gerekiyor. Onun ötesinde gelen eleştiriler yeşil azaltılıyor; değil. Biz zaten diyoruz ki bu duvarları mantık çerçevesinde kaldırırken buradan kazandığımız tasarrufla da katbekat daha büyük metrekarelerde içinde dolaşabileceğiniz yeşil alanlar yapmak istiyoruz. Bunun esasında tartışılacak ya da kötüye çevrilecek bir tarafı yok. Yeşil duvarlarla ilgili bizim bir önyargımız yok.”