Peki bu tür anlaşmalar uluslararası hukuka uygun olacak mı? Türk-Yunan çatışması nereye kadar varabilir? Atina, deniz alanlarının sınırlandırılması hakkında başka hangi ülkelerle anlaşma imzalayabilir?
Bu konuda Sputnik’e konuşan Dış Politika Enstitüsü Yönetim Kurulu Üyesi ve Uluslararası Programlar Başkanı, Emekli Büyükelçi Oktay Aksoy, şu değerlendirmelerde bulundu:
“Mısır ile Yunanistan arasında imzalanan Münhasır Ekonomik Bölge anlaşmasının uluslararası hukuka uygun olmadığı aşikar. Mısır ile Yunanistan arasında büyük bir alan var: Libya deniz alanı var, Türkiye’nin hakları var. Belki Yunanistan, Kıbrıs’ı da sahiplenerek bu anlaşmaya kalkışmış olabilir. Türkiye-Yunanistan bağlamında Doğu Akdeniz’e baktığımız zaman şunu görüyoruz: Bir yandan bu kadar uzun bir Akdeniz sahili olup da hiçbir şeyden istifade ettirilmemeye çalışılan bir Türkiye var. Öte yandan Türkiye’nin münhasır ekonomik bölgesi ile ilgili iddialarda bulunmaya çalışan bir Yunanistan var. Türkiye, Yunanistan ile bu anlaşmazlıklar nedeniyle Deniz Hukuk Sözleşmesine de taraf olmadı. Şu anda Yunanistan, güya Almanya’nın aracılığıyla Türkiye ile müzakereler yürütüyor. Ama aynı anda bu müzakereleri hiçe sayarak Mısır’la göstermelik bir anlaşma yapıyor. Yunanistan’ın ne yapmaya çalıştığı belli değil”.
Türkiye ile Yunanistan arasındaki Münhasır Ekonomik Bölge çekişmesinin nereye ulaşabileceği sorusuna Oktay Aksoy şöyle cevap verdi:
“Böyle durumlarda mahkemeye gitmek gerekir. Mahkeme de herhalde Avrupa Birliği olacak değil. Başka mahkemeler var. Olay, Birleşmiş Milletler çerçevesinde çözülmeye çalışılacaktır. Bakalım nasıl olacak, göreceğiz. Ama Türkiye’nin böyle bir şeyi kabullenmesine ve sesini çıkarmamasına imkan yok. Türkiye ile ilişkilerini pişmanlık düzeyinde ilerletmeye çalışan Yunanistan, Türkiye’nin büyük bir ülke olduğunu ve onunla tek başına baş edemeyeceğini, Avrupa Birliği’nin arkasında olması gerektiğini ve AB’nin Türkiye ile ilişkileri fazla önemsemeyen üyeleriyle bir pozisyon geliştirmeye çalışıyor. Umarım durum daha da kötüleşmez ve askeri müdahaleleri gerektiren noktaya gelmez. Türkiye, anlaşmazlıkları her zaman müzakereyle çözümlemeye çalışan bir ülke”.
Yunanistan ile Mısır arasında imzalanan anlaşmanın, Türkiye ile Libya Ulusal Mutabakat Hükümeti (UMH) arasında imzalanan Akdeniz’de Deniz Yetki Alanlarının Sınırlandırılmasına İlişkin Mutabakat Muhtırasına bir tepki olarak imzalanabileceğini kabul eden Oktay Aksoy, Yunanistan’ın, İtalya ve Mısır’la yetinmeyeceğini, bundan sonra Portekiz ve Macaristan gibi ülkelerle de bu tarz anlaşmaları imzalayabileceğini söyledi.
“Yunanistan, Mısır ile olduğu gibi İtalya ile denizden komşu. Ama Mısır’la yapılan anlaşma ile İtalya ile yapılan anlaşma, birbiriyle ilgisi olan anlaşmalar değil. Amaçları, kapsamları ve içerdikleri konuları farklı. Bundan sonra Yunanistan örneğin Portekiz ile deniz alanlarının sınırlandırılması hakkında bir anlaşma yapabilir. Hiçbir yararı olmasa da Atina herhalde bundan tatmin olacaktır. Veya denize sınırı olmayan Macaristan ile de böyle bir anlaşma yapabilir. Artık Yunan hayal gücü nereye kadar varırsa. Ama Türkiye hayal gücüyle değil, ayağı yere basarak gerçekçi politikalar yürütmeye çalışıyor. Türkiye, anlaşmazlıkları, gerginlikleri sonradan işin içinden çıkılmaz noktaya getirmeye gayret eden bir ülke değil. Göreceğiz, kim haklı, kim doğru yolda”.