GÖK: KELİMELERİN ANLAMLARI ZAMAN İÇİNDE DEĞİŞMİŞ
Oğulcan Gök, “Yapay zekâ tabanlı bir algoritma geliştirdik. Bu algoritma yardımıyla 1950’den bu yana ‘Billboard Top 100’ şarkılarını inceledik. Şarkılarda kullanılan kelime ve deyimlerin uğradığı değişimler, insanların en çok nelerden etkilendiği, toplumdaki ruhsal durumların nasıl şekillendiği gibi konular derin öğrenme metoduyla gün yüzüne çıkarmayı hedefledik.
Algoritmanın kelimeleri birer vektör haline getirip, anlam olarak birbirine yakın vektörlerin birbirine yakın, olmayanların ise birbirine uzak konumlaması üzerine kurulu.
‘Word2vec’ algoritması ile yaptığımız çalışmada gördük ki aynı kelimelerin taşıdığı anlam, toplumun o dönemdeki sosyokültürel duruşuna göre değişebiliyor. Yaşanan gelişmeler ve travmalar, kelimelerin toplumsal algısını ve kullanılış biçimini kökünden değiştiriyor. 70’lerde ‘gay’ kelimesi ‘neşeli insanlar’ olarak görülürken 80’lerde tablo değişmiş. 80’lerde kötü bir anlam taşıyan ‘uyuşturucu’ kelimesi, 90’ların gelip çatmasıyla birlikte ‘gülümseme’ algısı yaratmaya başlamış” ifadelerini kullandı.
Tuğba Yıldız ise “Yapay zekâ ve derin öğrenme gibi teknolojik gelişmeler hayatın her alanında insanlara yardımcı oluyor. Biz de tüm bu çalışmaların sosyolojik olarak nasıl değerlendirilebileceğini, toplumsal davranışları nasıl tespit ve kategorize edebileceğini görmek istedik. Yürüttüğümüz projede topladığımız şarkı sözleri üzerinden kelime öbeklerinin jenerasyonlar boyunca ne gibi anlam değişikliklerine uğradığını inceledik. Şarkılar bu noktada toplumsal eğilimleri yansıtma niteliğiyle bizim için önemli bir çalışma zemini oluşturdu. Yola çıkarken çalışma sınırımızı dönemin ruhunu en iyi yansıttığına inandığımız hit parçalarla sınırlandırdık. Önümüzdeki dönemde kitap, film ve hatta blog gibi toplumsal etkilerin daha iyi gözlemlenebileceği mecralara da odaklanmak istiyoruz” şeklinde konuştu.