20. yüzyılın efsane dansçısı ve casusu Mata Hari

Asıl ismi Margaretha Geetruide Zelle olan Mata Hari, 1876 yılında Hollandalı bir işadamının kızı olarak doğdu.

18 yaşındayken Hollanda ordusunda görevli İskoç asıllı bir subay ile evlendi. Kocasının vazifesi sebebiyle bir müddet Amsterdam’da, bir süre de Endonezya'nın Java Adasında kaldı.

Hollanda’ya dönüşünde Mata Hari kocasından ayrılarak Paris’ e yerleşti. Kendi başına kalan ve paraya ihtiyacı olan Hari, Paris salonlarında gösteriler yapan dansçı kariyerine başladı. Java tapınak dansından uyarladığı erotik dansı ve yarı çıplak sergilediği gösteri sayesinde kısa sürede Paris'in diline düştü. Zamanının en yüksek ücretli dansçılarından biri oldu. Şöhreti Paris'in dışına çıkıp Londra, Viyana, Berlin ve Roma gibi Avrupa’nın önemli şehirlerine yayıldı. Buralarda ilgili devletlerin hükümetlerinde görev yapan önemli kişilerle yakınlık kurdu.

13 Mart 1905'te Mata Hari, Paris'teki Guimet Müzesi'nde düzenlenen seçkin bir davette Hintlerin mukaddes danslarını canlandırdı. Orada bulunanlar yalnız güzelliğine karşı hayran olmakla kalmayıp, derin bilgisini de hayretle karşıladı.

1. Dünya Savaşı başladığında Mata Hari Berlin'deydi. Dansı, aşkları ve savurgan hayat tarzı onu zamanının en kötü şöhretli kadınlarından biri yaptı. Savaşın başlamasıyla işleri durgunlaşan Mata Hari, casusluğa başladı. Fransız, İngiliz, Rus subay ve devlet adamlarından topladığı çok gizli askerî bilgileri kızına yazılmış masum mektuplar halinde özel diplomatik kurye ile Paris'ten Almanlara ulaştırıyordu.

Hari, Alman askeri ve denizcilik istihbarat başkanlarıyla toplantılara katıldığı Madrid'den Paris'e döndükten sonra, 13 Şubat 1917'de tutuklandı. Yıllardır hakkında toplanan belgelerin en önemlisi, son Madrid seyahatinde Madrid elçiliğinden Alman askerî merkezine kendi kodu ile gönderdiği ve yolda ele geçirilen telgraftı.

Mata Hari, 24 Temmuz 1917 tarihinde hakim karşısına çıktı. Askeri bilgilere ulaşmak için cinsel kimliğini kullandığı, değerli bilgileri Almanlara verdiği ve binlerce müttefik askerin hayatını kaybetmesine neden olduğu iddia edildi. Kendisine yöneltilen tüm suçlamaları reddeden Mata Hari, kuvvetli delil bulunamamasına rağmen idama mahkum edildi. Fotoğrafta: Mata Hari, tutuklandığı 13 Şubat 1917 tarihinde.

15 Ekim 1917 tarihinde idama giderken gayet soğukkanlı olan Mata Hari, "Bu Fransızlar beni öldürmekle ne kazanacaklar, savaşı mı kazanacaklar?" diye yanındakilere dert yandı. Kurşuna dizilirken gözlerini bağlatmayarak kendisine kurşun sıkmaya hazırlanan askerlere büyük bir cesaret dersi verdi. Kimi söylentilere göre Hari'nin bu davranışından ötürü bazı askerler onu vurmaktan vazgeçmişti ancak bu yine de Hari'nin ölümüne engel olamadı. Fotoğrafta: 1920'de çekilen Mata Hari hayatını konu alan filmden bir kare.

Hari'nin ölüsüne kimse sahip çıkmadığı için cesedi Paris Üniversitesi Tıp Fakültesinde bir teşrih odasına konulmuştu. 2000 yılında Hari'nin mumyalaştırılmış başı, kimlikleri hala tespit edilememiş kişiler tarafından çalındı.

Hollanda'nın Leeuwarden kentindeki Mata Hari heykeli.