Adnan Akgün: Kota bu şekilde kalkmaz

İnternet kotası neredeyse internetin hızlandığı 2000'li yılları başından bu yana herkesin derdi. Limitsiz adıyla satılan ancak içinde adil bir kullanım kota noktası olan internet paketleri uzun yıllar kullanıcıların kafalarını karıştırdı. Ardından 2016 yılında kotaların 2019 yılı başlangıcında kalkacağı dile getirildi ve bunun için çalışmalar hızlandırıldı. Ancak kotalar nasıl kaldırılacak, gerçekten kalkacak mı ve bunları kaldırmak doğru mu gibi sorular daha çok sorulur oldu. Telekomünikasyon sektöründe rekabet ve uyum danışmanlığı yapan Adnan Akgün, Yeni Şeyler Rehberi programında kotanın bu şekilde kaldırılamayacağını dile getirdi:

‘AKN'NİN KALKMAYACAĞINI DÜŞÜNÜYORUM'

"Bir kota var. Bu dolduğunda internet hızınızda bir yavaşlama oluyor. İşletmeciler bunu limitsiz internet diye pazarlıyorlar. Bunun arkasındaki teknik ve ekonomik gerekçeyi açıklamak gerekirse: Sadece ülkemizde uygulanan bir satış tekniği değil bu. Tüm dünyada aşağı yukarı böyle uygulanıyor. Evinize su tesisatı geliyor, apartmandaki bir kişi diğerlerine göre daha çok su tüketiyor. Bu yüzden diğerlerine su eksik geliyor. Bunu engellemek için çok kullananların diğerlerinin önüne geçmemesi için önlemler alınıyor.

Bu düzenlemenin birinci maddesinde tüketicilerin ne şekilde bilgilendirileceğine dair açıklamalar var. Düzenleyici otorite, tüketicilerin doğru bilgilendirilmesini sağlamak istiyor. Ama Türkiye'deki internet erişim hizmetlerinin gelişimine bakmak lazım. Eskiden kotalar vardı, onlar bitince bir daha giremiyordunuz internete. Sonra DSL ve kablolu teknolojilerle birlikte sürekli ağlanmaya başladık. Yerleşik işletmeciye karşı rekabete girenler alternatif hizmetler oluşturmaya başladılar Adil Kullanım Kotalı paketler gibi. Bu tarifelerin fiyatlandırma yapısını oluşturmak için AKN oluşturma gerekliliği hasıl oldu. Bu, yurt dışında böyle olmadı: Tarifeler sınırsızken düzenleyici otoriteler adil kullanımı bir araç olarak kullandı.

Düzenleyici kurumun bırakınız yapsınlar bırakınız geçsinler söylemini bırakmasını kişisel olarak doğru bulmuyorum. Bunlar belirli ihtiyaçlara yönelik ortaya çıkıyor, ticaret bunları gerektiriyor. Düzenleyici otoritenin yapamazsınız demesi çok açık bir tüketici mağduriyeti varsa o koşullarda söylemesi gerek. Tüketiciler için işletmeciler için iyi mi olacak onu tartışmak lazım.

Bu düzenleme işletmecilere adil kullanım noktalı paketler sunmama gerekliliği getiriyor. Ya kotalı paketler sunacak ya da limitsiz. Adil kullanım kotası gerçekten kalktı mı kalkmadı mı diye bakmak lazım gerçek anlamda. Türk Telekom'un uygulamasında fiilen değişen bir şey olmadığını görüyoruz: Biraz daha hızlandırılmış bir internet vermeye devam ediyorlar. Adil kullanım noktası kalkıyor denmesi gerekmiyordu, limitsiz AKN'li paketlerin hızları biraz daha artırılacak denebilirdi. Bu paketlere bakarak adil kullanım noktasının kalkmadığını düşünüyorum.

BTK'nın bu yaklaşımı seçenekleri azaltmak anlamına geliyor. Bu düzenleme 2016 yılının sonuna ait. O zamanki ekonomik durum ve siyasi konjonktür çok farklıydı. Düzenlemecinin niyetinin iyi olduğunu anlıyoruz. Niyet iyi olsa da uygulanabilir mi ona iyi bakmak lazım. Uygulanamayacak düzenleme gelince işletmeciler onun etrafından dolanmaya çalışıyorlar.

BTK, AKN'li paketlerinin limitsiz benzerlerini tüketiciye sunmak zorundadır gibi liberal bir yaklaşım sunabilirdi. Bazen daha liberal olmak için işletmecileri zorlamak gerekebilir. Bu hizmetleri sunan işletmeler ticari. Kotasız internetin maliyetinin daha yüksek olacağını anlamak için çok zeki olmaya gerek yok. İşletmeciler daha iyi ürünü neden daha ucuza satsınlar sorusunun cevabını bulamayız. Maliyet işletmeciye yansırsa zarar edeceklerdir ki hiçbir şirket zarar etmek için ticaret yapmaz. Maliyet son kullanıcıya yansırsa vatandaş pahalılıktan şikâyet edecektir."