Geriye sadece resimleri kaldı: Yok olmuş tarihi ve doğal yerler

Bamyan Vadisi Buda heykelleri, 4. ve 5. yüzyıllarda Bamyan vadisinde tepelerinde içindeki oyuklara yapılmış dev iki heykeldir. Boyları 35 ve 53 metre olan iki heykel, Afganistan'ın Budist dönemlerine ait en önemli kalıntılardandır. Fotoğrafta: Bamyan Vadisi Buda heykellerinden biri, 1997 yılı.

Budda heykelleri Mart 2001'de Taliban tarafından dinamitlerle yok edilmiştir. Bamyan Budaları yıllardır Müslüman olan ülkenin tarihi ve kültürel zenginliğinin önemli parçalarından biriyken Taliban’ın bu sanat eserlerine zarar verişi halkı da dehşete düşürmüştür. Japonya ve İsviçre gibi birçok ülke heykellerin yeniden inşası çalışmalar yapmaktadır. Fotoğrafta: Buda heykellerinin artık olmadığı Bamyan Vadisi görüntüsü, 2010 yılı.

Suriye'nin Palmira kentinde M.S. 17 yılında inşa edilen Baalşamin Tapınağı, yıkılmadan önce antik kentin en iyi korunmuş yapılarından biriydi. Baalşamin Tapınağı, Fenikelilerin fırtına ve gökyüzü tanrısına adanmıştı. Sütunlarında ise Yunanca ve Palmira yazıları bulunuyordu.

IŞİD teröristleri, Baalşamin Tapınağı'nı 2015 yılının Ağustos ayında patlattı. Suriye hükümeti, UNESCO Dünya Miras Listesi'nde yer alan tapınağı yeniden inşa etme çalışmalarını 2019 yılının Temmuz ayına doğru tamamlamayı planlıyor.

Ulusal Parklar Müdürlüğü Direktörü Songtam Suksawang, "Her ay değerlendirmelerde bulunduk ve ekolojik sistemin, günlük 5 bine varan ziyaretçi ile turizmden ciddi şekilde zarar gördüğünü belirledik" dedi. Geçici süreyle kapatılarak bir iyileşme sağlanmasının "imkansız" olduğuna işaret eden Songtam, "Koyu iyileştirmek ve rehabilite etmek çok zor çünkü koyu kaplayan bitkilerin yanı sıra koydaki kumsal da tamamen yok oldu." ifadelerine yer verdi. Fotoğrafta: Maya Koyu'nun 2017 yılındaki görünümü.

Başrolünde Leonardo DiCaprio'nun oynadığı 2000 yapımı "The Beach" (Kumsal) filmiyle ünlenen Tayland'ın Ko Phi Phi Leh Adası'ndaki Maya Koyu, çok sayıda turistin neden olduğu ekolojik zarardan ötürü süresiz kapatıldı. Taylandlı yetkililer, her gün gelen binlerce ziyaretçinin verdiği tahribatın artmasına bağlı olarak, 2018 yılının Ekim ayında askıya alınan koydaki turizm yasağının, ekosistem normale dönene kadar devam edeceğini duyurdu.

Bolivya'nın fiili başkenti La Paz'ın hemen dibinde göğe yükselen Çakaltaya, yerli dilinde "Rüzgarların buluştuğu yer", anlamına geliyor. Çakalataya'nın üzerinde her mevsim bembeyaz bir gelinlik gibi duran 18 bin yıllık buzulu, yaklaşık 10 yıl önce tümüyle eridi. Fotoğrafta: Çakaltaya buzulunun 2005 yılındaki görünümü.

Çakaltaya Buzulu'nun erimesi sonucu And Dağları platosunda yaşayan 80 milyon kişi susuzluk tehlikesi yaşıyor. Barajların çalışmaması nedeniyle bu insanlar ayrıca enerji sorunu ile de karşı karşıya. Fotoğrafta: Buzulun 2009 yılındaki hali.