Cumhuriyet'ten Mustafa Çakır'ın haberine göre, Türkiye'nin yıllardır ayçiçeği tohumu, yağı ve küspesinde ithalatçı konumunda bulunduğuna dikkat çeken CHP Tarım Politikaları Başkan Yardımcısı Oktay Sarıbal, "AKP'nin iktidar olduğu günden beri ayçiçeği tohum ithalatına 5.1 milyar dolar, ham yağ ithalatına 8.7 milyar dolar, rafine yağa 182 milyon dolar ve küspeye 1.8 milyar dolar para ödedik" dedi.
Son 15 yılda toplam 15.8 milyar doların ayçiçeği ithalatına gittiğini belirten Sarıbal, hazırladığı Ayçiçeği Raporu'nda, bu ithalatın bugünkü kurla birlikte 84 milyar TL'ye çıktığına vurgu yaptı.
Sarıbal'ın hazırladığı rapordan öne çıkanlar şöyle.
— Türkiye, yağlık ayçiçeği tohumu ithalatında birinci sırada yer alıyor. Oysa Türkiye'deki yağlı tohumlu bitkiler, ekim alanı ve üretimi bakımından birinci sırada.
— 2017'de dekar başına yaklaşık 332 TL olan yağlık ayçiçek tohumu üretim maliyeti, 2018'de yüzde 40'lık artış göstererek 464 liraya yükseldi.
— Yağ bitkileri üretimiyle ilgili istikrarlı bir planlamanın yapılmaması, mevcut üretim potansiyelinden yeterince yararlanılamamasına ve dışa bağımlılığının artmasına sebep oluyor.
— Bosna Hersek'ten ithal edilen sıfır gümrüklü ham ve rafine ayçiçeği yağı ithalatı, sektörde fiyat dengesizliğine yol açtı.
— Yurt içinde üreticinin yağlı tohumu 2.5 liradan alıcı bulurken yurt dışından 2.5-3 TL'ye ithalat yapılıyor.
— Türkiye, ayçiçek yağının yüzde 70'ini ithal ediyor. 2030'a kadar iyi bir politika uygulanırsa 15.6 milyar dolar para ülkede kalır. Ayçiçeği kırım tesislerinin çalışma kapasitesi yüzde 80'in üzerine çıkarılmalı.