DÜNYA

ABD'nin Dream Chaser uzay uçağının tasarımı, Sovyetler'in 40 yıl önceki BOR-4 uçağı ile neredeyse aynı

ABD merkezli uzay sistemleri şirketi Sierra Nevada, Dream Chaser projesi kapsamında ürettiği uzay aracının NASA'nın karada ve havada performans testlerini geçtiğini duyurdu. Uçağın tasarımı ise 40 yıl önceki Sovyet BOR-4 uzay uçağınınkiyle neredeyse tamamen aynı.
Sitede oku

Kuzey Kutbu üzerinde Moskova'dan ABD'ye ilk inişsiz uçuş gerçekleştiren Sovyet pilot Çkalov, 115 yaşında
Sierra Nevada'nın geliştirdiği yedi kişilik Dream Chaser uzay uçağı, NASA'nın testlerini geçti. İlk uçuşunu 2021 yılında gerçekleştirmesi planlanan uçak uzay limanlarına, ticari havalimanlarına iniş yapabiliyor, Uluslararası Uzay İstasyonu'na (UUİ) kendi kendine kargo götürebilme özelliklerine sahip.

Şirket yetkilisi John Curry, testleri ekip için büyük bir başarı olduğunu, Dream Chaser'ı böylece karadan hareket ettirebileceklerini öğrendiklerini ifade etti. Şirket iki yıl sonra uzay aracı ile en az altı uçuş gerçekleştirerek, UUİ'ye Atlas V veya Ariana 5 roketleri ile ekipman ve yük götürecek. UUİ'den de bazı hassas malzemeleri de Dünya'ya getirecek.

Ne var ki, Dream Chaser'ın bunlardan başka bir özelliği de var: Sovyetler Birliği döneminde 1970'lerde tasarımına başlanan BOR-4 uzay uçağına görsel olarak çok benzemesi. İki aracın tasarımları neredeyse aynı.

Sovyet bilim insanları BOR-4 uzay uçağını (İnsansız yörünge uzay uçağı-4) Buran uzay mekiği için ısı kalkanı teknolojisini test etmek için tasarlamaya başlamıştı.

Kapustin Yar füze fırlatma ve geliştirme bölgesinden 1982-1984 yılları arasında dört adet BOR-4 uzay uçağı yörüngeye gönderilmişti. Uçaklar daha sonra Hint Okyanusu ve Karadeniz'de düzenleme çalışmaları için Dünya'ya geri dönmüştü.

BOR-4 uçağı

Çin’in Sovyet menşeili dev filosu ABD’yi şaşırttı
Numune uçak, Hint Okyanusu yakınlarındaki Cocos adalarındaki çalışmalar sırasında Avustralya Hava Kuvvetleri tarafından fark edilmiş, Batı istihbaratı ve uzay mühendisleri görüntüleri Haziran 1982'de almıştı. Daha sonra uçağın görüntüleri Batı ordusuna, uzay kitap ve dergilerine yayılmıştı.

BOR-4 uçağı, daha önce geliştirilen Spiral isimli yörünge uçağının bir devamı niteliğindeydi. Spiral uçağı 1960'lı yılların ortalarında, ABD'nin Boeing X-20 uzay keşif uçağı programına karşı geliştirilmeye başlanmıştı. Dönemin ABD Başkanı Ronald Reagan 1980'li yılların ortalarında Washington'ın Sovyetlerin uzaydaki caydırıcı silahlarını etkisiz hale getirebilecek bir füze savunma sistemi geliştireceğini duyurmasının ardından, Sovyet mühendisler Buran uzay mekiğine nükleer yüklü 15 BOR uçağı yerleştirme planı geliştirmişti. Böylelikle ABD'nin füze savunma sistemi faydasız hale gelecekti.

Sierra Nevada Şirketi ortaklarından Mark Sirangelo, 2005 yılında Rusya'ya gelmiş ve BOR-4 projesinde çalışan mühendislerle bir araya gelmişti. Sirangelo, mühendislere fikilerinin ABD'nin Dream Chaser programında yaşadığını söylemişti. Washington Post'un 2016'daki bir haberine göre, Sirangelo, Dream Chaser uçtuğunda içinde Rus mühendislerin isimlerinin bulunduğu bir listeyi taşıyacağı sözü vermişti.

Yorum yaz