Parlamenter sistemde olduğu gibi Cumhurbaşkanlığı Hükümet Sistemi’nde de milletvekillerinin hükümeti denetleme yollarından biri de yazılı soru önergeleri.
Anayasa ve İçtüzüğe göre milletvekilleri tarafından verilen yazılı soru önergelerinin TBMM Başkanlığı, Cumhurbaşkanı yardımcıları ya da bakanlar tarafından 15 gün içinde cevaplandırılması gerekiyor. Milletvekilleri ise sorularına yanıt alamamaktan şikayetçi.
CHP Zonguldak Milletvekili Deniz Yavuzyılmaz, soru önergelerine yanıt verilmemesini Meclis gündemine taşıdı. Yavuzyılmaz, TBMM Başkanı Mustafa Şentop’un yanıtlaması istemiyle verdiği önergede, “27. Dönem 1.ve 2. Yasama yılında toplam kaç yazılı soru önergesi başkanlığınıza ulaşmıştır. Bu önergelerden kaç tanesi muhatabınca yanıtlanmıştır? Kaç tanesi yanıtlanmamıştır?” diye sordu.
24 Ekim tarihi itibariyle 19 bin 315 soru önergesi
Önergeye yanıt TBMM Başkanvekili AK Partili Sadi Bilgiç’ten geldi. Bilgiç, 27. Yasama Dönemi 1 ve 2. yasama yıllarında Cumhurbaşkanı Yardımcısı veya bakanlara yöneltilmiş olup 24.10.2019 tarihi itibariyle TBMM Başkanlığı'nca işleme alınan soru önergesi sayısının 19 bin 315 olduğunu bildirdi.
10 bin 768 önerge cevaplanmadı
Bu önergelerden 3’ünün Gelen Kağıtlara girdikten sonra soru sahibi milletvekili tarafından geri alındığını vurgulayan Bilgiç, "Önergelerden 1.639’u süresi içinde, 6.256’sı süresi geçtikten sonra cevaplandırılmış, 10.768’i ise henüz cevaplandırılmamıştır. 649 yazılı soru önergesi işlemdedir” dedi.
En fazla önerge CHP'den
TBMM Başkanvekili Sadi Bilgiç’in verdiği bilgiye göre; 24 Ekim tarihi itibariyle CHP milletvekilleri tarafından verilen soru önergesi 14 bin 456 oldu. Bu önergelerden 3’ünü CHP’li vekiller geri aldı. Önergelerden 1.342’si süresi içinde, 5.079’u süresi geçtikten sonra cevaplandı. Önergelerden 7.695”i cevaplanmadı, 337’si ise işlemde cevaplanmayı bekliyor.
İYİ Parti’den verilen 1.493 önergenin 113’ü süresi içinde, 561’i süresi geçtikten sonra cevaplandı, 737 önerge cevapsız bırakıldı, 82 önerge ise işlemde cevap verilmesini bekliyor.
Saadet Partisi milletvekilleri tarafından verilen 71 önergeden 5’i süresi içinde, 33 süresi geçtikten sonra cevaplandırıldı, 32 önergeye cevap verilmedi, 1 önerge ise işlemde, TİP milletvekilleri 8 önerge verdi. Bu önergelerden 4’ü serisi içinde 4’de de süresi geçtikten sonra cevaplandırıldı.
DP’den gelen 3 önergenin 1’ine süresi içinde 2’sine süresi geçtikten sonra cevap verildi. Bağımsız milletvekillerinden gelen 14 önergenin ise 2’si süresi içinde, 7’si süresi geçtikten sonra cevaplandı. Bağımız vekillerin 5 önergesine ise cevap verilmedi.
Bakanlara 'süresi içinde cevaplayın' uyarısı
TBMM Başkanvekili Sadi Bilgiç, Anayasa ve İçtüzük uyarınca yazılı soruların Cumhurbaşkanı Yardımcıları veya bakan tarafından gönderildiği tarihten itibaren 15 gün içinde cevaplandırılması gerektiğini, yazılı soru önergelerinin süresi içinde cevaplandırılmadığının da Gelen Kağıtlar Listesi’nde ilan edilerek bu durumun Cumhurbaşkanı yardımcısına veya bakanlara gönderildiğini kaydetti. Bilgiç, şöyle dedi:
“Bu kapsamda, Cumhurbaşkanı Yardımcısı veya bakanlara yöneltilmiş olan 17.024 yazılı soru önergesinin süresi içinde cevaplandırılmadığı 42 ayrı gelen kağıt listesinde ilan edilmiş ve bu durum 107 ayrı yazı ile önerge muhataplarına bildirilmiştir. Diğer taraftan önceki yasama dönemlerinde olduğu gibi bu yasama döneminde de Başkanlığımızca 26.10.2018 ve 05.07.2019 tarihlerinde Cumhurbaşkanı Yardımcılığı ile bakanlıklara yazılı soru önergelerinin cevaplandırılma durumunu gösteren yazı yazılmış ve yazılarda yazılı soru önergelerine süresi içinde cevap verilmesi ve verilecek cevapların TBMM’nin saygınlığına uygun olacak şekilde soruları tam olarak karşılayan, yeterli ve tatminkar nitelikte hazırlanması hususu iletilmiştir.”