Dış Ekonomik İlişkiler Kurulu (DEİK) / Türkiye-ABD İş Konseyi (TAİK), dördüncü Transatlantic Talks seminerinde ABD'li Senatör Lindsey Graham'ı konuk etti.
Moderatörlüğünü Louisiana eski Senatörü David Vitter'ın yaptığı ve DEİK Başkanı Nail Olpak ile TAİK Başkanı Mehmet Ali Yalçındağ'ın da katıldığı online seminerde, iki ülke arasındaki ekonomik, ticari ve stratejik konular konuşuldu.
'Huawei'ye karşı bir alternatife ihtiyacımız var'
ABD'li Senatör Lindsey Graham, "Afrika'da yeraltı zenginlikleri çok fazla ve yardıma ihtiyacı olan güzel insanlar var. Afrika'da enerji anlamında büyük sıkıntı var. Yüksek teknoloji bir gün Afrika'ya gelecek. Bu teknolojiyi ABD ve ABD'nin müttefiklerinin getirmesini istiyoruz; Çin'in değil. Bizim Huawei'ye karşı bir alternatife ihtiyacımız var. Sadece Avrupa'da ve dünyada değil, özellikle Afrika’da ihtiyacımız var" dedi.
Türkiye-ABD ilişkilerini daha sürdürülebilir hale getirmek istediklerini söyleyen Graham, şunları anlattı:
"Bana ABD-Türkiye ilişkilerini iyi yönde değiştirmek için yapılması gereken değişikliklik ne diye soracak olursanız bunun serbest ticaret anlaşması olduğunu söylerim. Ancak buna en büyük engelin S-400, F-35 ve Suriye sorunu olduğunu söyleyebilirim. Bu sorunları çözmemiz gerekiyor. Bu sorunları çözmeden Türkiye-ABD ilişkilerinin istenilen noktaya ulaşması zor görünüyor. Türkiye güvenilir bir müttefik. NATO müttefiki olarak pek çok yeri kuvvetlerini gönderdi.
Suriye'de kalıcı bir çözüm bulmak zorundayız. Şam'ın İran tarafından yönetilmesini istemiyoruz. Türkiye'nin Libya’da, Rusya tarafından desteklenen güçlerin varlığından duyduğu endişelerini biliyoruz; ben de bu konuda endişe duyuyorum. Trump yönetimi Türkiye ile serbest ticaret anlaşmasının temellerini atmak istiyor ama öncelikle bu sorunların çözüme kavuşması gerekiyor. İki ülkenin ekonomisi kaynaştıktan sonra Afrika'da çok efektif işler yapabilir. Türkiye ile Afrika'da Çin ürünlerine alternatif oluşturacak ve Çin'in etkisini kıracak işler yapmaktan daha güzel bir şey olamaz. Bu hedefe ulaşmak için ekonomilerimizi daha fazla kaynaştırmalıyız. Benim amacım bu."
'Türkiye çok yönlü bir ekonomiye sahip'
Pandemi sonrası süreçten de bahseden Graham, "Kovid-19 süreci boyunca insanların daha çok evden çalıştıklarına şahit olduk. Gelecekte yapay zeka iş yerlerinde daha fazla kullanılacak. Biz teknolojinin, merkezi bir yer olmadan çalışma imkanı sunduğunu gördük. Benim umudum tıbbi malzeme tedarik zincirinin Çin tarafından daha az kontrol edildiği bir düzen kurmak. Ben Türkiye’nin yerinde olsam, Çin’in ticaretteki ağırlığını kırmak için Amerika’ya yardım ederdim. Türkiye'nin Çin'e hangi alanlarda alternatif oluşturabileceğini iyi bilmemiz gerekiyor. Türkiye çok yönlü bir ekonomiye sahip. Sadece tıbbi malzemeler konusunda da değil, bizim Çin'e bağımlı olduğumuz diğer alanlar için de geçerli bu durum. Bu sebeple öncelikle bizim Türkiye'nin ticaretin bütün alanlarında Çin’in yerini alma potansiyelinin ne olduğunu iyi bilmemiz gerekiyor" şeklinde konuştu.
Çin'in NATO’nun askeri teknolojilerini 'çaldığını' iddia eden Graham, 'Çin’in sızmalarına karşı' NATO’nun askeri altyapılarını güçlendirmenin büyük bir adım olacağını anlattı.
Türk iş dünyasının 5G konusunda Huawei ile hareket etmeyeceğini düşündüğünü vurgulayan Graham, sözlerini şöyle sürdürdü:
"Amerika'ya bir müttefiğinin, arkasında Çin olan Huawei şirketi ile ekonomik anlaşma yapmasından daha çok neyin zarar vereceğini bilemiyorum. Dünyanın 5G teknolojisine yeterince alternatif üretmediğini biliyorum. Bu konuda alternatifleri oluşturmak için biraz zamana ihtiyacımız var. Biz Çin ile iyi ilişkiler kurmak istiyoruz ancak anlaşmaları ihlal eden, koronavirüs konusunda dünyaya yanlış bilgi veren ve bu sebeple ekonomiyi büyük zarara uğratan bir Çin ile bu çok zor. Türkiye’nin Çin’in NATO’nun altyapısına yapacağı sızmaları önlemek için yapacağı bütün girişimler tarafımızdan olumlu karşılanacaktır."