Afganistan'da hükümetin taraf olmadığı ABD-Taliban barış anlaşması, hükümetle örgüt arasında mahkum-esir takası öngörüsünün gerçekleşip gerçekleşmeyeceği üzerinden tehlikeye girerken, kritik bir adım atıldı.
Takasla ilgili anlaşmazlığı aşmak için Afgan hükümetiyle Taliban arasında ilk görüşme gerçekleşirken, yeni tip koronavirüs (Kovid 19) nedeniyle Skype'a başvuruldu.
Afgan hükümetiyle Taliban arasında ABD-Taliban anlaşması sonrası ilk temas niteliğinde olan ama resmen barış görüşmelerinin başlaması anlamına gelmeyen videokonferans yoluyla buluşmada, takasın teknik ayrıntıları ele alındı.
2.5 saat süren sohbetin Skype aracılığıyla videokonferans yoluyla yapılması, Taliban’ın Afganistan'ı yönettiği dönemde Ortaçağ zihniyetiyle yarışması ve televizyonu, müziği yasaklaması, 2001 ABD işgaliyle devrildikten sonra da en çok eğitim-bilimle savaşması bakımından, sembolik önem taşıdığı yorumlarını beraberinde getirdi.
Geçen ay imzalanan ABD-Taliban barış anlaşmasının öngördüğü 5 bin Taliban mahkumu ile 1000 Afgan hükümeti yetkilisi esirin takas edilmesi, pek çok ihtilaftan ötürü gerçekleşmesi en zor maddeye dönüşmüştü.
Dün Skype aracılığıyla ilk görüşmenin ardından ABD'nin Afganistan Özel Temsilcisi Zalmay Halilzad "İki tarafından esirleri serbest bırakması, barış sürecinde önemli bir adım" diye tweetledi.
Koronavirüs pandemisinin esirlerin bırakılmasını 'daha acil bir mesele' haline getirdiği uyarısını yapan Halilzad, "Tüm taraflar, şiddetin azaltılması, Afganlar arası müzakereler, geniş çaplı kalıcı ateşkese güçlü bağlılıklarını aktardı" dedi. Sonraki görüşmenin iki gün içinde yapılacağını duyurdu.
Aynı gün Afganistan'da teyit edilmiş 34 koronavirüs vakası içinden ilk ölüm açıklandı.
Afganistan'da eylülde düzenlenmiş olan seçimler iki devlet başkanı ilanıyla sonuçlanırken, barış sürecinin akıbeti açısından önem yaşayan esir takasının gerçekleşip gerçekleşmeyeceği meçhul.
O bakımdan ABD Dışişleri Bakanı Mike Pompeo, koronavirüs nedneniyle yurtdışı ziyaretlerin iptal olduğu dönemde, Afganistan'a çıkarma yaptı.
Başkent Kabil'e giden Pompeo, Taliban ile varılan barış anlaşmasının sekteye uğramaması ve Afganlar arası müzakerelerin resmen başlaması için acil temaslara geçti.
Afganistan'da hem Devlet Başkanı Eşref Gani hem de rakibi Abdullah Abdullah seçimler sonrası kendisini galip ilan etti. Pompeo her iki siyasetçiyle görüşüp bir orta yol bulmak ve meseleyi çözmek çabasında. Bu arada anlaşma uyarınca ABD ve NATO askerlerinin Afganistan'dan çekilme süreci başladı.