Kongre'nin alt kanadı Temsilciler Meclisi'nin Adalet Komisyonu'nun eski Beyaz Saray Danışmanı Donald McGahn'ın ifade vermesi için açtığı davada federal yargıç, McGahn'ın celbe icabet etmesi ve ifade vermesi gerektiğine hükmetti.
Dava, danışmanın 2016 ABD başkanlık seçimlerine Rusya'nın müdahale ettiği iddiasıyla ilgili bir soruşturmada ifade vermesi talebiyle açılmıştı.
Azil soruşturmasını etkileyecek
Ama federal yargıcın kararının, Başkan Donald Trump hakkında Demokrat Partililerin çoğunlukta olduğu Temsilciler Meclisi'nde açılan azil soruşturmasını etkilemesi bekleniyor.
Güçlerin ayrılığı ilkesi lehine
Zira ABD Başkanı'nın danışmanlarının Kongre'nin bilgi alma taleplerinden mutlak dokunulmazlığı olup olmadığı açısından önem arz eden davada, federal yargıç, Trump yönetiminin dokunulmazlık iddiasını geri çevirdi.
Trump yönetiminin içinden tanık çağırmanın önünü açan karar, yürütme-yasama-yargı arasındaki güçlerin ayrılığı ilkesini de güçlendirdi.
Temyize gidecek
Adalet Bakanlığı, kararı temyize götüreceğini açıkladı.
Görevinden Ekim 2018'de ayrılmış bulunan McGahn'dan mayısta Temsilciler Meclisi Adalet Komisyonu'nun karşısına çıkıp Trump'ın (artık kapanmış bulunan) Rus müdahalesiyle ilgili Mueller soruşturmasını engelleme girişimleriyle ilgili soruları yanıtlaması talep edilmişti.
Trump'ın Mueller'ın soruşturmadan çekilmesi için uğraşıp uğraşmadığını öğrenmek için McGahn'ın ifadesine başvurmak isteyen Demokrat Partililer, böylelikle azil soruşturmasında Trump'ın adaleti engellediği kozunu öne sürmeye çalışıyor.
McGahn'ın talebi yerine getirmesi gerektiğine karar veren Yargıç Ketanji Brown Jackson, bunu "Kimse yasaların üzerinde değildir" diye gerekçelendirdi.
Yargıç Jackson, 120 sayfalık açıklamasında "Yürütme kolu yıllardır ne kadar çok dokunulmazlık iddiasında bulunmuş, hatta Başkan yürütme yetkililerine itaatsizlik emri vermiş olsa da, yürütme kolu yetkilileri Kongre'deki zorunlu süreçlerden tümüyle dokunulmaz değildir" dedi.
Başkan'ın danışmanlarının Kongre celplerine karşılık vermesini durdurma yetkisinin bulunmadığını belirten Yargıç Jackson, "Başkanlar kral değildir" vurgusu yaptı. "Hiç kimse, yürütme erkinin başı bile olsa, yasanın üzerinde değildir" diye altını çizdi.
Trump'a Kongre'ye karşı mücadelesinde darbe vuran karar, ABD Başkanı aleyhine kritik isimlerin tanıklık yapmasının önünü açabilir.
Azil süreci ve Demokratların yürüttüğü diğer soruşturmalarla işbirliği yapmayan Trump yönetimi, aynı zamanda Beyaz Saray çalışanlarına da mahkeme celplerine uymamaları talimatını veriyor.
Azil soruşturmasının merkezinde, 25 Temmuz'daki Trump-Ukrayna Devlet Başkanı Vladimir Zelensky telefon görüşmesi var.
Telefon konuşmasının zabıtları, Trump'ın 2020 başkanlık seçimindeki Demokrat Partili rakibi Joe Biden ile oğlu Hunter Biden hakkında Ukrayna'daki ispatlanmamış yolsuzluk iddialarını Zelensky'den soruşturmasını istediğini gösteriyor.