Koç Ünivesitesi’nden Prof. Ali Çarkoğlu, yeni tip koronavirüs (Kovid-19) salgınının ekonomik, sosyal ve siyasi etkilerini RS FM’de Atilla Güner’le Akşam Postası yayınında değerlendirdi. Çarkoğlu, Türkiye’de insanların sokağa çıkma yasağına neden uymadığını şu sözlerle yorumladı:
Ersin Kalaycıoğlu ile yaptığımız araştırmada insanlar birbirleriyle yüz yüze kontak kurma eğilimindeler. Avrupa ve batı demokrasilerinin pek çoğunda artık elektronik ortama dönmüşken, Türkiye’de henüz o aşamaya gelmiş durumda değil. Belki daha da önemlisi birinci derece yakınlarını günlük sıklıkta görme oranlara baktığımızda saha çalışmasına katılan 30 ülke içerisinde en yüksek oran bizde. Demek ki insanlar yakın ailelerinin yakınlarında oturuyorlar. Gelir olsa da olanak yok aslında o yüzden yine aileye bağımlı oluyorsunuz. Dolayısıyla aileler birlikte yaşıyorlar. Aynı apartman dairesinde yaşamak gecekondu çağrışımı yapıyor fakat aynı apartmanda olmasa da yürüyüş mesafesindedir çoğunlukla aileler. Anadolu da bu daha ağırlıklı olarak karşımıza çıkıyor.”
Olası bir sokağa çıkma yasağının ekonomik etkileri içinse Çarkoğlu, şu yorumu yaptı:
Öncelikle acil olan kişilere yardım elini uzatılması lazım. Burada unutulan bir kesim varsa o da göçmenler dediğimiz Suriyeli gibi dünyanın dört bir tarafından gelmiş yüz binlerce insan yaşıyor. Bu insanların bu tür kiriz zamanında çok daha kırılgan yapıya dönüşmeleri söz konusu. Pek çoğu tek göz odada 15 kişi yaşıyorlar. Bu tür salgının yayılması çok daha kolay oluyor. Bu tür kırılgan grupların iyi tespit edilip acil yardım ve sağlık yardımının götürülmesi şart. Kural tanımazlık bizi kriz anındaki toplumları böyle garip davranışlara ittirebilir. Bu tür özelliğe sahip toplumlara sıkıntıları bertaraf edecek kadar açık ve şeffaf bir şekilde bilgi vermek lazım. Bu bilgilerin gece saat 23’de veriliyor olması benim izlediğim kadarıyla bir tek Türkiye’de yapılan bir şey. Yurt dışında mahallesine kadar bilgi sahibi olunabiliyor. Türkiye’de neden olamıyor? Önlemler iciddiye almak için bilgi sahibi olmamanız daha iyi demeye getiriliyor ama ben bu kanaatte değilim. Rasyonel insanlar ne kadar çok ilgiye sahip olurlarsa o kadar daha doğru karar verme ihtimalleri artar diye düşüncesindeyim.”
“Dünyada yapılan ama biz de yapılmayan sahra hastanesi ve oda da insanların izole edilerek sağlık hizmetlerini alabilecekleri tesis planlaması dahi yok gibi geliyor. Nasıl oluyor da yapılmıyor merak içindeyim. İngiltere, Fransa ya da İspanya gibi ülkelerde planlamaya alındı. Türkiye’de yok ama bekliyoruz. İhtiyacımız olduğu zaman bugünden yarına yapılabilecek bir şey değil bu.”