Rusya, Sovyetler Birliği’yle ‘yasal bağlarını’ koparıyor: Anlamını yitiren kanunlar ‘giyotine gönderilecek’

Kanepelerin ve tüylü halıların kullanımını siyasi göçmenlerin mallarına el koyulmasına imkân tanıyan eski Sovyet kanunları, yıllar boyunca Rusya’nın gelişimine mani oldu. Ancak Rus hükümeti, günün şartlarına uymayan 20 bin yasanın yürürlükten kaldırılması için kolları sıvadı.

Rusya Başbakanı Dmitry Medvedev, ‘giyotin usulü’ denilen yöntemle, lüzumsuz ve etkisiz kanunların kaldırılması talimatını verdi. Bu kapsamda 1917 yılından 1991 yılına kadar Sovyetler Birliği ve Sovyet Rusya’da yürürlüğü girmiş pek çok yasak, 2020 yılından itibaren yürürlükten kaldırılacak.

Giyotin usulü, düşürülemeyen ama parlamentoda kanun çıkarmak için yeterli çoğunluğa sahip olmayan bir hükümetin kanun çıkarabilmesini sağlayan bir yöntem. Bu usul neticesinde Rusya’nın dört bir yanındaki iş yerlerinde kanepe ve tüylü halılar kullanılabilir hale gelecek. Zira geçtiğimiz 60 yıl boyunca iş yerlerine söz konusu eşyaları koyanların, teknik olarak yasaları ihlal ettiği kabul ediliyordu. Zira 1958 yılında Rusya Sovyet Federatif Sosyalist Cumhuriyeti (RSFSC) Bakanlar Kurulu; gösterişle mücadele etmek adına kamu kurum ve kuruluşlarında dekorasyon amacıyla yumuşak mobilyalarla beraber yün ve ipekten dokunmuş kumaşların kullanılmasını yasaklamıştı.

Yürürlükten kaldırılacak olan yasalardan birisi de 1927 yılında yürürlüğe girmiş olan ‘mülk zapt ve istimlak yasası’. Bu yasa kapsamında hükümet, siyasi gerekçelerle ülkeden ayrılan vatandaşların mal varlıklarına el koyabiliyordu. Bu kapsamda pek çok göçmen el koyma işlemi gerçekleşmeden evvel ülkelerine dönerlerse mal varlıklarını koruyabiliyordu. Ancak Joseph Stalin dönemindeki karşıt görüşlülerin tasfiyesi durumu göz önünde bulundurulduğunda, pek çok kişi bu yasal boşluktan faydalanamıyordu.

Sovyetler Birliği’ndeki tüm ürünler, hatta ekmek bile GOST standartlarına (devlet standartlarına) uygun olarak üretilmek durumundaydı. Tahıl Ürünleri Bakanlığı’nın 1990 yılında yürürlüğe koyduğu düzenlemede, her çeşit ekmek somununun üzerine atılacak kesik sayısı dahi belirlenmişti. Ancak bu yılın şubat ayından itibaren, Rus fırıncılar yasaları ihlal etme kaygısı gütmeksizin ürettikleri ekmeklerin üzerine istedikleri kadar kesik atabilecek.

RSFSC Halk Komiserleri Konseyi’nin 1917 yılında gerçekleşen Bolşevik Devrimi’nden hemen sonra imzaladığı karara göre, günlük 8 saat, haftada 48 saat çalışma programı belirlenmişti. Ancak bu yasa da haftalık çalışma saatinin 40 saati geçemeyeceğini öngören İşçi Yasası’na aykırı olduğu için ‘bıçak altına girecek.’

Yürürlükten kaldırılacak yasalardan birisi de, Sovyet gerçekleriyle oldukça özdeşleşmiş bir durum. 1926 yılında yürürlüğe giren bu yasa kapsamında memur çocukları ve işçi çocuklarının üniversite başvurularında eşit olarak değerlendirilmesi öngörülüyor. Ancak neredeyse 100 yıl sonra bile, neden üniversite başvurularında en başından böyle bir ayrımın yapıldığını anlamak güç.

Hükümet, bu yılın sonuna dek giyotin usulüyle yürürlükten kaldıracağı Sovyet yasalarının listesini oluşturacak.