Finlandiya Dışişleri Bakanlığı’nın eski danışmanı, siyaset uzmanı ve yazar Jukka Seppinen, yeni kitabında, ülkesinin 1980’lı yılların sonlarında – 1990’lı yılların başlarında Karelya’yı alma fırsatına sahip olduğunu, ama dönemin Cumhurbaşkanı Mauno Koivisto’nun bu fırsattan yararlanamadığını iddia etti.
1990 yılında Sovyetler Birliği Komünist Partisi Merkez Komitesi’nin Baltık ülkelerine bağımsızlık tanımayı kabul ettiğini hatırlatan eski diplomat, aynı prensibe göre Karelya bölgesinin de Finlandiya’ya verilmesi olasılığının da değerlendirildiğini yazdı.
Ancak Koivisto’nun direnişi yüzünden konunun “uzadığını ve karmaşık hal aldığını” belirten Seppinen, Finlandiya Cumhurbaşkanı’nın tutumunu Boris Yeltsin döneminde de değiştirmediğini kaydetti. Yazar, dönemin Rusya Devlet Başkanı Yeltsin’in de Karelya’yı Finlandiya’ya verilmesine ilişkin görüşmeleri başlatmaya hazır olduğunu iddia etti.
'Finlandiya nüfusu küçük'
Koivisto’nun, görev süresi tamamlandıktan yıllar sonra, 2005 yılında, Karelya sorulduğunda, ülkesinin yeni topraklara ihtiyacı olmadığını belirterek, Finlandiya nüfusunun küçük olduğuna işaret ettiği aktarıldı.
Daha önce eski Rusya Dışişleri Bakan Yardımcısı Andrey Fedorov da 1990’lı yılların başlarında Yeltsin hükümetinin Karelya’nın Finlandiya’ya satılması konusunu görüştüğünü iddia etmiş, Yeltsin’in silah arkadaşı Gennadiy Burbulis iddiayı reddederek, “Böyle bir şey asla olmadı, olamaz da” demişti.
Sovyetler Birliği dağıldıktan sonra Rusya ve Finlandiya, Helsinki Nihai Senedi’ne uygun şekilde ortak sınırı koruma ve karşılıklı olarak toprak bütünlüğüne uyma konusunda anlaşmaya varmıştı. Daha sonra Finlandiya Dışişleri Bakanlığı, Rusya’ya yönelik toprak iddialarının olmadığını teyit etmişti.
Karelya’nın bir kısmı, Salla ve Petsamo (Peçenga) ilçeleri ile Finlandiya Körfezi’ndeki birkaç ada, Kış Savaşı (1939-1940) ve İkinci Dünya Savaşı sonuçlarına göre Sovyetler Birliği’ne geçmişti. Finlandiya, 1940 Moskova Barış Anlaşması ve 1947 Paris Barış Anlaşması’nı imzalayarak bu toprakların Sovyetler Birliği’ne geçişini tanımıştı.
Gorbaçov: Yeni öğrendim
Fin yazarının iddiasını değerlendiren Sovyetler Birliği’nin son Başkanı Mihail Gorbaçov, hükümetinin Karelya’yı Finlandiya’ya verme niyetinde olduğunu ilk kez duyduğunu söyledi. Gorbaçov, “Aslına bakılırsa bunu yeni öğrendim” dedi.
Diğer yandan dönemin hükümeti içinde bazı kişilerin, ona bilgi vermeden özel girişimde bulunmuş olabileceği ihtimalinin olduğunu dile getiren Gorbaçov, “Ben kesinlikle böyle bir şey yapmadım” ifadesini kullandı.